Cha mẹ nhầm lẫn về khái niệm xâm hại tình dục; vấn đề xâm hại tình dục trẻ em đang bị coi nhẹ, lỗ hổng trong luật pháp… là những vấn đề được các chuyên gia nhấn mạnh tại tọa đàm: Xâm hại tình dục ở trẻ em: Cha mẹ nhận định nguy cơ và giải pháp an toàn cho trẻ, vừa mới diễn ra tại Hà Nội.
Sai lầm về khái niệm xâm hại tình dục
Xâm hại tình dục hiện đang trở thành vấn đề nhức nhối và nóng bỏng khi hàng loạt những vụ việc xâm hại tình dục trẻ em bị phát giác. Tuy nhiên, tại Việt Nam, nhiều phụ huynh đang chưa có nhận thức đúng đắn về khái niệm này. Thậm chí, xâm hại tình dục trẻ em còn bị chính các bậc phụ huynh coi nhẹ. Một thực tế là nếu như trước đây trẻ bị xâm hại thường là 13 - 18 tuổi, thì nay lại xuất hiện rất nhiều vụ việc ở lứa tuổi 5 - 13 tuổi.
Số trẻ em bị xâm hại tình dục có xu hướng ngày càng tăng -Ảnh minh họa |
Nói về khái niệm “xâm hại tình dục”, ông Trần Thành Nam - Tiến sĩ Tâm lý học trẻ em và vị thành niên cho biết, xâm hại tình dục trẻ em là tất cả các hành vi dụ dỗ, xúi bẩy, lôi kéo, ép buộc trẻ em thực hiện một số hành vi mang tính chất tính dục không phù hợp với lứa tuổi của các em. Hành vi nhìn chỗ kín (thị dâm), nói chuyện về vấn đề liên quan đến hoạt động tình dục, bộ phận sinh dục (khẩu dâm), nghe, động chạm, ôm đều có thể được xem là xâm hại tình dục. Khái niệm xâm hại tình dục được hiểu rất rộng chứ không chỉ là có hành vi quan hệ tình dục như nhiều người vẫn nghĩ.
Theo Bác sĩ Nguyễn Trọng An - Nguyên Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ và chăm sóc trẻ em: Từ trước đến nay, nước ta hay dùng từ “lạm dụng tình dục”. Tuy nhiên, ở Việt Nam nghĩa của từ “lạm dụng” không sát nghĩa với khái niệm của quốc tế sử dụng cho nên sau này đã có thay đổi thành “xâm phạm tình dục”. Trong quá trình sử dụng, cụm từ này tiếp tục không phù hợp cho nên sau khi Quốc hội quyết định thay đổi thì cụm từ “xâm hại tình dục” được sử dụng từ năm 2010. Từ đó đến nay, cụm từ “xâm hại tình dục” nhằm nói lên một số hiện tượng từ nhìn, sờ mó vào các chỗ kín của trẻ, rồi đến các việc dụ dỗ, cho trẻ xem phim khiêu dâm, dụ dỗ trẻ không mặc quần áo và cuối cùng là dâm ô, giao cấu, hiếp dâm với trẻ. Tất cả các hình thức đó được định nghĩa là xâm hại tình dục trẻ em.
Nguyên Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ và chăm sóc trẻ em cho rằng, hiện nay, ngay bản thân các bậc cha mẹ cũng chưa hiểu hết về hành vi xâm hại và càng chưa nhận biết được nguy cơ cao con mình sẽ bị xâm hại. Bản thân các em cũng chưa được nhà trường và cha mẹ trang bị những kiến thức cần thiết để tự bảo vệ mình.
Cũng theo ông An, vấn đề xâm hại tình dục ở nước ta theo báo cáo chỉ là "phần nổi của tảng băng", cho nên xâm hại tình dục trẻ em là vấn đề xã hội rất nặng nề, cần có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, phát hiện sớm để bảo vệ trẻ em.
Thủ phạm là người thân quen
Các chuyên gia nhận định, những người xâm hại tình dục trẻ em không phải chỉ có “yêu râu xanh”, những thành phần hư hỏng mà ngay kể cả những người có chức có quyền và 93% là người thân, quen với em bé. Bất kể ai đó cũng có thể trở thành người xâm hại tình dục.
Theo số liệu công bố của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội trong 5 năm (2011 - 2015), cả nước phát hiện trên 8.200 vụ xâm hại trẻ em, với gần 10.000 nạn nhân, tăng 258 nạn nhân so với 5 năm trước đó. Số vụ xâm hại tình dục chiếm tới 5.300 vụ (khoảng 65%) và gia tăng xâm hại tình dục nam. Điều đáng nói là 93% nghi phạm trong các vụ xâm phạm tình dục trẻ em lại là những người thân quen của nạn nhân và gia đình như người quen của cha mẹ, hàng xóm, thậm chí là giáo viên, bố dượng, bố đẻ…