Hiện nay, dịch bệnh Covid-19 vẫn đang diễn biến rất phức tạp gây ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ của nhân dân. Thời gian vừa qua, do phần lớn nhân dân đã được tiêm đủ vacxin phòng Covid-19 nên khi mắc bệnh đã tự ý điều trị tại nhà mà không khai báo y tế. Bộ Công an cho tôi hỏi, trường hợp người mắc Covid-19 mà không khai báo y tế thì có vi phạm pháp luật không? Vi phạm mức độ nào thì bị xử lý hình sự? Nếu khai báo qua điện thoại mà cơ quan y tế không tới tiếp nhận thì có bị coi là vi phạm không?
Câu trả lời
Theo Quyết định 219/QĐ-BYT ngày 29/01/2020 của Bộ Y tế thì Covid-19 được liệt kê vào danh mục các bệnh truyền nhiễm nhóm A. Trong đó, mức phạt với các hành vi không khai báo y tế, khai báo y tế gian dối được quy định tại khoản 3 Điều 7 Nghị định 117/2020/NĐ-CP như sau.
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a, Che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời hiện trạng bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A của bản thân hoặc của người khác mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A.
b, Cố ý khai báo, thông tin sai sự thật về bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A.
c, Cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A.
Như vậy theo quy định trên, nếu biết bản thân hoặc người khác có triệu chứng mắc Covid-19 mà không kịp thời khai báo y tế hoặc khai báo gian dối thì có thể bị phạt hành chính đến 20 triệu đồng. Ngoài ra, việc không khai báo y tế hoặc khai báo không trung thực diễn biến với thầy thuốc, nhân viên y tế cũng có thể bị xử phạt hành chính theo khoản 1 Điều 10 Nghị định 117 với mức phạt tiền từ 01 đến 03 triệu đồng.
Mặt khác, không khai báo y tế, khai báo y tế gian dối có thể bị xử lý hình sự. Điều 1 Công văn 45/TANDTC-PC quy định: Người đã được thông báo mắc bệnh; người nghi ngờ mắc bệnh hoặc trở về từ vùng có dịch bệnh Covid-19 đã được thông báo cách ly, thực hiện một trong các hành vi sau đây gây lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác thì bị coi là trường hợp thực hiện “hành vi khác làm lây lan dịch bệnh nguy hiểm cho người. Điểm c khoản 1 Điều 240 quy định xử lý về tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người:
a, Trốn khỏi nơi cách ly;
b, Không tuân thủ quy định về cách lỵ;
c, Từ chối, trốn tránh việc áp dụng biện pháp cách ly, cưỡng chế cách ly;
d, Không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối.
Như vậy, người không khai báo y tế, khai báo không đầy đủ hoặc khai báo gian dối khiến lây truyền dịch bệnh Covid-19 cho người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm cho người, quy định tại Điều 240 Bộ luật Hình sự năm 2015 (bổ sung, sửa đổi năm 2017).