(Congannghean.vn)-Tại kỳ họp thứ 8 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật Hộ tịch với nhiều điểm mới căn bản, thể hiện tầm quan trọng của công tác đăng ký và quản lý hộ tịch nói chung, quản lý dân cư nói riêng. Luật Hộ tịch ra đời nhằm tạo cơ sở pháp lý lâu dài, ổn định và thống nhất cho công tác đăng ký và quản lý hộ tịch; khắc phục những tồn tại, bất cập và tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác này theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới. Luật Hộ tịch có hiệu lực từ ngày 1/1/2016.
Công tác chuẩn bị cho việc triển khai
Để triển khai việc thi hành Luật Hộ tịch kịp thời, ngày 6/5/2015, UBND tỉnh Nghệ An đã ký Quyết định số 1711/QĐ-UBND về việc ban hành kế hoạch triển khai thi hành Luật trên địa bàn tỉnh; trong đó chỉ đạo UBND các huyện, thành, thị ban hành kế hoạch triển khai thi hành Luật tại địa phương mình.
Bên cạnh công tác ban hành văn bản chỉ đạo, UBND tỉnh đã kịp thời tổ chức hội nghị triển khai thi hành Luật Hộ tịch cho đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành cấp tỉnh, lãnh đạo UBND các huyện, thành, thị; đội ngũ báo cáo viên pháp luật và các lớp tập huấn những nội dung cơ bản của Luật và kỹ năng, nghiệp vụ đăng ký hộ tịch cho hơn 700 cán bộ tư pháp cấp huyện và cán bộ tư pháp - hộ tịch cấp xã.
 |
| Cán bộ tư pháp TP Vinh hướng dẫn những điểm mới trong Luật Hộ tịch cho người dân |
Đặc biệt, việc chuyển giao thẩm quyền đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài từ UBND tỉnh về UBND cấp huyện là một nội dung mới, mang tính “đột phá” của Luật. Công tác phổ biến các nội dung của Luật tới cán bộ và nhân dân trên địa bàn cũng được quan tâm chỉ đạo thực hiện thông qua các hội nghị tập huấn, các phương tiện thông tin đại chúng và lồng ghép với nhiều hình thức phổ biến pháp luật khác.
Ngoài ra, công tác kiện toàn, rà soát đội ngũ cán bộ tư pháp - hộ tịch đã được thực hiện kịp thời. Hiện nay, ở Nghệ An, đội ngũ công chức tư pháp thực hiện công tác đăng ký và quản lý hộ tịch cấp huyện và cấp xã được bố trí tương đối đầy đủ.
Ở cấp huyện, số lượng cán bộ tư pháp là 69 người; trong đó Thạc sỹ Luật: 1 người; Đại học Luật: 57 người, Đại học khác: 8 người, Trung cấp Luật: 3 người. Ở cấp xã, có 770 công chức tư pháp hộ tịch ở trên 480 phường, xã; trong đó 100% đã qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ tư pháp hộ tịch, 386 người có bằng Đại học Luật, 384 người có bằng Trung cấp Luật... Nhìn chung, bộ máy tổ chức làm công tác đăng ký và quản lý hộ tịch đều có trình độ chuyên môn nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới theo quy định của Luật Hộ tịch.
Công tác bố trí và trang bị cơ sở vật chất làm tiền đề cho việc thực hiện Luật được thực hiện kịp thời. UBND tỉnh đã trang bị đầy đủ máy vi tính cho 480 xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh với kinh phí 5,1 tỉ đồng. Đặc biệt, được sự quan tâm của Bộ Tư pháp, hiện nay, Nghệ An đang chỉ đạo việc thực hiện thí điểm phần mềm hộ tịch điện tử tại huyện Quế Phong, đồng thời đã thí điểm thành công việc thực hiện cấp số định danh cá nhân cho cá nhân khi đăng ký khai sinh.
Tạo thuận lợi cho người dân
Một trong những điểm tích cực trong Luật Hộ tịch là đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm những thủ tục rườm rà, đồng thời tạo thuận lợi tối đa cho người dân khi đăng ký hộ tịch. Người dân có thể nộp hồ sơ trực tiếp, gửi qua bưu điện hoặc qua hệ thống đăng ký hộ tịch trực tuyến cho cơ quan có thẩm quyền; giúp tiết kiệm thời gian và chi phí trong công tác hộ tịch.
Ông Cao Minh Thông, Trưởng phòng Tư pháp huyện Diễn Châu cho biết: Để đáp ứng yêu cầu phân cấp quyền đăng ký hộ tịch có yếu tố nước ngoài cho chính quyền cấp huyện, Phòng Tư pháp đặc biệt chú trọng tới việc nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác tư pháp, nhất là về năng lực chuyên môn và ngoại ngữ. Cán bộ làm công tác hộ tịch trên địa bàn huyện cũng đã sử dụng thành thạo phần mềm hộ tịch. Đến nay, huyện đã tiếp nhận 1 hồ sơ đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài.
Ngày 22/2 vừa qua, khi chị Nguyễn Thị Ngọc trú tại khối 3, thị trấn Diễn Châu đến Phòng Tư pháp huyện Diễn Châu làm khai sinh cho con đã rất bất ngờ khi các thủ tục khá đơn giản. Vì có biểu mẫu nên chị chỉ cần điền theo mọi thông tin cần thiết và chỉ mất 5 - 10 phút là có thể làm xong giấy khai sinh cho con.
Anh Vũ Văn Tiến trú tại xã Diễn Lợi, huyện Diễn Châu khi đi đăng ký khai sinh cho đứa con thứ hai cũng bày tỏ sự hài lòng khi thủ tục nhanh gọn và không phải chờ đợi lâu. Anh Tiến cho biết: Trước đây, việc đăng ký hộ tịch phải thực hiện tại nơi cư trú, nhưng hiện nay, cá nhân có quyền lựa chọn cơ quan đăng ký hộ tịch. Theo đó, cá nhân có thể đăng ký hộ tịch ngay tại nơi thường trú, tạm trú hoặc nơi đang sinh sống.
Tuy nhiên, trên thực tế, bên cạnh những thuận lợi, việc triển khai thi hành Luật Hộ tịch ở địa phương vẫn còn những khó khăn, vướng mắc nhất định. Nghệ An là tỉnh có dân số đông, với 11/21 huyện, thị miền núi, trong đó có 3 huyện đặc biệt khó khăn (Kỳ Sơn, Tương Dương và Quế Phong).
Hiện nay, toàn tỉnh có trên 10 xã chưa có điện lưới quốc gia nên việc sử dụng máy vi tính, mạng internet cũng như phần mềm hộ tịch còn hạn chế. Trình độ tin học của cán bộ làm công tác tư pháp - hộ tịch ở một số huyện, đặc biệt là các huyện miền núi chưa đáp ứng được yêu cầu. Mặc dù được trang bị máy vi tính, cài đặt phần mềm hộ tịch nhưng nhiều cán bộ chưa biết cách sử dụng hoặc sử dụng chưa hiệu quả. Điều này gây ảnh hưởng lớn đến yêu cầu ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính trong đăng ký và quản lý hộ tịch theo yêu cầu của Luật.
Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật, trong thời gian tới, cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đặc biệt là cấp ủy Đảng, chính quyền ở cơ sở nhằm thực hiện tốt các quy định của pháp luật về hộ tịch và ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác đăng ký và quản lý hộ tịch.
Bên cạnh đó, quan tâm xây dựng, củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng của đội ngũ làm công tác tư pháp - hộ tịch từ cấp tỉnh đến cơ sở đủ về số lượng và đảm bảo chất lượng, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đề ra; đồng thời nâng cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm và năng lực phục vụ nhân dân cho đội ngũ cán bộ làm công tác hộ tịch. Tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện đáp ứng yêu cầu của việc thực hiện tin học hóa trong công tác hộ tịch; lồng ghép việc thực hiện công tác này với các chương trình, đề án khác ở địa phương.
Song song với đó, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đảm bảo công khai, minh bạch, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác này; góp phần xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong quá trình phát triển đất nước.