(Congannghean.vn)-Nghệ An là tỉnh có diện tích lớn với 16.490 km2, dân số trên 3 triệu người, bờ biển dài 82 km với 1 cảng biển quốc tế, 6 cửa sông lạch; tuyến biên giới đất liền dài 468,281 km, có 1 cửa khẩu quốc tế, 1 cửa khẩu quốc gia và 3 cửa khẩu phụ, 4 lối mở qua lại biên giới; trong nội địa có các tuyến giao thông đường sắt, đường bộ, đường hàng không đi qua. Đây chính là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế địa phương cũng là điều kiện thuận lợi cho các đối tượng lợi dụng địa hình để vận chuyển, buôn bán, tàng trữ thuốc lá điếu nhập lậu.
Thuốc lá thường được cất giấu, trà trộn vào các hàng hóa thông thường khác vận chuyển trên các tuyến xe khách, xe tải. Trên thị trường, một số hộ kinh doanh mặt hàng công nghệ thực phẩm vẫn lén lút bán thuốc lá ngoại nhập lậu với số lượng ít, chủ yếu cất dấu trong nhà ở hoặc dấu kín tại cửa hàng kinh doanh tránh sự kiểm tra, phát hiện của lực lượng chức năng. Tuy vậy, hiện nay tỉnh Nghệ An không còn là “điểm nóng” về buôn lậu như những năm trước đây, cũng không có nhiều đối tượng vận chuyển, buôn bán thuốc lá lậu với quy mô lớn.
 |
| Lực lượng chức năng tiến hành tiêu hủy hàng lậu, hàng giả, trong đó có số lượng lớn thuốc lá không rõ nguồn gốc, xuất xứ |
Thực hiện Quyết định số 20/QĐ-TTg ngày 10/4/2018 của Thủ tướng Chính phủ quy định việc thực hiện tiêu hủy thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu là thuốc lá giả, thuốc lá không đảm bảo chất lượng và thí điểm bán đấu giá thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu đảm bảo chất lượng để xuất khẩu ra nước ngoài; Ban chỉ đạo 389 tỉnh Nghệ An đã ban hành Văn bản số 889/BCĐ389 ngày 8/6/2018 triển khai thực hiện Quyết định số 20/QĐ-TTg ngày 26/4/2018 của Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá trên địa bàn tỉnh.
Số liệu thống kê cho thấy, tính từ ngày 15/6/2018 đến nay, các lực lượng chức năng đã bắt 72 vụ, 70 đối tượng, thu giữ 16.350 bao thuốc lá nhập lậu; trong đó đã tiến hành tiêu hủy 8.450 bao. Điển hình, ngày 15/1/2019, trên Quốc lộ 1A đoạn đi qua địa phận xã Diễn An, huyện Diễn Châu, Trạm CSGT Diễn Châu thuộc Phòng CSGT Công an tỉnh Nghệ An phát hiện xe ôtô BKS 18B-022.32 do Nguyễn Thành Công (SN 1982) trú tại xóm Lú, xã Hải Cường, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định điều khiển vận chuyển 6.400 gói thuốc lá không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc hàng hóa. Gần đây nhất, ngày 1/4/2020, tại đường 72 m thuộc phường Quán Bàu, TP Vinh, Công an thành phố tiến hành kiểm tra và phát hiện Lê Ngọc Duy (SN 2000) trú tại xóm Yên Bình, xã Hưng Đông, TP Vinh có hành vi buôn bán hàng cấm, tạm giữ 1.000 gói thuốc lá nhãn hiệu Domimix. Tại thời điểm kiểm tra, Duy không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ của số hàng hóa nói trên. Hiện, các vụ việc đã và đang được tiến hành xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo lực lượng chức năng, bên cạnh những kết quả đạt được thì công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu thuốc lá vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Nghệ An là một tỉnh có địa bàn rộng, lại có hệ thống giao thông thuận lợi, đây cũng là điều kiện để các tổ chức, cá nhân lợi dụng vận chuyển, buôn bán mặt hàng thuốc lá lậu. Trong khi lực lượng chống buôn lậu còn mỏng, trang thiết bị, phương tiện, công cụ hỗ trợ phục vụ cho công tác chống buôn lậu chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Hiện nay trên các sản phẩm thuốc lá điếu được sản xuất tại nước ngoài không ghi rõ nơi sản xuất, hạn sử dụng nên khi các lô hàng đủ điều kiện bán đấu giá, hồ sơ dễ bị các đối tượng sử dụng nhiều lần để đối phó với các cơ quan chức năng bằng cách quay vòng nhiều lần.
Bên cạnh đó, trong quy định tại Điều 1 của Quyết định 20/2018/QĐ-TTg ngày 26/4/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phạm vi điều chỉnh “việc tiêu hủy đối với thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu là thuốc lá giả, thuốc lá không đảm bảo chất lượng”. Như vậy, để xử lý theo quy định thì tất cả các vụ việc về thuốc lá khi kiểm tra bắt giữ cần phải xác định có phải hàng nhập lậu hay không? Tuy nhiên, trên thực tế các vụ việc bắt giữ đối với thuốc lá nhập lậu thường diễn ra trong nội địa, đã được mua bán qua nhiều đối tượng, mặt khác trên bao bì sản phẩm thuốc lá không ghi nơi sản xuất sẽ khó khăn trong việc xác định yếu tố nhập lậu. Việc trưng cầu giám định để cơ quan giám định kết luận thuốc lá có đảm bảo chất lượng hay không; cơ quan nào sẽ tiến hành giám định và đưa ra kết luận giám định; chi phí giám định của lô hàng cao hơn so với trị giá. Đó là những khó khăn trong thực tế khi thực thi Quyết định số 20/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, kinh phí phục vụ cho hoạt động chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả còn hạn chế. Riêng kinh phí phục vụ công tác phòng ngừa, đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá và sản xuất, buôn bán thuốc lá giả tại tuyến biên giới hiện nay chưa có.
Mặc dù vẫn còn nhiều vướng mắc, bất cập, tuy nhiên, với quyết tâm đẩy lùi tình trạng buôn lậu thuốc lá, trong thời gian tới, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục có sự phối hợp đồng bộ trong công tác đấu tranh phòng, chống nhằm hướng tới mục tiêu cao nhất đó là bảo đảm ANTT trên địa bàn và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các doanh nghiệp sản xuất trong nước và người tiêu dùng.
.