Dấu ấn biên phòng trong bảo tồn và phát triển bền vững tộc người thiểu số Đan Lai

(Congannghean.vn)-Môn Sơn là xã biên giới của huyện Con Cuông, gồm 3 dân tộc Thái, Kinh và Đan Lai cùng sinh sống. Trước năm 2006, có 176 hộ người Đan Lai sinh sống tại vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát, tập trung ở 2 bản Cò Phạt và Búng. Đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, cuộc sống dựa vào rừng, chủ yếu là săn bắn, hái lượm và phát rừng làm rẫy, tỉ lệ hộ đói nghèo 90%; trình độ dân trí thấp, còn nhiều hủ tục lạc hậu, bệnh tật ốm đau xảy ra thường xuyên, tộc người còn bị suy thoái giống nòi do tình trạng hôn nhân cận huyết thống.

Khánh thành trường tiểu học cho đồng bào Đan Lai tại xã Môn Sơn, huyện Con Cuông

Trước thực trạng đó, ngày 19/12/2006, Chính phủ phê duyệt Đề án “Bảo tồn và phát triển bền vững tộc người thiểu số Đan Lai tại vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát” tại Quyết định số 280/2006/QĐ-TTg. Là một hợp phần của Đề án 280, quá trình triển khai thực hiện, người lính biên phòng đã để lại những “dấu ấn” bằng các công trình, phần việc góp phần vào sự phát triển đi lên của đồng bào Đan Lai.

Xác định đây là khu vực biên giới có vị trí chiến lược về quốc phòng - an ninh, đồng thời là địa bàn xung yếu trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia, được sự nhất trí của UBND tỉnh và Bộ Tư lệnh BĐBP, ngày 22/05/2009, Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Nghệ An đã ban hành Kế hoạch 316/KH-BCH, về thực hiện “Bảo tồn và phát triển bền vững tộc người thiểu số Đan Lai hiện tại vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát” xã Môn Sơn, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An và Quyết định thành lập Ban chỉ đạo, bộ phận thường trực giúp việc thực hiện kế hoạch trong BĐBP tỉnh.

Đồng thời, chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị tham mưu làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhằm thu hút các cơ quan, doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân, nhà hảo tâm trên địa bàn cả nước hướng về biên giới, chia sẻ những khó khăn của tộc người thiểu số Đan Lai ở tỉnh Nghệ An.

Bộ chỉ huy BĐBP Nghệ An đã chỉ đạo Đồn BP Môn Sơn lựa chọn cán bộ có sức khỏe, phẩm chất, năng lực tốt, trách nhiệm cao để biên chế 2 tổ công tác cơ sở tại 2 bản Búng và Cò Phạt; thường xuyên bám địa bàn, tổ chức tuyên truyền, phổ biến tới đồng bào về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương, nhất là các nội dung của Quyết định 280 của Thủ tướng Chính phủ về “Bảo tồn và phát triển bền vững tộc người thiểu số Đan Lai tại vùng lõi Vườn quốc gia Pù Mát, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An”; vận động nhân dân lập bàn thờ tổ tiên theo phong tục, tập quán cổ truyền dân tộc Việt Nam; tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho đồng bào về sinh đẻ có kế hoạch, tác hại và hành vi vi phạm pháp luật của quan hệ hôn nhân cận huyết thống, nạn tảo hôn, góp phần nâng cao chất lượng dân số, bài trừ mê tín dị đoan và các hủ tục lạc hậu.

Thông qua công tác tuyên truyền, vận động và hiệu quả các việc làm giúp dân của BĐBP, nhìn chung nhận thức của bà con nhân dân đã có bước chuyển biến tích cực, ý thức xây dựng cuộc sống gia đình và cộng đồng được nâng lên, đồng bào tích cực lao động sản xuất.

Bên cạnh đó, Đồn BP Môn Sơn đã tăng cường 1 cán bộ cho xã Môn Sơn và 2 đảng viên của 2 tổ công tác BP về tham gia sinh hoạt Đảng tạm thời tại chi bộ của 2 bản, trực tiếp tham mưu, giúp chi bộ duy trì các hoạt động có nền nếp và hiệu quả hơn. Vai trò lãnh đạo của chi bộ đối với các hoạt động của bản được nâng lên, đã bồi dưỡng kết nạp được 11 đảng viên mới. Hiện, đang bồi dưỡng 4 quần chúng ưu tú tiếp tục tạo nguồn phát triển Đảng.

Để giúp nhân dân giải quyết những khó khăn, bức xúc trong đời sống, tập trung phát triển sản xuất, chăn nuôi, đảm bảo ổn định cuộc sống lâu dài, Bộ Tư lệnh BĐBP hỗ trợ 1 tỉ đồng để mua 49.500 kg gạo cứu đói và 164 bộ chăn, màn cấp cho 164 hộ của 2 bản. Ngoài ra, Bộ chỉ huy BĐBP Nghệ An còn cử 100 chiến sỹ mới của Tiểu đoàn 19 tu sửa nhà ở, làm đường giao thông, nạo, vét khơi thông kênh mương thủy lợi dẫn nước về ruộng; đắp nền nhà trường, đào hào chống các loại động vật vào các khu vực sản xuất của 2 bản.

BĐBP tỉnh đã vận động các cơ quan, đơn vị quyên góp ủng hộ nhân dân 2 bản 1.250 kg phân đạm tổng hợp NPK, 100 kg ngô giống cao sản LVN 10, 415 bộ quần áo, 50 chăn ấm, 24 màn ngủ, 8,5 tấn gạo, 85 kg đường, 170 chai dầu ăn, 185 suất quà Tết, mỗi suất trị giá 500.000 đồng và 35,5 triệu đồng tiền mặt cho các hộ nghèo; hỗ trợ cho 10 hộ 10 con bò giống trị giá 50.000.000 đồng, 35 con lợn giống, 17 con dê giống, sửa chữa 27 nhà, làm mới 2 nhà, tu sửa 22 nhà tranh tre cho các hộ đặc biệt khó khăn; tổng trị giá khoảng 850 triệu đồng.

Bên cạnh đó, Đồn BP Môn Sơn, tổ công tác tại 2 bản Búng và Cò Phạt phối hợp với Trường Tiểu học Môn Sơn tích cực vận động đưa trẻ trong độ tuổi đi học đến trường, vận động 43 học sinh lớp 5 có ý định bỏ học tiếp tục theo học tại Trường THCS xã Môn Sơn. Đoàn viên, thanh niên BĐBP tỉnh đã tổ chức đợt vận động, quyên góp ủng hộ kinh phí mua 450 bộ quần áo ấm tặng học sinh nghèo của 2 bản, vận động ủng hộ 5.000.000 đồng để mua đồ dùng sinh hoạt, học tập cho các cháu học sinh Đan Lai tại trung tâm xã Môn Sơn, cấp học bổng cho 10 học sinh nghèo vượt khó.

Đặc biệt, lực lượng BĐBP đã kêu gọi sự ủng hộ, khai thác có hiệu quả các nguồn kinh phí đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ đời sống dân sinh cho đồng bào. Điển hình là các dự án: Sắp xếp, ổn định dân cư Đan Lai tại bản Cò Phạt, bản Búng với tổng mức đầu tư hơn 17 tỉ đồng xây dựng 3,1 km đường giao thông nội bản, 2 công trình thuỷ lợi, 2 nhà sinh hoạt cộng đồng, 2 công trình cấp nước sinh hoạt cho cụm dân cư 2 bản; công trình cấp điện với tổng mức đầu tư hơn 21 tỉ đồng xây dựng tuyến đường dây 35 kv dài 15,031 km, 1 trạm biến áp 75 KVA, 1 trạm biến áp 100 KVA, đường dây 0,4 kv dài 3,984 km; công trình Trường Tiểu học bản Búng, trị giá 2 tỉ đồng, với quy mô 5 phòng học, sân, hàng rào, cổng; công trình phòng khám quân dân y bản Búng, trị giá 1 tỉ đồng; công trình phòng khám quân dân y bản Cò Phạt, trị giá 350 triệu đồng, với quy mô 4 gian nhà gỗ, sân, cổng, hàng rào...

Đại tá Lê Như Cương, Chính ủy BĐBP Nghệ An, cho biết: Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục phối hợp với huyện Con Cuông cùng các ngành chức năng làm tốt công tác tuyên truyền, vận động di dời các hộ dân của 2 bản về các khu tái định cư theo kế hoạch, tập trung ổn định dân cư tại 2 bản. Vận động các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan, doanh nghiệp, nhà hảo tâm ủng hộ kinh phí, vật chất, giống, cây trồng, vật nuôi; đồng thời, thường xuyên hướng dẫn, giúp đỡ bà con áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất và chăn nuôi để tăng năng xuất lao động, góp phần nâng cao đời sống cho nhân dân; phối hợp với địa phương tổ chức khảo sát, lựa chọn cán bộ tại chỗ để có kế hoạch bồi dưỡng đào tạo, tạo nguồn quy hoạch cán bộ cho địa phương.