Bộ Công an đề xuất bổ sung 13 tiền chất vào Danh mục IVA: Các tiền chất thiết yếu, tham gia vào cấu trúc chất ma túy vào Danh mục các chất ma túy và tiền chất (ban hành theo Nghị định 73/2018/NĐ-CP).
 |
| Ảnh minh họa |
Theo Bộ Công an, tại phiên họp thường niên lần thứ 62, tháng 3/2019 của Ủy ban kiểm soát ma túy Liên Hợp Quốc (CND), các nước đã thống nhất đưa 3 tiền chất vào Bảng I của Công ước năm 1988 về chống buôn bán bất hợp pháp các chất ma túy và chất hướng thần gồm: 3,4-MDP-2P-methylglycidate (PMK glycidate) và các đồng phân lập thể; 3,4-MDP-2P-methylglycidic acid (PMK glycidic acid) và các đồng phân lập thể; Alpha-phenylacetoacetamide (APAA) và các đồng phân quang học. Việt Nam với vai trò là thành viên tham gia các công ước quốc tế về kiểm soát ma túy có nghĩa vụ pháp lý phải kiểm soát 3 chất này.
PMK glycidate và PMK glycidic acid: là tiền chất trung gian của Piperonyl methyl ketone (PMK) - tiền chất này nằm trong danh mục kiểm soát của Nghị định số 73/2018/NĐ-CP. Hai chất này có thể được sử dụng để sản xuất trái phép các chất ma túy MDMA.
Cụ thể, APAA là hóa chất trung gian có thể dễ dàng chuyển thành 1 - phenyl - 2 - propanone (P2P) - tiền chất này nằm trong danh mục kiểm soát của Nghị định số 73/2018/NĐ-CP. APAA thay thế cho APAAN (đã bị kiểm soát quốc tế) để sản xuất trái phép ma túy tổng hợp Methamphetamine.
Trong năm 2019, Ủy ban kiểm soát ma túy quốc tế (INCB) đã lấy ý kiến của các quốc gia thành viên về việc bổ sung tiền chất Alpha-phenylacetoacetate (MAPA) vào danh mục kiểm soát theo Công ước năm 1988 kèm theo bản đánh giá chi tiết toàn diện của WHO về chất này. Qua các báo cáo thường niên về ma túy của Liên hợp quốc cũng như theo dõi qua hệ thống trao đổi thông tin về tiền chất trực tuyến (PICS online) trong những năm gần đây, số vụ bắt giữ MAPA trên thế giới đang tăng nhanh. Từ năm 2017 đến 4/2019 các nước đã bắt giữ 29 vụ buôn bán và sản xuất ma túy trái phép từ MAPA với tổng số lượng lên tới 10.5 tấn. MAPA tương tự như APAAN, APAA, là một tiền chất của P-2-P (tiền chất thuộc danh mục kiểm soát quốc tế), được dùng để sản xuất trái phép ma túy Amphetamine và Methamphetamine. Từ MAPA chỉ qua 1 bước thủy phân đơn giản là đã chuyển thành tiền chất P-2-P với hiệu suất 70% mà không đòi hỏi thiết bị phản ứng phức tạp.
Hiện nay, theo đánh giá của Liên Hợp Quốc, chưa có bất kì thông tin nào được ghi nhận về sản xuất, kinh doanh và ứng dụng hợp pháp của 4 chất này trong công nghiệp và y tế, chỉ có một số lượng rất nhỏ phục vụ cho nghiên cứu khoa học và giám định. Do đó việc đưa các chất này vào kiểm soát không gây ảnh hưởng nhiều đến hoạt động sản xuất, kinh doanh nhưng lại có tác dụng ngăn chặn việc lạm dụng vào mục đích sản xuất ma túy bất hợp pháp. Vì vậy, Bộ Công an đề xuất Chính phủ giao Bộ Công an quản lý, cấp phép cho mục đích đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Qua thực tiễn theo dõi, đấu tranh các chuyên án về sản xuất trái phép ma túy tổng hợp tại Việt Nam và tham khảo danh mục kiểm soát tiền chất của một số nước như Trung Quốc, Australia, Đài Loan, Nga… theo đề nghị của một số đơn vị như Công thương, Hải quan, giám định hình sự công an; Bộ Công an đề xuất bổ sung thêm 9 tiền chất bao gồm: 1-phenyl-1-propanone, Alpha- bromo-(o-chlorophenyl)-cyclopentyl ketone, Cyclopentyl bromide, Cyclopentyl chloride, Cyclopentyl magnesium bromide, Hydroxylimine, o-Chlorobenzonitrile, o-Bromobenzonitrile, o-Chlorophenyl cyclopentyl ketone.
Trong đó: 1-phenyl-1-propanone (Propiophenone): dùng để điều chế ra tiền chất Ephedrine, Methcathinone và từ đó có thể dễ dàng điều chế ra ma túy Amphetamine/Methamphetamine.
Alpha- bromo-(o-chlorophenyl)-cyclopentyl ketone, Cyclopentyl bromide, Cyclopentyl chloride, Cyclopentyl magnesium bromide, Hydroxylimine, o-Chlorobenzonitrile, o-Bromobenzonitrile, o-Chlorophenyl cyclopentyl ketone: các tiền chất được sử dụng trong quá trình sản xuất trái phép chất ma túy Ketamine.
Về phân loại quản lý, 6 chất: 1-phenyl-1-propanone, Cyclopentyl bromide, Cyclopentyl chloride, Cyclopentyl magnesium bromide, , o-Chlorobenzonitrile, o-Bromobenzonitrile là các chất hữu cơ mạch vòng đơn có thể có ứng dụng trong công nghiệp nên Bộ Công an đề xuất giao cho Bộ Công Thương quản lý, cấp phép. Còn 3 chất Alpha-bromo-(o-chlorophenyl)-cyclopentyl ketone, Hydroxylimine, o-Chlorophenyl cyclopentyl ketone là các chất trung gian chuyển hóa có cấu tạo gần tương tự với Ketamine, và cũng chưa có ứng dụng hợp pháp nào được ghi nhận ngoài mục đích sản xuất Ketamine do đó, Bộ Công an đề xuất sẽ do Bộ Công an quản lý, cấp phép cho mục đích đấu tranh phòng, chống tội phạm.
.