Cô dân quân bắt giặc lái Mỹ: Ngày ấy, bây giờ

(Congannghean.vn)-Trong một lần đến thăm Bảo tàng Quân khu 4, tôi được đồng chí Thượng uý Nguyễn Thị Quỳnh Hương giới thiệu về chiếc liềm của cô dân quân Lê Thị Hường ở xã Thanh Nam, huyện Thanh Chương năm xưa dùng để bắt giặc lái Mỹ. Đây là chiếc liềm cắt cỏ rất bình thường, nhưng hành động của cô dân quân ấy lại rất đỗi anh hùng. Việt Nam ra ngõ gặp anh hùng là thế.

Người con gái mồ côi tay không bắt sống giặc lái

Sinh năm 1944 tại xã Thanh Nam, nay là xã Ngọc Sơn, huyện Thanh Chương, Lê Thị Hường mồ côi cha từ lúc mới sinh. Lên 6 tuổi, Hường mồ côi mẹ nên phải đi chăn trâu, cắt cỏ cho nhà hàng xóm để kiếm cơm. Hai mươi tuổi nhưng cô nhỏ xíu. Thương cháu, người dì ruột đưa Hường về ở hẳn trong nhà và có ý định gả chồng cho cháu.

Thời điểm trên là vào những năm đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc ác liệt. Thể theo nguyện vọng của Hường, chính quyền xã Ngọc Sơn đồng ý cho cô vào trung đội dân quân trực chiến bắn máy bay Mỹ và đội dân quân cảm tử rà phá bom của xã đoạn dốc Rú Nguộc.

Bằng khen về thành tích của bà Hường

Từ năm 1965 đến hết năm 1968, Rú Nguộc là một trong những toạ độ bom của máy bay Mỹ, vì nếu chặn được đoạn đường chạy qua Rú Nguộc và đoạn qua Truông Bồn (xã Mỹ Sơn, huyện Đô Lương) thì sẽ ngăn được đường sang Lào và qua đường 8 sang Hà Tĩnh để vào miền Nam. Bom đạn ác liệt là thế, nhưng trung đội dân quân của Hường vẫn hoàn thành nhiệm vụ tháo gỡ hàng chục quả bom nổ chậm và trực chiến bắn trả máy bay Mỹ.

10 giờ ngày 27/8/1966, sau ca trực  chiến bắn máy bay, khi đang cắt cỏ ở một sườn đồi thì Hường phát hiện một chiếc dù rơi. Cô liền cầm liềm chạy hàng trăm mét tới nơi chiếc dù vừa rơi xuống.

Bà Hường hiện nay

Vừa tới nơi, Hường thấy viên phi công Mỹ cao to, tay cầm khẩu súng bò lom khom trong bụi rậm và nói xì xồ trong máy. Như một phản xạ tự nhiên, Hường nhặt hòn đá ném vào người viên phi công, trúng ngay khẩu súng ngắn và đầu gối hắn. Khẩu súng văng đi một đoạn, còn  phi công Mỹ thì ôm đầu gối. Nhanh như cắt, khi viên phi công Mỹ chưa kịp hoàn hồn thì Hường đã ập tới, dùng lưỡi liềm kề vào cổ hắn.

Quá khiếp sợ, viên phi công Mỹ vội giơ 2 tay lên. Sẵn có dây thừng trong tay (thời gian này, để sẵn sàng bắt giặc lái, người dân thường mang theo vũ khí và dây thừng), Hường trói viên phi công lại. Cùng lúc ấy, trên bầu trời, máy bay Mỹ đang quần đảo, chợt nhìn thấy chiếc đài đang kêu xì xì, Hường nhanh ý lấy hòn đá to để đập nát. Mất tín hiệu, máy bay Mỹ quần đảo trong giây lát rồi chuồn thẳng. Hường đang loay hoay dẫn viên phi công Mỹ ra khỏi eo núi thì các tổ dân quân và bộ đội cũng vừa kịp tới.

Do có thành tích một mình tay không bắt sống giặc lái Mỹ, năm 1967, Lê Thị Hường được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba và Tỉnh đội Nghệ An tặng Bằng khen.

Bén duyên trong chiến đấu

Trong những năm chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, người chiến sỹ thanh niên xung phong (TNXP) Nguyễn Đình Bảo, quê ở huyện Quỳnh Lưu, thuộc Tổng đội TNXP tỉnh Nghệ An làm nhiệm vụ đảm bảo giao thông đoạn đường 15 khu vực Truông Bồn và Rú Nguộc đã bén duyên với cô dân quân trực chiến.

Chiếc liềm bà Hường dùng bắt sống giặc lái năm xưa

Lúc đầu chỉ là những lần gặp gỡ ngắn ngủi, hiếm hoi bên giao thông hào và những lần vắng máy bay Mỹ, bởi lúc bấy giờ, ít ai nghĩ tới việc xây dựng gia đình khi nay đây, mai đó và không biết sống chết ra sao. Một hôm, Bảo cầm tay Hường ngập ngừng nói: “Hường ạ, anh muốn…”.

Cô gái e thẹn rút bàn tay lại, hai tai đỏ bừng. Sau lần gặp ấy, hai người gặp nhau nhiều hơn. Rồi một hôm, Bảo đến nhà Hường, chia tay người yêu để ra trận. Hôm tiễn người yêu lên đường nhập ngũ, Hường không nói được gì nhiều, chỉ đặt vào lòng bàn tay anh chiếc nhẫn làm bằng xác máy bay Mỹ. Mãi đến sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, hai người mới nên vợ nên chồng.

Từ một nữ dân quân trực chiến bắn máy bay Mỹ, Hường đã trải qua các chức vụ như: Bí thư Đoàn xã, Hội trưởng Hội Phụ nữ xã… Trên cương vị công tác nào, cô cũng đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Đến thăm ngôi nhà bà Lê Thị Hường nằm bên một ngọn đồi nhỏ cách đường 30 không xa thuộc xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn, tôi không khỏi chạnh lòng. Đó là một ngôi nhà ngói cấp 4 đã cũ, xuống cấp, đồ đạc trong nhà chẳng có gì đáng giá ngoài chiếc tivi.

Vợ chồng bà Hường, ông Bảo đã ngoài 70 tuổi ốm đau luôn,  các con đã có gia đình riêng và ở xa nên quanh năm suốt tháng hai ông bà già nương tựa vào nhau, trong lúc đó không có một nguồn thu gì đáng kể.

Điều làm tôi băn khoăn nữa là tại sao vào các ngày lễ, chính quyền địa phương không ai đến động viên hỏi thăm, sửa chữa lại căn nhà quá dột nát cho bà và cũng là sự tri ân đối với những người có công với cách mạng.

Qua tìm hiểu tôi được biết: Thôn gia đình bà Hường ở trước đây thuộc địa phận huyện Thanh Chương nhưng sau ngày đất nước thống nhất thì cắt về xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn và từ đó nơi ở mới người ta quên mất quá khứ của vợ chồng bà.