Xã Lượng Minh, huyện Tương Dương vùng đất nơi vùng cao biên giới. Đã một thời người dân phó mặc cho số phận vì tội phạm và ma túy hoành hành...
Nhờ sự vào cuộc tích cực của các ban ngành đoàn thể, nhất là của lực lượng công an huyện, xã Lượng Minh đã thực sự trở lại chính mình, thắp lại niềm tin, bỏ lại phía sau thực trạng xót xa: Nhiều trai trẻ vướng vào lao lý, các bản chỉ còn lại người già và những người phụ nữ góa bụa, chờ chồng...
Xót xa thực trạng ngày ấy
Còn nhớ trong chuyến công tác vào những ngày cuối năm 2009, ngôi nhà đầu tiên mà chúng tôi vào là nhà bà Lô Thị Sáng (69 tuổi), trú ở bản Xốp Mạt. Bà chậm rãi kể câu chuyện của bà, đẻ nhiều lắm, nhưng nuôi được 6 người thôi.
Chúng nó đi tù cả rồi, không có người lao động nữa, năm ngoái chồng bà đổ bệnh, cuối năm thì mất. Thằng cháu nội này đây, năm 2001, bố bị xử tù chung thân, mẹ 18 năm tù khi nó (Quân) mới học hết lớp 1, nay nó học lớp 7 rồi.
Những năm trước bà còn phải nuôi thêm 2 cháu nữa, nay mẹ nó đi tù về rồi, không phải nuôi nữa. Bà cháu cũng nuôi được 1 con bò, 2 con lợn. Rẫy ở xa lắm, hơn 5 cây, chị thằng Quân phải bỏ học để đi làm rẫy.
Sống trên đời mấy ai khổ như bà Sáng, có 6 người con thì 4 người đang trong vòng lao lý, 2 người còn lại thì mắc nghiện, có 5 cô con dâu thì 3 người tù tội. Tương lai nào đây cho các cháu của bà?
Đường vào rốn ma túy Lượng Minh
Rời nhà bà Sáng, chúng tôi đến nhà Lô Thị Thắm. Thấy có khách vào, chị nhanh nhẹn ngồi dậy thu chiếu cất đi. Người đàn bà 27 tuổi đã có 2 con đang thời xuân sắc. Chồng Thắm bị án tù chung thân. Khi lấy nhau chồng Thắm làm nương rẫy, chí thú làm ăn.
Khi mang bầu lần thứ 2, thì chồng Thắm mắc nghiện rồi buôn ma túy. Hôm rồi đi thăm chồng ở dưới Trại 3 Tân Kỳ, chồng bảo, đi lấy chồng đi và nhớ nuôi con cho anh.
Tôi hỏi:
- Chồng nói vậy thì Thắm nghĩ thế nào? Thắm còn trẻ vậy có định tìm người đàn ông tốt để lấy chỗ dựa không?
Thắm bảo:
- Chẳng nghĩ được cái chi mô. Khi mô đến thì đến!
Những người dân như Thắm ở bản Xốp Mạt này đâu phải là hiếm. Như Lô Thị Mai cũng vậy, khi chồng đi tù thì Mai mới có 1 con, bây giờ Mai đã có thêm 2 con nữa mà chồng vẫn cứ ở trong tù.
Không hiểu “khi mô đến thì đến” có làm chỗ dựa cho Mai không hay chỉ làm cho đời Mai khốn khổ thêm. Khi những người phụ nữ phó thác mình cho số phận như thế, quả là khó khăn vô cùng khi vận động thuyết phục.
Xã Lượng Minh có đỉnh Pù Luông, là điểm dừng chân và giao dịch của kẻ mua người bán ma túy. Theo con đường này những đối tượng mang ma túy vào Việt Nam chủ yếu là người Lào. Chúng là những đối tượng hung hãn, luôn mang theo các loại vũ khí nóng như súng, lựu đạn.
Khi động là xả súng để tháo chạy qua biên giới. Từ đỉnh Pù Luông, ma túy sẽ chạy qua Mường Nống của huyện Kỳ Sơn và Lượng Minh của huyện Tương Dương. Con đường ma túy này có từ thời Pháp thuộc. Từ những năm 1985, 1986, “cơm đen” đã chuyển thành “cơm trắng”. Cao điểm nhất là những năm 1987 - 1989 là điểm nóng về ma túy.
Lực lượng Công an huyện Tương Dương phối hợp với Công an xã bám địa bàn
để đảm bảo ANTT tại xã Lượng Minh
UBND xã Lượng Minh nằm ở giữa 2 bản Xốp Mạt và Minh Phương, 2 bản có tới 65-70% hộ liên quan đến ma túy. Một bầu không khí thật buồn là điều đầu tiên chúng tôi cảm nhận được khi vào UBND xã Lượng Minh.
Chủ tịch HĐND, Bí thư Đảng ủy xã Lượng Minh hồi đó là ông Vi Đình Phúc buồn se sắt: Từ đầu năm đến nay chúng tôi đã đưa đi cai nghiện được 15 đối tượng, trong đó có 6 cháu nhỏ tuổi từ 13-16. Chúng tôi đã cố gắng hết sức nhưng cũng chưa hé rạng tương lai nào cho các cháu.
Hàng năm có những đợt xét trợ cấp cho những người tàn tật, những trẻ mồ côi chúng tôi cũng muốn đưa những đối tượng trẻ em có bố mẹ đi tù vào diện xem xét, nhưng nghĩ đi nghĩ lại thấy không được.
Xã Lượng Minh có 625 hộ, 3.350 khẩu, diện tích tự nhiên là 7.831 ha mà chỉ có 4 ha lúa nước, đưa vào kế hoạch là mở rộng thêm thành 10 ha lúa nước mà đã thành công đâu. Mỗi năm chỉ có 1 vụ, hoàn toàn phụ thuộc vào thiên nhiên, tỉ lệ hộ đói nghèo còn nhiều lắm.
- Các cháu này có còn đi học không? Tôi hỏi để cắt ngang nét mặt buồn triền miên của Bí thư Đảng ủy xã Vi Đình Phúc.
- Toàn xã có 37 cháu có cha mẹ đi tù trong độ tuổi đến trường, tuy các cháu đến trường thực đấy nhưng chất lượng học tập thì chẳng ăn thua gì.
- Xã Lượng Minh hiện có bao nhiêu người đang thi hành án?
- Toàn bộ là 85 người, có người chết, có người đã mãn hạn, 15 hộ có cả bố và mẹ đều đi tù, số phụ nữ đợi chồng khoảng 30 - 35. Toàn xã có gần 50 con nghiện, trong đó có khoảng 9 - 10 là phụ nữ... Điều chúng tôi trăn trở là ma túy ở Lượng Minh vẫn chưa nguôi mặc dù những hậu quả nhãn tiền thì ai cũng nhìn thấy.
Gian nan thắp lại niềm tin
Những ngày trung tuần tháng 12/2012 này, chúng tôi lại có dịp trở lại huyện Tương Dương. Trước chuyến công tác vào xã Lượng Minh, tôi có cuộc trò chuyện với Thượng tá Lô Liên, Phó trưởng Công an huyện.
Vị chỉ huy đã có thâm niên ở miền đất này cho chúng tôi biết: Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám đốc Công an tỉnh, của Huyện ủy, UBND huyện Tương Dương về việc xây dựng xã Lượng Minh vững mạnh, từng bước tuyên chiến với tệ nạn ma túy, Công an huyện đã tham mưu cho Huyện ủy, UBND huyện đề ra những biện pháp công tác đặc biệt để đem lại sự ổn định về ANTT trên địa bàn xã.
- Làm thế nào để giúp Lượng Minh thoát khỏi những tai ách đó? Chúng tôi đặt câu hỏi với ông Cụt Xuân Minh - Chủ tịch UBND xã.
- Công an huyện Tương Dương đã thường xuyên tham mưu với cấp ủy, chính quyền xã Lượng Minh từng bước củng cố và xây dựng các tổ chức chính trị xã hội, nhất là trong công tác phòng ngừa và đấu tranh với các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, nhất là tội phạm ma túy. Và thực tế hiện nay tình hình an ninh biên giới, ANTT đã được củng cố, mọi âm mưu, thủ đoạn của bọn tội phạm, của bọn buôn ma túy bên kia biên giới đã được khống chế, đẩy lùi.
Tận mắt chứng kiến những đổi thay ở xã Lượng Minh, tôi tự cảm nhận được để bà con dân tộc nơi đây có cuộc sống bình yên, là do công sức, trí tuệ của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã dành cho mảnh đất này.
Đi sâu tìm hiểu những giải pháp đưa các bản ở xã Lượng Minh từng bước sạch về ma túy mới thấu hiểu nỗi gian nan vất vả của những chiến sỹ công an phải thường xuyên “4 cùng” với bà con nơi đây. Điều đáng nói là khi lực lượng công an được bà con tin tưởng thì việc tuyên truyền, phổ biến chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các nội dung, yêu cầu công tác đảm bảo an ninh đến với bà con thuận lợi.
Biết những chiến sỹ an ninh Công an huyện Tương Dương đến là mọi âm mưu của bọn xấu sẽ bị ngăn chặn. Có lần gần sáng một nhóm đối tượng xấu đã đột nhập vào nhà với mục đích cảnh cáo trưởng bản và sử dụng vũ khí nóng để đe dọa tính mạng anh em trong tổ công tác.
Rất may anh em đã kịp cảnh giác và đặc biệt nhờ sự bảo vệ che chở của trưởng bản và dân bản nên âm mưu của chúng đã thất bại hoàn toàn. Điều đáng trân trọng là cán bộ, chiến sỹ quán xuyến địa bàn xã Lượng Minh đã luôn “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ” vượt qua mọi khó khăn gian khổ thậm chí hiểm nguy đến tính mạng, kiên trì bám sát cơ sở, nắm chắc tình hình, biết tranh thủ những già làng, trưởng bản, người có uy tín trong công tác bảo vệ cho các bản làng bình yên.
Bình tĩnh, tự tin, lắng nghe ý kiến của nhân dân, qua đó nắm bắt được tâm tư nguyện vọng chính đáng của quần chúng, khéo léo, mềm dẻo, phân tích điều hay lẽ phải, bản chất của từng vụ việc để nói cho dân hiểu, dân tin.
Lượng Minh đang dần trở lại, từng bước khắc phục khó khăn, vươn lên trong khát vọng dựng xây.
Sau vấp ngã, sai lầm, những người dân ở Lượng Minh đã tỉnh ngộ, rời xa các tệ nạn xã hội, nhất là tệ nạn ma túy, quay về với phong tục, tập quán của dân tộc. Nếu coi những gì đã từng xảy ra ở xã Lượng Minh như một cơn mưa dông thì sau cơn dông ấy, nay trời đã sáng.
Trong thành công chung đó, có nỗ lực, tình cảm và trí tuệ của cán bộ, chiến sỹ Công an huyện Tương Dương - những người đã không tiếc mồ hôi, sức lực cho sự trường tồn, phát triển đi lên của dân tộc mình.
Thành Trung
.