Phóng sự

Xúc động câu chuyện 4 người được cứu sống nhờ tạng thiếu nữ chết não

TIN LIÊN QUAN
Tiếp bài người mẹ quyết định hiến tạng con chết não để cứu người Vượt qua nỗi đau, mẹ đồng ý hiến tạng của con cứu 4 người Trao quà của Thủ tướng tới các cháu có mẹ hiến tạng cho y học

Dù vô cùng đau buồn, nhưng mẹ của cô gái bị chết não đã quyết định hiến tạng của con mình để cứu 4 người khác.

 

Một cô gái 18 tuổi, không may bị tai nạn giao thông rơi vào tình trạng nguy kịch, có tiên lượng tử vong. Dù vô cùng đau buồn, nhưng mẹ của cô gái đã quyết định hiến tạng của con mình để cứu 4 người khác đang cần ghép tạng, trong đó có quả tim đã cứu được chàng trai 27 tuổi thoát khỏi cái chết cận kề.

Mặc niệm tri ân người hiến tạng trước giờ phẫu thuật.

Có thể nói, nguồn tạng quý giá của nạn nhân không chỉ cứu sống nhiều người mà còn tạo bước phát triển mới trong kỹ thuật ghép mô tạng ở  Việt Nam...

 

Quả tim của cô gái 18 tuổi tiếp tục nhịp đập

 

Ca ghép tim đầu tiên từ người cho bị chết não vừa được Bệnh viện (BV) Chợ Rẫy TP. Hồ Chí Minh thực hiện thành công. Đây cũng là ca ghép tim đầu tiên được thực hiện tại BV Chợ Rẫy dưới sự hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật từ ekip ghép tim của BV Việt Đức (Hà Nội).

 

Theo BS. Nguyễn Thái An, Trưởng khoa Hồi sức Phẫu thuật tim BV Chợ Rẫy, trước đó, một bệnh nhân nữ, 18 tuổi, quê Kiên Giang, bị tai nạn giao thông tại Đồng Nai được đưa vào BV Chợ Rẫy cấp cứu trong tình trạng dập não trán xuất huyết hai bên, xuất huyết dưới nhện.

 

Sau nhiều ngày nhập viện điều trị, do tình trạng quá nặng, bệnh nhân hôn mê với tiên lượng tử vong. 

 

TS.BS Dư Thị Ngọc Thu, Trưởng Đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người tại BV Chợ Rẫy cho biết, trước tình trạng của bệnh nhân, các bác sĩ tại Khoa Hồi sức ngoại thần kinh đã báo với Đơn vị điều phối biết để thu xếp tiếp cận với gia đình, gợi ý xin hiến tạng.

 

Sau khi trao đổi các vấn đề chuyên môn về việc hồi sức bất thành với thân nhân người bệnh, các bác sĩ đã trình bày nguyện vọng với mong muốn gia đình chấp thuận hiến tạng bệnh nhân để cứu những người khác đang bị suy tạng giai đoạn cuối.

 

Dù vô cùng đau đớn trước sự ra đi của con, nhưng người mẹ đã quyết định hiến tạng để cứu người bởi suy nghĩ đơn giản thân xác con không còn nhưng trái tim vẫn đều nhịp đập trong một cơ thể khỏe mạnh khác.

 

"Sau khi gia đình của bệnh nhân biết được tình trạng của con và cũng biết được việc hiến tạng là một nghĩa cử vô cùng nhân văn nên đã đồng thuận hiến tạng", TS.BS Dư Thị Ngọc Thu chia sẻ.

Các bác sĩ BV Chợ Rẫy đang thực hiện ca ghép tim lần đầu tiên.

Theo TS.BS Phạm Thị Ngọc Thảo, Phó Giám đốc BV Chợ Rẫy, ngay sau khi nhận được sự đồng thuận của mẹ bệnh nhân, BV đã thành lập Hội đồng xác định bệnh nhân chết não.

 

Sau khi hoàn tất các thủ tục pháp lý và đánh giá chức năng các tạng hiến dưới sự chỉ đạo của PGS.TS Nguyễn Trường Sơn, Giám đốc BV Chợ Rẫy, Hội đồng ghép tạng của BV đã được triệu tập để tiến hành chọn lựa người nhận tạng và tổ chức các kíp phẫu thuật nhận và ghép tạng.

 

Sau khi sàng lọc trong số 40 bệnh nhân bị suy tim trong danh sách các bệnh nhân đang chờ được hiến tạng, BS. Nguyễn Thái An cho biết, người may mắn đáp ứng đủ các chỉ số y học để nhận quả tim của cô gái là một thanh niên 27 tuổi, quê Đắk Nông.

 

Anh này bị giãn nở cơ tim từ 3 năm qua và đã được can thiệp đặt một máy đồng bộ nhịp tim để tăng chức năng co bóp của tim. Tuy nhiên, tình trạng bệnh nhân không được cải thiện, mỗi năm bệnh nhân phải nhập viện 4-5 lần để điều trị. Mặc dù có bảo hiểm y tế nhưng bệnh nhân này thuộc diện nghèo nên tình cảnh cũng hết sức khó khăn.

 

Ngay sau khi tìm được người nhận phù hợp các chỉ số y học, ngày 29-5, các kíp ghép tạng của BV Chợ Rẫy tiến hành song song quá trình nhận tạng và ghép tạng cho 4 bệnh nhân từ nguồn tạng hiến gồm: 1 ca ghép tim, 1 ca ghép gan và 2 ca ghép thận.

 

Tính đến thời điểm này tại BV Chợ Rẫy, đây là ca ghép gan thứ 13, riêng ghép thận là ca thứ 588 (trong đó có 34 trường hợp là người cho chết não, 1 trường hợp người cho tim ngừng đập, còn lại là người cho còn sống). Đặc biệt, đây là ca ghép tim đầu tiên từ người cho chết não.

 

Cùng một lúc ghép đa tạng nên các bác sĩ gặp không ít khó khăn. Theo BS. Lê Hữu Đạt, Khoa Gây mê - Hồi sức, các bác sĩ gần như phải chạy đua với thời gian vì đây là lần đầu tiên thực hiện các ca ghép đa tạng cùng một lúc: "Chúng tôi phải tiến hành khẩn cấp để bảo vệ tạng làm sao khi đến với người nhận trong tình trạng hoàn hảo nhất bởi tạng nào cũng là tạng quý, cần được bảo vệ như nhau".

 

Nếu như hai ca ghép thận và một ca ghép gan không quá khó bởi đội ngũ bác sĩ BV Chợ Rẫy đã thực hiện nhiều lần thì ca ghép tim lại phức tạp hơn do đây là lần đầu tiên thực hiện.

 

Giây phút vỡ òa niềm vui của cả ekip

 

Khi thực hiện ghép tạng, các ekip ghép tạng của BV Chợ Rẫy đã tiến hành các hành trình nhận tạng và ghép cho 4 bệnh nhân tại 5 phòng mổ của BV. Riêng ca ghép tim, với sự chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ của các bác sĩ đến từ BV Việt Đức (Hà Nội).

 

14h30’ ngày 29-5, bệnh nhân chết não được đưa vào phòng mổ, đến 16h40 tim đã được lấy ra, bỏ vào hộp bảo quản và đưa ngay sang phòng mổ nơi có bệnh nhân nhận tim đang chờ thực hiện ghép tim. Toàn bộ quá trình từ lúc lấy tim ra khỏi người hiến đến khi ghép, nối xong các mạch máu tuần hoàn ở người nhận là 140 phút.

 

Ca ghép tim được hoàn tất lúc 22h, hai ca ghép thận hoàn thành lúc 21h và 23h cùng ngày và ca ghép gan hoàn thành lúc 5h sáng 30-5-2017. Sau ghép, tình trạng sức khỏe của 4 bệnh nhân đã ổn định: bệnh nhân ghép tim đã được rút nội khí quản vào 10h sáng hôm sau, bệnh nhân ghép gan cũng được rút nội khí quản sau 24 tiếng ghép và chức năng thận của 2 bệnh nhân ghép thận cũng gần như trở về bình thường.

 

Chia sẻ về giây phút thấy được trái tim đã đập đúng nhịp trong ngực người nhận tạng, BS. Nguyễn Thái An cho biết: "Sau quá trình lấy rồi ghép tim, khi thấy trái tim ghép vào người nhận đập lại bình thường đó là giây phút vỡ òa niềm vui của cả ekip".

 

Trong khi đó, TS.BS Phạm Thị Ngọc Thảo vui mừng nói: "Dù rất mệt mỏi sau cả quá trình phẫu thuật, suốt từ 12h trưa hôm trước tới gần trưa hôm sau, nhưng ai nấy đều mừng rỡ khi nghe câu nói phát ra đầu tiên từ êkíp ghép tạng rằng tim đập trở lại rồi! Bản thân tôi rất vui, cảm giác rất khó tả".

 

Cũng theo TS.BS Phạm Thị Ngọc Thảo, ca phẫu thuật ghép tạng đặc biệt này đã thu hút toàn bộ sự quan tâm chú ý của tập thể các y, bác sĩ toàn BV. Theo chỉ đạo của Giám đốc BV Chợ Rẫy, đã huy động sự tham gia của toàn bộ các chuyên khoa với mục tiêu các ca ghép tạng đạt kết quả cao nhất. Và thực tế đã đền đáp xứng đáng công sức của tập thể các y, bác sĩ của BV.

 

Sau quá trình ghép tạng và theo dõi, điều trị, các bệnh nhân sẽ được xuất viện trong thời gian tới. Riêng bệnh nhân ghép tim sẽ phải nằm điều trị, theo dõi sau ghép một tháng để phòng ngừa các tình huống thải ghép.

 

Có thể nói, ca ghép tim thành công đã đánh dấu sự khởi đầu cho lĩnh vực ghép tim tại BV Chợ Rẫy, góp phần gia tăng cơ hội cho các bệnh nhân chờ ghép tim tại miền Nam cũng như cả nước. Đối với ca ghép gan, đây là ca thứ hai, các y, bác sĩ BV Chợ Rẫy tự thực hiện sau khi được chuyển giao kỹ thuật từ BV ASAN (Hàn Quốc).

Một buổi lễ vinh danh người hiến tạng nhân đạo và vận động đăng ký hiến tạng nhân đạo tại BV Chợ Rẫy.

Và để có được những thành tựu đó, BV Chợ Rẫy đã nhận được sự thấu hiểu, chia sẻ to lớn đến từ người hiến tạng và gia đình thân nhân người hiến tạng. Sự đồng hành ấy phần nào đã cho thấy tính nhân văn của chuyên ngành cấy ghép tạng tại BV Chợ Rẫy nói riêng và ngành Y tế Việt Nam nói chung.

 

Theo TS.BS Dư Thị Ngọc Thu, việc hiến tạng tự nguyện mà BV đang thực hiện trên nguyên tắc, cả gia đình người cho lẫn gia đình người nhận đều không biết nhau để tránh tình trạng trao đổi, mua bán.

 

Hơn nữa, để có thể nhận tạng từ người hiến, bệnh nhân cần phải có sự hòa hợp về nhóm máu và hòa hợp về miễn dịch với người hiến. Chính vì vậy, có những trường hợp nằm trong danh sách chờ rất lâu nhưng vẫn chưa được ghép tạng.

 

Một người có thể hiến nhiều loại mô, tạng cho người khác, từ mặt, mũi, xương, da, tứ chi đến lục phủ, ngũ tạng, chỉ trừ cơ và mô mỡ. Trong đó, tạng phủ là cần thiết hơn cả vì có những người bị suy thận, suy gan, suy tim… có nguy cơ tử vong rất cao trong một thời gian ngắn. Vì vậy, việc hiến tạng có thể sẽ cứu được những bệnh nhân đang giành giật sự sống từng ngày.

 

Có khi một bệnh nhân chết não hiến tạng có thể cứu sống được đến 6-7 bệnh nhân khác. Như có lần tại BV Chợ Rẫy, một ca chết não hiến đa phủ tạng đã cứu được một lúc 6 người.

 

Theo một thống kê, cả nước hiện có khoảng 8.000 người đang chờ ghép thận, 1.500 người chờ ghép gan, 6.000 người cần được ghép giác mạc và hàng trăm người đang chờ ghép tim, phổi, tụy tạng nhưng nguồn tạng vô cùng khan hiếm. Vì thế, hành trình xin tạng nhân đạo của các bác sĩ vẫn còn nhiều thử thách.

 

Điều mà các bác sĩ trăn trở là hiện các chính sách và nguồn kinh phí để vinh danh, tri ân, hỗ trợ cho gia đình người hiến tạng vẫn còn chưa được xứng đáng. Tuy nhiên, với các bác sĩ, họ vẫn luôn cố gắng những phần việc của mình tốt nhất, cứu người nhận để xứng đáng với người cho.