Tính ra, cố Thọ đã đi xa được gần 4 năm rồi. Những năm 1960, từ Phú Thành, ông lên với Đồng Thành (Yên Thành - Nghệ An) sinh cơ lập nghiệp và sau đó gắn bó với những cánh rừng đầy nắng, gió ở Hủng Trăn này. 120 ha rừng mà ông nhận chăm sóc, bảo vệ xanh tốt hôm nay, đã có những khoảng rừng bắt đầu bằng những mầm dẻ còn sót lại trên những quả đồi trơ trọi. Bây giờ Lương lại theo nghiệp bố.
"Đại ca" dăm bảy lần đi trại và ký ức người cha
Ở vùng này, có người từng gọi Lương bằng cái tên "đại ca giang hồ".
"Không đến mức ấy đâu, nhưng tôi đã có những năm tháng tuổi trẻ hết đánh nhau lại gây rối. Bất cứ cái gì thấy ngang trái tôi đều giải quyết bằng nắm đấm. Lại cả tội đánh bạc nữa. Nghĩ lại, thương cha, thương mẹ đã đành, nhưng tội vợ nhất. Mới cưới nhau đã vò võ chăm chồng ở trại"- Phan Trọng Lương chia sẻ.
Cái ngày chị Đặng Thị Thu quyết định gắn bó đời mình với anh, không ít người biết "tiếng" anh cản ngăn, lo ngại. Khi lấy anh rồi, bao lần chị cắn chặt môi đến bật máu, nén tiếng khóc ròng trong đêm vì tủi phận. Ấy vậy mà từ sâu thẳm lòng mình, chị vẫn tin vào thiện lương trong anh, chị vẫn chờ đợi cái ngày anh nhận ra và làm lại đời mình.
 |
| Anh Phan Trọng Lương |
Bây giờ người ta lại gọi Lương là tỷ phú, triệu phú. "Là gọi vậy chứ bọn em chỉ có nếp nhà đơn sơ này. Những tỷ, những triệu là người ta tính ở cây trong rừng, cá dưới hồ, những thứ mà bao năm cả nhà em dốc lòng bảo vệ, chăm nom. Những thứ ấy, ai lại đem đếm được".
Tôi dè dặt hỏi Lương về cái ngày anh "hoàn lương". Đôi mắt sắc lẹm dưới hàng lông mày đen rậm thoáng chút trầm ngâm. Chưa vội trả lời, anh nhìn xa xăm đồi dẻ phía sau nhà, rồi chậm rãi: "Là cái ngày bố tôi nằm xuống". Chính là cái ngày cố Thọ ra đi sau cơn tai biến, trong căn nhà bao năm ông, bà nuôi con cái lớn lên, trong tiếng gió của rừng cây hun hút thổi về, như lời kể chuyện, như lời biết ơn một con người đã dốc bao tâm nguyện, đã đổ bao mồ hôi trên mảnh đất gian khó này.
Lương đã ngồi lặng đi trước mất mát lớn nhất của đời mình.
Lúc ấy, những ký ức về người cha đã trở về vẹn nguyên trong lòng đứa con lông bông, khó bảo nhất của cố Thọ. Lương nhớ cái tuổi 13 của mình, cái mốc đầu tiên anh theo cha lên những cánh rừng mênh mang, nâng từng cái cây non bị đổ, phát dọn thực bì để chống cháy. Không có tiền để thuê người, hai cha con cứ đi như thế, đem theo cơm nắm, mệt thì tựa vào những gốc cây mà nghỉ.
Anh nhớ đôi bàn tay dẻo dai, đôi chân thoăn thoắt của cha. Nhớ đôi mắt khích lệ, ân cần ông nhìn mình. Nhớ cái phút ông ngoái đầu tìm anh khi đôi chân mỏi của anh tụt lại phía sau. Nhớ những lời ông nói về rừng cây, về khát khao "xanh mãi đất này".
Nhớ những lần rừng bị người ta tìm cách chặt phá, hai cha con lại chạy mải miết lên đồi và trào nước mắt khi chứng kiến những dòng nhựa tươi ứa ra trên thân cây bị đốn. Có những người bị ông Thọ bắt quả tang chặt cây trộm củi tới 7 lần, vậy mà ông vẫn tha. Uất ức quá, út Lương hỏi cha: "Sao cha lại không bắt phạt, không giải lên xã cho họ chừa đi?", ông chỉ ngắn gọn: "Con ạ, mình phải xử sự sao cho có chiều sâu. Sống trong cuộc đời này, có những điều nhẹ nhàng mà nên"
Ngày ấy, út Lương không thể hiều hết lời nói của cha. Anh chỉ thấy kẻ trộm củi kia thật vô lý, cướp đi công sức của gia đình anh, thấy cha mình cũng vô lý khi dễ dàng bỏ qua tội của họ. Nỗi uất ức của Lương tích tụ sau những lần chống chọi với những kẻ tìm cách phá rừng. "Người ta (người bản địa) cậy thế anh em đông, ức hiếp mình. Họ khinh mình dân nơi khác, thân cô thế cô, nên họ ra sức tung hoành như thế. Mình phải tìm cách nào để không thể bị chà đạp" Lương đã đấm tay vào ngực mình mà nghĩ thế.
Những sai lầm, quậy phá của Lương đã manh mún từ những nghĩ suy ấy.
Năm 1994, lần đầu tiên anh bị bắt giam 3 tháng tại Trại tạm giam công an huyện. Bình thường, cha anh chẳng lần nào xuống thăm con, nhưng khi hết thời hạn, ông lặn lội xuống trại giam, viết bảo lãnh, đưa con về.
"Ngày ấy, anh trai tôi cũng xuống đón. Anh nhủ tôi ngồi lên sau xe máy 79 của anh, anh chở về. Thế nhưng cha tôi ngăn: "Thôi, con về trước đi để cha chở em về". Ông đội nón cời, đi xe đạp, bắt tôi ngồi sau dù tôi xin được chở ông. Ông nói: "Con cứ ngồi, cha có sức khỏe để chở con". Có lẽ ông muốn tôi phải ngẫm nghĩ, thấm thía, ân hận. Về nhà, tôi đã thấy cha mổ lợn mừng sự trở về của tôi.
Hôm đó, ông uống rượu và ngồi giảng cho tôi rất nhiều điều. Ông nói về nhân cách sống của con người, rồi nói chuyện giàu-nghèo. "Giàu là cái số, mà đói là cái phận. Nhưng muốn được đổi thay thì phải gắng mà làm. Có làm lụng mới có giàu, đừng có há miệng mà chờ sung. Muốn làm giàu cấp tốc cũng không được mô con. Phải làm từ từ, vừa làm vừa suy nghĩ mới có kết quả". Thế mà, sau cuộc ấy, những lời cha nói tôi cũng để tuột trôi. Chỉ khi không còn ông nữa, tôi mới thực lòng tỉnh ngộ"
Anh đã gác lại một quá khứ lầm lỗi, để bắt đầu bằng con dao lên rừng, công việc mà anh quen làm từ năm 13 tuổi theo dấu chân cha mình. Lại phát quang bụi rậm và gai góc, ươm vào những mầm cây mới. Lại bấm chân giữa đất để thấy hình như đất thật ấm, thật vững. Lại tựa lưng vào những thân cây rời rợi vòm lá để nghe rì rầm mạch nhựa sinh sôi. Thấy lại niềm vui từ màu xanh rưng rưng đang nối nhau trải dài. Anh vẫn thường gặp lại cha trên những cánh rừng, thấy ông thanh thản mỉm cười khi anh nâng trên tay một cây non bị ngã.
(Còn nữa)