Bãi đỗ xe thông minh tại TP Vinh, tại sao không?

(Congannghean.vn)-Là đô thị loại I, thế nhưng TP Vinh hiện nay còn tồn tại rất nhiều bất cập trong việc quy hoạch bãi đỗ xe, thậm chí phải kẻ vẽ ngay giữa lòng đường để làm chỗ đỗ xe để thu phí, vừa phản cảm vừa mất mỹ quan đô thị. Trong khi đó, có không ít nhà đầu tư muốn vào xây dựng bãi đỗ xe thông minh lại gặp không ít rào cản.

Bãi đỗ xe quy hoạch “độc nhất vô nhị” giữa lòng đường Cao Thắng (TP Vinh)

“Đỏ mắt” tìm bãi đỗ xe ở TP Vinh

Theo số liệu đến cuối năm 2017, chỉ tính riêng trên địa bàn Nghệ An trong năm này đã có hơn 17.000 xe ôtô được đăng ký mới, nâng tổng số xe ôtô trên địa bàn toàn tỉnh lên 55.877 xe, đó là chưa kể đến 1.444.880 môtô, xe gắn máy, 51.929 xe máy điện và 865 phương tiện thủy nội địa vận tải các loại. Trong những năm gần đây, thống kê cho thấy, bình quân tốc độ tăng trưởng đối với xe ôtô ở Nghệ An đạt 13 - 15%/năm, thuộc top đầu của cả nước. Sự phát triển chóng mặt về số lượng xe ôtô đã kéo theo áp lực lớn về điểm đỗ, bãi đỗ xe, đặc biệt là trong khu vực nội thành Vinh. Ngoài phương tiện cá nhân, trên địa bàn thành phố còn có nhiều hãng xe phục vụ công cộng, với 6 hãng taxi và 6 hãng xe buýt đang hoạt động.

Bằng chứng là trước áp lực về điểm đỗ xe trước cổng chợ Vinh, tháng 1/2016, UBND TP Vinh đã cho phép Ban quản lý chợ Vinh kẻ vẽ vạch dừng đỗ ngay giữa lòng đường Cao Thắng để làm bãi đỗ xe có thu phí, điều này khiến người dân rất bức xúc. Tương tự, tại mặt đường Trường Chinh và Phan Bội Châu - đoạn trước mặt chợ Ga Vinh, UBND TP Vinh cũng cho phép biến một phần lòng đường thành bãi đỗ xe có thu phí. Ngoài ra, trong những năm gần đây, UBND TP Vinh đã loay hoay đề ra nhiều giải pháp tình thế như: Thí điểm cho thuê vỉa hè làm nơi đỗ xe, kinh doanh; xén vỉa hè làm bãi đỗ xe; lập điểm đỗ xe dọc 2 bên lề đường… Hệ quả là tại những tuyến đường này, tình trạng lộn xộn xảy ra thường xuyên, xe vào ra tùy tiện chèn ép các xe đi trên tuyến, gây nguy cơ ùn tắc và TNGT.

Lý giải cho việc quy hoạch này, ông Nguyễn Hồng Kỳ, Giám đốc Sở GTVT Nghệ An cho rằng, đây chỉ là giải pháp tạm thời, bởi về lâu dài cần quy hoạch bãi đỗ xe. Đây cũng là chủ trương mà Tỉnh ủy, HĐND tỉnh chỉ đạo trong suốt thời gian qua, nhưng chưa tìm ra phương án tối ưu.

Lắm vướng mắc, nhiều rào cản

Theo ông Kỳ, muốn giải quyết dứt điểm “bài toán” này thì TP Vinh phải tạo cơ chế thu hút các nhà đầu tư để xây dựng hệ thống giao thông tĩnh, xây dựng các bãi đỗ xe thông minh, đỗ xe cao tầng trong nội thành. Tiếc là, điều này mặc dù có nhiều nhà đầu tư đã tìm hiểu, đặt vấn đề nhưng lại vướng không ít cơ chế, rào cản. Trong đó, vướng mắc lớn nhất là thành phố chưa thực sự tạo cơ chế đầu tư, từ trước đến nay đang quy hoạch các điểm đỗ xe theo kiểu chiếu lệ, ùn tắc đâu thì quy hoạch tạm thời đó mà chưa nghĩ đến lợi ích lâu dài. Thậm chí, trong giai đoạn hiện nay, chính quyền đưa ra điều kiện buộc nhà đầu tư tuân thủ phương án hoàn vốn cũng là một trong những rào cản khiến không ít nhà đầu tư từ bỏ ý định đầu tư của mình.

Trước đó, năm 2012, UBND tỉnh Nghệ An đã có quyết định phê duyệt quy hoạch xây dựng hệ thống nút giao thông cầu vượt, bãi đậu xe và công trình vệ sinh công cộng trên địa bàn TP Vinh. Tuy nhiên, đến nay, mục tiêu về các bãi đỗ xe công cộng vẫn nằm trên giấy. Nguyên nhân các bãi đỗ xe vẫn chưa thực hiện theo đúng kế hoạch đề ra là chưa có nguồn kinh phí để triển khai thực hiện và việc xây dựng các bến xe, bãi đỗ xe đang gặp khó khăn. Áp lực về điểm đỗ xe đang dần thành gánh nặng lên hệ thống hạ tầng giao thông của thành phố.

Ông Nguyễn Quốc Thắng, Trưởng phòng Quản lý đô thị TP Vinh cho biết: Thời gian qua, TP Vinh có kêu gọi một số nhà đầu tư xây dựng bãi đậu xe ở phường Trung Đô, và phường Hồng Sơn, trước mặt chợ Vinh. Thế nhưng, do vướng mắc về thủ tục đấu thầu, quỹ đất và hình thức đầu tư nên không thực hiện được.

Trong khi đó, ông Bùi Đức Lộc, Giám đốc Công ty CP Quản lý và Phát triển hạ tầng đô thị Vinh cho rằng, đơn vị đã từng lên kế hoạch đầu tư xây dựng hàng loạt bãi đỗ xe ở TP Vinh nhưng không thực hiện được, bởi việc quy hoạch bãi đỗ xe ở TP Vinh chỉ mang tính hình thức, chứ không phải để thu hút nhà đầu tư.

Theo ông Lộc, trước đây, đơn vị từng đi khảo sát 5 - 6 vị trí được quy hoạch bãi đỗ xe trong nội thành. Thế nhưng, tất cả đều không khả thi vì vướng mặt bằng, quỹ đất. Trong khi đó, một nhà đầu tư khác thì cho rằng, tỉnh Nghệ An và TP Vinh phải nhìn nhận việc doanh nghiệp đầu tư xây dựng bãi đỗ xe ở góc độ an sinh xã hội, chứ không phải làm ăn kinh tế. Hoặc là Nhà nước bỏ tiền đầu tư, hoặc là kêu gọi doanh nghiệp đầu tư, song phải có cơ chế phù hợp cho doanh nghiệp hoàn vốn.

Nhà đầu tư này đưa ra ví dụ, nếu muốn xây một bãi đỗ xe có sức chứa 250 xe thì cần phải có một quỹ đất lớn. Điều này kéo theo nhiều vấn đề phát sinh như phải bỏ ra số tiền rất lớn để đền bù, giải phóng mặt bằng, chuyển đổi mục đích sử dụng đất (nếu có), kéo theo kinh phí đầu tư rất lớn. Trong khi đó, nếu đầu tư bãi đỗ xe thông minh, nhiều tầng sẽ giảm được rất nhiều chi phí. Giải pháp mà nhà đầu tư này đưa ra là sẽ bỏ ra khoảng 100 tỉ đồng để xây dựng bãi đỗ xe thông minh. Tuy nhiên, tỉnh Nghệ An yêu cầu hoàn vốn theo hình thức BOT trong thời gian 100 năm thì đây là một phương án không khả thi.