Tìm sự thật sau những dấu vết mờ

(Congannghean.vn)-Câu chuyện của các anh, các chị gắn liền những kỷ niệm vượt đồi, lội suối giữa đêm khuya, với hàng nghìn lần “nói chuyện” với các tử thi, với bao vất vả mà người ngoài mới nghe thôi, đã rùng mình, lo lắng. Nhưng, đã gắn cái nghiệp vào mình, đã mang trọng trách của một người chiến sỹ Công an nhân dân, các anh không được phép lùi bước, không để cái ác bị che giấu, lẩn khuất. Và để sự thật được sáng tỏ.

Công tác giám định góp phần quan trọng trong điều tra các vụ án hình sự

1. 5 giờ ngày 24/5/2017, vừa mới đặt chân đến đơn vị sau chuyến công tác dài, chuông điện thoại của Thượng tá Nguyễn Đăng Hòa, Phó Trưởng phòng Kỹ thuật Hình sự rung liên hồi. Tin từ cơ quan CSĐT Công an tỉnh Nghệ An, tại địa bàn xã Cẩm Sơn, huyện Anh Sơn vừa xảy ra 1 vụ chết người chưa rõ nguyên nhân. Thực hiện theo yêu cầu lãnh đạo Công an tỉnh và đồng chí Trưởng phòng Kỹ thuật Hình sự, anh cùng 1 tổ công tác gồm 6 CBCS nhanh chóng lên đường nhận nhiệm vụ. Chiếc xe xuyên đi giữa lúc cơn bão đang chuẩn bị ập tới. Các anh lại bắt đầu một chuyến công tác mới, như hàng nghìn chuyến công tác khác mà CBCS Phòng Kỹ thuật Hình sự đã thực hiện suốt bao năm qua.

Công tác xác định nhân thân người bị hại nhanh chóng được tiến hành. Người xấu số được xác định là anh Nguyễn Văn Sơn trú tại xóm 6, xã Đại Sơn, huyện Đô Lương, làm nghề buôn gia súc. Từ Đô Lương, anh Sơn lên xã Cẩm Sơn, huyện Anh Sơn để tìm mua trâu bò. Căn cứ vào khám nghiệm hiện trường và những vết thương trên người bị hại, Tổ công tác xác định, đây là 1 vụ án giết người cướp tài sản chứ không phải chết thông thường.

Tiến hành mở rộng khám nghiệm hiện trường, Tổ công tác xác định, vị trí đầu tiên anh Sơn bị hung thủ ra tay sát hại cách nơi nạn nhân nằm chết khoảng hơn 150 m; đồng thời, thu thêm 1 con dao sắc nhọn. Từ những vết thương trên người bị hại và hiện trường để lại, Thượng tá Nguyễn Đăng Hòa cùng các CBCS trong Tổ công tác đã có thêm nhiều thông tin quý giá phục vụ công tác điều tra: Hung thủ sử dụng hung khí sắc nhọn và đã trải qua quá trình đuổi đánh rồi mới giết anh Sơn.

Từ những kết luận và thông tin mà Tổ công tác Phòng Kỹ thuật Hình sự cung cấp, các điều tra viên nhanh chóng làm rõ, sáng 24/5, anh Sơn cùng 1 người tên Dũng đến địa bàn các xã Cẩm Sơn, Đỉnh Sơn để mua trâu bò. Theo lời khai của người dân, 2 người đã đến một số gia đình để đặt tiền cọc, nhưng chưa thấy quay lại. Tổng hợp những thông tin trên, sau 2 tiếng đồng hồ kể từ khi vụ án mạng xảy ra, kẻ sát nhân đã bị lộ diện. Hắn tên là Trần Hữu Dũng (SN 1981) trú tại thôn 2, xã Đỉnh Sơn, huyện Anh Sơn.

Tại cơ quan CSĐT, Dũng đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình… Chuyến công tác lần này của Thượng tá Hòa và các đồng đội kết thúc nhanh hơn dự kiến. Và điều quan trọng nhất là nhiệm vụ đã hoàn thành xuất sắc, kẻ sát nhân gây tội ác phải tra tay vào còng trong sự đồng tình của quần chúng nhân dân.

CBCS Phòng Kỹ thuật Hình sự tiến hành giám định phục vụ công tác điều tra

2. Trước đó không lâu, Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh đã nhận yêu cầu trưng cầu giám định chữ ký, chữ viết trong vụ án Nguyễn Thị Lam “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank).

Theo nội dung sự việc, Nguyễn Thị Lam (SN 1987) trú tại xã Yên Sơn, huyện Đô Lương là nhân viên ngân quỹ tại Phòng Giao dịch Đô Lương thuộc Ngân hàng Eximbank chi nhánh Vinh. Từ năm 2012  - 2016, Lam đã lợi dụng lòng tin của khách hàng để lừa dối khách hàng ký các chứng từ khống (lệnh chi, ủy nhiệm chi, bảng kê…) và giả mạo chữ ký để rút tiền gửi tiết kiệm của khách hàng. Lam đã rút tiền gửi tiết kiệm của khách hàng với tổng số tiền hơn 50 tỉ đồng. Đây là vụ án gây bức xúc dư luận, số tiền chiếm đoạt lớn.

Để phục vụ quá trình điều tra, xử lý vụ án nói trên, sau khi nhận được quyết định trưng cầu của Phòng Cảnh sát Kinh tế, mặc dù có rất nhiều tài liệu liên quan, số lượng lớn khách hàng và có nhiều cá nhân liên quan, nhưng với tinh thần trách nhiệm cao, không kể ngày đêm, thứ bảy, chủ nhật hay các ngày nghỉ, các giám định viên đã nhanh chóng tiến hành giám định và kịp thời đưa ra kết luận chính xác, phục vụ tốt quá trình điều tra, xử lý vụ án.

3. Theo những cán bộ gắn bó lâu năm với công tác kỹ thuật hình sự, điều quan trọng nhất trong quá trình khám nghiệm chính là phải khai thác hết tất cả đặc điểm dấu vết, để từ đó làm căn cứ đánh giá, nhận định bản chất vụ việc, sớm có định hướng cho cơ quan CSĐT để tìm ra hung thủ.

Với các vụ điều tra chết người không rõ nguyên nhân, phải làm rõ các câu hỏi liên quan: Là án mạng hay cái chết thông thường? Nếu là án mạng thì hung khí là gì? Do 1 đối tượng gây án hay nhóm đối tượng? Hiện trường được người dân phát hiện là hiện trường chính hay còn có hiện trường khác? Đặc điểm của đối tượng gây án, thời gian gây án? Hay đối với các vụ trộm phương tiện, cần giám định số khung, số máy để truy nguyên chủ ban đầu, từ đó phục vụ công tác điều tra và trả lại tài sản cho người bị hại… Mỗi chuyến công tác, mỗi lần lên đường là tổ công tác Phòng Kỹ thuật Hình sự phải trả lời hàng loạt câu hỏi, làm rõ rất nhiều vấn đề. Đây là cơ sở quan trọng, thậm chí là yếu tố quyết định đến thành công của một vụ án hay một chuyên án lớn.

Trong các nhiệm vụ liên quan đến công tác kỹ thuật hình sự, việc giám định tử thi là công việc áp lực, phức tạp và nhiều thử thách nhất. Bởi đối tượng ở đây là một con người vừa bị tước bỏ sự sống, trong khi trong nhiều vụ việc, do tác động của thời gian, tử thi đã bị phân hủy. “Bất ngờ, không hẹn trước” là những từ ngữ khá đầy đủ để miêu tả về công việc. Bởi trên thực tế, đây là công việc không quy định giờ giấc, bất cứ thời điểm nào khi cơ quan CSĐT đề nghị khám nghiệm là phải có mặt. Việc phải thức trắng đêm, nhịn đói, đội mưa, đội nắng, băng rừng, lội suối là chuyện thường ngày…

Mỗi năm trung bình trên địa bàn Nghệ An có khoảng 250 vụ chết không rõ nguyên nhân. 250 vụ là 250 câu chuyện, tình tiết, thủ đoạn khác nhau và công việc vì thế cũng áp lực không kém. Bên cạnh đó, quan niệm “chết toàn thây” đã ăn sâu vào trong suy nghĩ của người dân Việt Nam, vì thế có không ít trường hợp gia đình người chết viện đủ mọi lý do để ngăn cản việc khám nghiệm tử thi. Đó là chưa kể, các đối tượng ngày càng sử dụng thủ đoạn tinh vi để che giấu âm mưu, hành vi tội ác mà mình gây ra.

Chứng kiến những con người có “thần kinh thép” tại Phòng Kỹ thuật Hình sự làm việc mới thấu hiểu hết sự gian khổ, vất vả của nghề giám định tử thi nói riêng và kỹ thuật hình sự nói chung. Công việc không chỉ đòi hỏi ở CBCS sự tận tụy, kiên trì mà còn phải thôi thúc bởi lòng yêu nghề và những kỹ năng nghiệp vụ tổng hợp. Phía sau hào quang của những chiến công cùng những nhọc nhằn, vất vả đặc thù của công việc giám định là niềm vui, niềm hạnh phúc của mỗi bác sĩ, giám định viên vì đã góp một phần sức lực nhỏ bé vào việc vạch trần cái ác, đem lại sự công bằng cho xã hội.