Phát hiện nhiều sai phạm, nhưng 'giơ cao đánh khẽ'

(Congannghean.vn)-Là 1 trong 63 huyện nghèo của cả nước, Kỳ Sơn đang được thụ hưởng nhiều chương trình, dự án của Nhà nước đối với đồng bào các dân tộc thiểu số trong chính sách xóa đói giảm nghèo. Tuy nhiên, do công tác quản lý dự án còn thiếu chặt chẽ, việc kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên nên đã để xảy ra nhiều sai phạm nghiêm trọng liên quan đến việc lập, thẩm định nghiệm thu và quyết toán các công trình. Thực tế này không chỉ làm thiệt hại không nhỏ đến ngân sách Nhà nước mà còn ảnh hưởng đến việc triển khai, thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước.

Hệ thống đường điện đi qua xã Hữu Kiệm sai trong nghiệm thu, quyết toán và kê khai thuế VAT

Nhiều công trình sai phạm

Huyện Kỳ Sơn là địa phương có trên 90% đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, có 20 xã với 129 thôn, bản thuộc diện khó khăn và đặc biệt khó khăn, trong khi điều kiện địa hình, địa bàn, thời tiết và giao thông phức tạp. Trước yêu cầu đó, nhiều công trình, dự án liên quan đời sống dân sinh của đồng bào được ưu tiên triển khai.

Thực hiện Dự án hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng huyện nghèo, các xã đặc biệt khó khăn giai đoạn 2008 - 2014 (gọi tắt Chương trình 30a), năm 2011, công trình Phòng khám đa khoa khu vực Huồi Tụ được phê duyệt đầu tư, do Bệnh viện đa khoa huyện Kỳ Sơn làm chủ đầu tư.

Theo thiết kế, vị trí xây dựng Phòng khám này thuộc khu đất xã Huồi Tụ với tổng dự toán của công trình gần 11 tỉ đồng, từ ngân sách Nhà nước và nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Công trình do Công ty cổ phần Xây dựng và Thương mại Tân Bình Mạnh thi công. Quy hoạch và phê duyệt là vậy, nhưng thực tế Phòng khám đa khoa này lại được xây dựng trên địa phận xã Phà Đánh, lấy tên là Phòng khám đa khoa khu vực Phà Đánh - Huồi Tụ, cách trung tâm xã Huồi Tụ gần 8 km.

Công trình Phòng khám đa khoa khu vực Huồi Tụ - Phà Đánh vừa lãng phí vừa sai phạm trong quyết toán

Xác nhận nội dung này, ông Lỳ Chìa Chư, Bí thư Đảng uỷ xã Huồi Tụ cho biết: Khi khảo sát thì phòng khám sẽ xây dựng ở xã tôi, nhưng sau nghe nói mặt bằng không đủ lại thiếu nước nên họ chuyển ra xã Phà Đánh. Nếu xây dựng ở đây thì thuận lợi hơn cho bà con khi đi khám vì quãng đường di chuyển gần hơn, còn nếu ở Phà Đánh khi con em ở bản xa nhất ra đến phòng khám cũng mất gần 15 cây số.

Việc phê duyệt công trình một đằng, thi công một nẻo đã dẫn đến lý do chủ đầu tư không điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư theo thực tế thi công, đến khi thanh tra phát hiện đã giảm giá trị quyết toán hơn 510 triệu đồng.

Cụ thể, theo phương án được duyệt ban đầu, công trình Phòng khám đa khoa khu vực Huồi Tụ sẽ đầu tư tại trung tâm xã, cách trung tâm thị trấn Mường Xén 22 km. Nhưng qua kiểm tra thực tế, công trình được đầu tư xây dựng trên địa bàn xã Phà Đánh cách trung tâm thị trấn Mường Xén 16 km nhưng chủ đầu tư khi trình phê duyệt quyết toán vốn đầu tư không thực hiện tính toán lại chi phí vận chuyển vật liệu công trình, làm tăng chi phí đầu tư theo thực tế thi công.

Cũng liên quan đến các công trình thuộc lĩnh vực y tế, gói thầu số 3 (Cung cấp, lắp đặt thiết bị, đào tạo, hướng dẫn sử dụng và chuyển giao công nghệ) thuộc Công trình Trung tâm Y tế huyện Kỳ Sơn cũng để xảy ra sai phạm. Theo đó, công trình do Công ty CP Thiết bị y tế Việt Thắng trúng thầu thi công, được hoàn thành, nghiệm thu và phê duyệt quyết toán từ tháng 10/2012, với giá trị trên 4,3 tỉ đồng.

Tuy nhiên, qua kiểm tra thực tế gói thầu với 87 hạng mục thiết bị đã có 5 hạng mục (giá trị trên 450 triệu đồng) nghiệm thu, quyết toán khống, không có khi kiểm kê; 8 hạng mục máy móc (giá trị 550 triệu đồng) đã nghiệm thu nhưng sai chủng loại, sai năm và nguồn gốc xuất xứ so với hợp đồng.

Ngoài ra, qua kiểm tra 11 công trình thuộc Chương trình 30a, với tổng giá trị dự toán được duyệt gần 140 tỉ đồng đã phát hiện sai phạm trên 1,67 tỉ đồng. Cụ thể là sai phạm trong khâu lập, thẩm định dự toán, nghiệm thu, quyết toán các công trình hệ thống lưới điện tại các xã Bảo Nam, Chiêu Lưu, Hữu Kiệm và hệ thống thủy lợi tại các xã Na Loi, Đoọc Mạy; sai phạm trong nghiệm thu, quyết toán A-B sai khối lượng, sai đơn giá, định mức tại các công trình thủy lợi ở các xã Na Ngoi, Na Loi.

Trung tâm Y tế huyện Kỳ Sơn - nơi để xảy ra sai phạm quyết toán khống thiết bị ở gói thầu 3

“Giơ cao đánh khẽ”

Qua tìm hiểu tại Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Kỳ Sơn, được biết: Hầu hết các công trình, dự án được đầu tư theo Chương trình 30a do UBND huyện làm chủ đầu tư. Ngoài ra, còn các công trình do Trung tâm y tế và Bệnh viện đa khoa làm chủ đầu tư. Bên cạnh việc giám sát các nhà thầu tư vấn giám sát, các chủ đầu tư còn cử cán bộ kỹ thuật trực tiếp tại công trình để giám sát thi công nên việc thực hiện xây dựng các công trình cơ bản đáp ứng đúng phê duyệt. Tuy nhiên, sau quá trình thi công các công trình, dự án, cơ quan chức năng đã phát hiện sai phạm mà nguyên nhân chủ yếu là do chủ đầu tư trong khâu lập, thẩm định dự toán, nghiệm thu, quyết toán và kê khai nộp thuế không đầy đủ.

Đáng chú ý, sau khi có kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh, tháng 5/2016, Chủ tịch UBND tỉnh đã có công văn chỉ đạo các sở, ngành liên quan và huyện Kỳ Sơn chỉ đạo tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân thuộc quyền quản lý có sai phạm theo kết luận. Thế nhưng đến nay, những người liên quan cũng chỉ dừng lại ở mức “họp kiểm điểm trách nhiệm cá nhân”, cao nhất là “hình thức phê bình, rút kinh nghiệm trước cơ quan”.

Đặc biệt, vào thời điểm thực hiện Chương trình 135 giai đoạn 2012 - 2014, ông La Văn Chánh, Trưởng phòng Dân tộc kiêm Trưởng ban Quản lý dự án 135 khi Thanh tra tỉnh và Thanh tra Ban Dân tộc chỉ ra sai phạm nhưng vẫn được cất nhắc vị trí cao hơn, nay là Phó Chủ tịch UBND huyện; cá nhân ông Trưởng ban Quản lý dự án huyện chỉ chịu trách nhiệm liên đới trong nghiệm thu hiện trường; ông Trưởng phòng Kinh tế - Hạ tầng (Phòng Công thương cũ) chỉ chịu trách nhiệm sai phạm trong thẩm định dự toán.

Đối với công trình do Trung tâm Y tế huyện làm chủ đầu tư thì không bị xử lý do đã nghỉ hưu; công trình do Bệnh viện đa khoa làm chủ đầu tư lúc bấy giờ là ông Kha Khăm, Giám đốc lại luân chuyển vị trí giữ chức vụ Giám đốc Trung tâm Y tế huyện.