(Congannghean.vn)-Mặc dù TP Vinh và tỉnh Nghệ An đã có nhiều dự án di dời bãi rác Đông Vinh, xã Hưng Đông, TP Vinh từ nhiều năm trước. Song đến nay, việc thực hiện các dự án này vẫn chưa hoàn thành, hiện hàng trăm nghìn m3 rác vẫn đang ứ đọng tại bãi rác này chưa được di chuyển, xử lý. Hàng năm, vào mùa nắng thường xảy ra tình trạng cháy ở bãi rác, mùa mưa mùi hôi từ bãi rác vẫn tỏa ra xung quanh...
Mới đây thôi, những ngày cuối tháng 6 và đầu tháng 7/2020, nhiều người dân sinh sống khu vực gần bãi rác Đông Vinh tiếp tục bị tra tấn bởi mùi cháy khét lẹt từ bãi rác. Tìm hiểu của phóng viên được biết, tại bãi rác này, về mùa mưa có nhiều loại cây dại mọc chằng chịt, đến mùa hè khô nóng, rừng cây dại trở nên khô héo, chỉ cần một mồi lửa nhỏ kèm theo gió Lào là đám cháy lan nhanh khó dập tắt. Đám cháy ở bãi rác Đông Vinh ngoài cây dại bị khô cháy còn kèm theo cháy rác, đó là vô số những thứ rác từ củi, các vật liệu nhựa, cao su... tạo ra mùi khét lẹt, nồng nặc.
 |
| Hơn 84.000 m3 rác sau khi đã sàng lọc xà bần chưa được di chuyển khỏi bãi rác Đông Vinh |
Tình trạng bãi rác Đông Vinh “bỗng dưng” bốc cháy trong mùa hè này không phải là lần đầu tiên, cũng thời điểm tháng 7/2019, bãi rác này cũng bốc cháy dữ dội, đám cháy gần như bao trùm toàn bộ bãi rác có diện tích gần 10 ha.
Theo tìm hiểu của phóng viên, sau nhiều năm sử dụng, bãi rác Đông Vinh ứ đọng nhiều rác, gây ô nhiễm môi trường khu dân cư, từ năm 2011, UBND TP Vinh và UBND tỉnh Nghệ An đã quyết định đóng cửa bãi rác này. Theo đó, rác thải sinh hoạt của TP Vinh và một số khu vực lân cận được vận chuyển ra chôn lấp, xử lý tại bãi rác Nghi Yên, thuộc địa bàn xã Nghi Yên, huyện Nghi Lộc.
Để xử lý bãi rác Đông Vinh, trước đó, một dự án xử lý rác do Công ty Seraphin thực hiện (triển khai trong giai đoạn 2006 - 2014), công suất xử lý 200 tấn/ngày đêm, đơn vị này tiến hành sàng lọc rác, tách bỏ phần xà bần (rác các loại) và phần đất, cát rồi lấy phần đất, cát sản xuất phân vi sinh. Tuy nhiên, do không đánh giá được hết loại rác ở bãi rác Đông Vinh (rác hỗn hợp, đủ loại thành phần) nên rất khó sàng lọc, cộng thêm sau đó Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có văn bản không cho phép sử dụng đất, cát từ các bãi rác ủ phân vi sinh nên dự án này đã dừng lại.
Tiếp đó, năm 2016, UBND tỉnh Nghệ An tiếp tục một dự án xử lý bãi rác Đông Vinh được phê duyệt tại Quyết định 5288 ngày 29/10/2016 và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu công trình tại Quyết định 754 ngày 2/3/2017. Theo đó, dự án được chia làm 2 gói thầu. Trong đó, gói thầu số 2 (chiếm phần lớn) xây dựng hố chôn lấp, vận chuyển rác thải và chi phí hạng mục chung. Dự án có tổng kinh phí trên 19 tỉ đồng, trong đó, chi phí xây dựng hơn 16 tỉ đồng. Chủ đầu tư công trình là UBND TP Vinh. Nguồn vốn bố trí cho dự án từ ngân sách tỉnh, ngân sách TP Vinh và nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường. Công ty CP Đại Trường Nguyên, có trụ sở tại số 15A, đường Phan Đăng Lưu, TP Vinh là đơn vị trúng thầu thi công gói thầu số 2 gồm làm hố rác và vận chuyển rác thải. Thời gian hoàn thành hợp đồng là 175 ngày. Hợp đồng được Ban QLDA Đầu tư và Xây dựng TP Vinh ký với Công ty CP Đại Trường Nguyên vào ngày 28/7/2017.
Giải pháp thiết kế chủ yếu của dự án là vận chuyển rác thải từ bãi rác Đông Vinh, xã Hưng Đông ra Khu liên hợp xử lý chất thải rắn tại xã Nghi Yên, huyện Nghi Lộc để xử lý, chôn lấp. Ô chôn lấp rác xây dựng tại Khu liên hợp xử lý rác thải rắn Nghi Yên theo thiết kế có diện tích 2,4 ha. Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án này cũng không mấy suôn sẻ, việc xây dựng các hố chôn lấp kéo dài, việc vận chuyển rác đến các ô chôn lấp theo đó cũng bị chậm lại.
Đến thời điểm này, theo ông Hoàng Văn Khanh, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty CP Môi trường và Công trình đô thị Nghệ An là đơn vị quản lý và vận hành Khu liên hợp xử lý rác thải rắn Nghi Yên (nơi xây dựng hố chôn rác) cho biết: Hiện Công ty Đại Trường Nguyên đã vận chuyển được khoảng 80% lượng rác thải trong dự án (93.000/102.000 m³). Tìm hiểu của phóng viên được biết, thời gian gần đây, hoạt động vận chuyển rác từ bãi rác Đông Vinh ra bãi rác Nghi Yên đang dừng lại, nhiều thông tin cho rằng sở dĩ có tình trạng trên là do thiếu vốn thực hiện dự án. Hiện, theo hợp đồng hai bên đã ký kết thì phía Công ty Đại Trường Nguyên đã vượt quá thời hạn 175 ngày như cam kết thực hiện dự án.
Qua thông tin phản ánh và thực tế xác minh, tìm hiểu cho thấy, tình trạng ô nhiễm của bãi rác Đông Vinh trong thời gian qua, khiến nhiều người dân bức xúc là có cơ sở. Việc xử lý bãi rác này đã được chính quyền, người dân xã Hưng Đông, xã Nghi Kim cũng như UBND TP Vinh và UBND tỉnh đặc biệt quan tâm, tuy nhiên tìm hiểu cho thấy, hầu hết các dự án xử lý bãi rác Đông Vinh chưa được như kỳ vọng của người dân. Đáng chú ý, việc lựa chọn đơn vị thực hiện dự án xử lý bãi rác cũng cần đánh giá năng lực toàn diện năng lực đơn vị trúng thầu để đảm bảo yêu cầu, tiến độ dự án. Đơn cử, tại dự án vận chuyển rác đi chôn lấp có giá trị đầu tư 19 tỉ đồng do Công ty Đại Trường Nguyên thực hiện đã không đảm bảo tiến độ dự án, giá như đơn vị thực hiện dự án này là Công ty CP Môi trường và Công trình đô thị Nghệ An (đơn vị quản lý và vận hành Khu liên hợp xử lý rác thải rắn Nghi Yên), vừa là đơn vị quản lý bãi rác, vừa là đơn vị có đủ nhân lực, phương tiện vận chuyển rác chuyên nghiệp, khả năng tiến độ dự án sẽ khả quan hơn nhiều!
.