Năm 2014, số lượng lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài vượt kế hoạch đề ra, ước tính cả nước đưa đi được 105.000 lao động, (đạt 110 % so với kế hoạch đề ra (90.000 lao động).
 |
| Tập huấn nghề cho lao động xuất khẩu. |
Thị trường truyền thống tăng mạnh
Phó Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ LĐTB&XH) Tống Hải Nam cho biết, mặc dù năm 2014 còn nhiều khó khăn như nhu cầu tiếp nhận lao động của nhiều thị trường chưa thực sự phục hồi sau khủng hoảng kinh tế thế giới và có sự cạnh tranh gay gắt giữa các quốc gia cung ứng lao động. Tuy vậy, số lượng lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong năm qua vẫn vượt kế hoạch đề ra, ước tính cả nước đưa đi được 105.000 lao động, đạt 110 % so với kế hoạch đề ra trong năm nay là 90.000 lao động.
Phân tích nguyên nhân số lượng lao động đi làm việc tại nước ngoài đạt kỷ lục, ông Tống Hải Nam nhận định, năm qua tại các thị trường trọng điểm truyền thống, số lượng lao động đưa đi tăng đáng kể so với năm 2013. Cụ thể là: Đài Loan (Trung Quốc) hơn 60.000 lao động (năm 2013 là 46.000), Nhật Bản gần 20.000 lao động (năm 2013 là 9.600), Hàn Quốc gần 7.000 lao động (năm 2013 là 5.500).
Đặc biệt, đây là năm Việt Nam có số lượng đưa lao động đi Đài Loan lớn nhất từ trước đến nay. Thực tế, những chính sách phát triển kinh tế và thúc đẩy việc làm của Đài Loan kể từ cuối năm 2011 đến nay đã dẫn đến tổng lượng tiếp nhận lao động nước ngoài gia tăng hàng năm. Bên cạnh đó, số lượng lao động Thái Lan đi làm việc tại Đài Loan tiếp tục xu hướng giảm khi nguồn lao động thay thế chủ yếu là lao động Việt Nam; lao động Indonesia chủ yếu sang làm việc trong ngành dịch vụ xã hội (chăm sóc người bệnh tại gia đình). Các doanh nghiệp đã nắm bắt được cơ hội và nỗ lực trong việc tuyển chọn, đào tạo và đáp ứng nguồn cung cho thị trường lao động Đài Loan.
Một thị trường truyền thống khác là Nhật Bản trong năm qua cũng đạt nhiều kết quả khả quan. Trước đây, thực tập sinh Việt Nam được Nhật Bản tiếp nhận chủ yếu trong các ngành cơ khí, điện tử, dệt may. Còn hiện nay, Nhật Bản tiếp nhận thực tập sinh Việt Nam trong hầu hết các ngành nghề từ xây dựng, cơ khí, nông nghiệp, chế biến thực phẩm, dệt may, trong đó, nhu cầu với các ngành xây dựng, nông nghiệp, chế biến thực phẩm tăng mạnh.
Ngoài ra, để chuẩn bị cho Thế vận hội Tokyo 2020, trong 5 năm (từ năm 2015 đến 2020), Nhật Bản dự kiến tiếp nhận số lượng lớn thực tập sinh nghề xây dựng và xem xét việc tiếp nhận lại các thực tập sinh xây dựng đã hoàn thành hợp đồng về nước trước đây. Do đó, trong thời gian tới, các ngành nghề có nhu cầu tuyển dụng cao của thị trường Nhật Bản dự kiến là xây dựng, cơ khí chế tạo, nông nghiệp, chế biến thực phẩm.
Mở cánh cửa vào thị trường mới, thu nhập cao
Bên cạnh đưa lao động phổ thông thì cánh cửa tiếp nhận lao động có trình độ của Việt Nam đang dần hé mở. Những chương trình thí điểm đưa điều dưỡng viên, hộ lý sang Đức và Nhật Bản làm việc đang được triển khai khá thuận lợi. Mặc dù số lượng lao động trong lĩnh vực này chưa nhiều, nhưng đã tạo đà để mở rộng thị trường xuất khẩu lao động nghề có trình độ cao, thu nhập khá tại các nước phát triển.
Theo Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Nguyễn Thanh Hòa, việc ưu tiên, đẩy mạnh đưa lao động có trình độ, lao động đã qua đào tạo đi làm việc ở nước ngoài luôn là chủ trương của Nhà nước. Hiện, Dự án Hỗ trợ đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, trong đó có chương trình hỗ trợ đào tạo lao động trình độ cao đi làm việc ở nước ngoài theo thỏa thuận quốc gia hoặc theo các hợp đồng cung ứng giữa doanh nghiệp Việt Nam với đối tác nước ngoài đang được triển khai.
Tới đây, tại khu vực châu Phi và Trung Đông, Việt Nam sẽ ký kết thỏa thuận với Angola và Arabia Saudi trong một số lĩnh vực để tạo điều kiện phát triển việc làm an toàn cho lao động Việt Nam.
Ở thị trường khó tính như châu Âu, Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết, cơ quan chuyên môn đã kết thúc việc tuyển chọn ứng viên cho khóa 2 của chương trình thí điểm “Đào tạo điều dưỡng viên đến từ Việt Nam” cho CHLB Đức trong năm 2015. Hiện tại, có 125 ứng viên phù hợp đã được tuyển chọn để đưa sang Đức đào tạo.
Bên cạnh đó, khi Cộng đồng kinh tế ASEAN được thành lập trong năm 2015 sẽ có 8 ngành nghề lao động trong các nước ASEAN được tự do di chuyển thông qua các thỏa thuận công nhận tay nghề tương đương. 8 ngành nghề bao gồm: kế toán, kiến trúc sư, nha sĩ, bác sĩ, kỹ sư, y tá, vận chuyển và nhân viên ngành du lịch.
Ngoài ra, nhân lực chất lượng cao (các chuyên gia, thợ lành nghề), trong đó có nhân lực được đào tạo chuyên môn hoặc có trình độ từ đại học trở lên, thông thạo ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh cũng được di chuyển tự do hơn. Số người lao động Việt Nam trong 8 ngành nghề nói trên hoặc có trình độ, bằng cấp đạt tiêu chuẩn sẽ có nhiều cơ hội việc làm tại các nước trong khối, đồng thời có điều kiện dễ dàng, thuận lợi hơn trong việc tận dụng những cơ hội này. Vì vậy, số lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài thuộc đối tượng này dự báo sẽ có sự gia tăng trong năm 2015.
.