Thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam

Tại phiên họp, Trung tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an đã trình bày Tờ trình về dự án Luật, nêu rõ, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam đã góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về xuất nhập cảnh; đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, góp phần phát triển kinh tế - xã hội gắn với nhiệm vụ bảo đảm QPAN. Tuy vậy, bên cạnh đó cũng cần nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật để phù hợp với một số quy định của pháp luật khác có liên quan và thực tiễn công tác quản lý. Việc sửa đổi Luật xuất phát từ yêu cầu kịp thời điều chỉnh các vấn đề mới phát sinh và bảo đảm sự đồng bộ với quy định của pháp luật có liên quan. Ngoài ra, xuất phát từ yêu cầu tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người nước ngoài nhập xuất cảnh Việt Nam, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời đảm bảo an ninh quốc gia.

Đồng chí Thứ trưởng cũng cho biết, trong những năm gần đây, khách du lịch tàu biển vào Việt Nam ngày càng tăng, số lượng lớn. Bên cạnh đó, trong lĩnh vực quốc phòng, hải quân Việt Nam tăng cường hợp tác với hải quân các nước, nhiều tàu quân sự nước ngoài đến Việt Nam để thực hiện các hoạt động giao lưu, tọa đàm... Do đó, cần bổ sung quy định về việc cấp thị thực theo danh sách cho các trường hợp này.

Thứ trưởng Lương Tam Quang trình bày Tờ trình dự án Luật.

Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, trong đó có chính sách kiểm soát xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam bằng cổng kiểm soát tự động. Để tạo điều kiện hơn nữa cho người nước ngoài nhập xuất cảnh Việt Nam, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác kiểm soát xuất nhập cảnh, cần nghiên cứu bổ sung quy định việc nhập cảnh, xuất cảnh của người nước ngoài qua cổng kiểm soát tự động. Tại các diễn đàn Doanh nghiệp, diễn đàn Du lịch, hội nghị đối thoại doanh nghiệp, nhiều ý kiến cho rằng quy định người nước ngoài nhập cảnh theo diện đơn phương miễn thị thực phải cách thời điểm xuất cảnh Việt Nam lần trước ít nhất 30 ngày đã gây khó khăn cho khách du lịch nhập cảnh theo diện đơn phương miễn thị thực, sau đó xuất cảnh sang nước thứ ba rồi quay lại Việt Nam tiếp tục du lịch hoặc về nước. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an phối hợp các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu tháo gỡ vướng mắc trên… Do vậy, việc sửa đổi Luật là cần thiết.         

Thảo luận tại buổi làm việc, Ủy ban QPAN bày tỏ tán thành với sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật về xuất nhập cảnh, khắc phục những bất cập, hạn chế của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam và bổ sung điều chỉnh những vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn quản lý người nước ngoài tại Việt Nam; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm sự thuận lợi, thông thoáng về thủ tục, chặt chẽ về mặt quản lý nhà nước, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho người nước ngoài nhập cảnh, xuất cảnh Việt Nam.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung sẽ giúp thể chế hóa chủ trương đối ngoại của Đảng, đảm bảo phù hợp với các Hiệp định thương mại mà Việt Nam đã ký kết, gia nhập trong thời gian qua, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, phục vụ phát triển kinh tế của đất nước.

Về hồ sơ của dự án Luật, Ủy ban QPAN đánh giá, hồ sơ dự án Luật bảo đảm các loại tài liệu theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8.

Toàn cảnh phiên họp.

Tuy nhiên về nội dung liên quan đến việc bổ sung quy định đơn phương miễn thị thực, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị không bổ sung điều kiện bắt buộc nước khác phải có chính sách tạo điều kiện hoặc đơn phương miễn thị thực cho công dân Việt Nam trước, mà cần giữ nguyên quy định về đơn phương miễn thị thực tại khoản 1 Điều 13 của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.

Liên quan đến nội dung về giá trị sử dụng của thị thực, Ủy ban QPAN nhất trí với việc bổ sung trường hợp chính đáng được chuyển đổi mục đích thị thực theo điều kiện chặt chẽ như đã thể hiện trong dự thảo Luật. Đây là quy định phù hợp với tình hình thực tế, tạo điều kiện thuận lợi cho người nước ngoài đủ điều kiện ở lại Việt Nam chuyển đổi mục đích thị thực tìm hiểu thị trường, tìm kiếm việc làm, cơ hội đầu tư.

Theo các đại biểu, quy định này sẽ bảo đảm cho một số trường hợp đủ điều kiện có thể ở lại Việt Nam làm thủ tục chuyển đổi mục đích của thị thực mà không phải mất thời gian, chi phí để làm thủ tục xuất cảnh rồi nhập cảnh. Hơn nữa, với quy định chặt chẽ như dự thảo Luật sẽ hạn chế tình trạng người nước ngoài vào Việt Nam với mục đích tham quan, du lịch sau đó xin chuyển đổi để thực hiện các mục đích khác, từ đó đảm bảo yêu cầu công tác quản lý nhà nước, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội.

Về việc cấp Thị thực điện tử cho người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam, Ủy ban QPAN tán thành với quy định tại khoản 10, khoản 11, Điều 1 của dự thảo Luật với việc bổ sung Điều 16a; Điều 16b và Điều 19a quy định trình tự, thủ tục cấp Thị thực điện tử, giao Chính phủ quyết định danh sách nước có công dân được cấp Thị thực điện tử, danh sách các cửa khẩu cho phép người nước ngoài sử dụng Thị thực điện tử nhập cảnh, xuất cảnh cho phù hợp với tình hình và điều kiện thực tế của Việt Nam.

Chủ nhiệm UBQPAN Võ Trọng Việt kết luận nội dung phiên họp.

Qua nghiên cứu, Ủy ban QPAN cũng tán thành với nội dung sửa đổi điều kiện nhập cảnh, điều kiện xuất cảnh tại khoản 12, khoản 13 Điều 1. Việc lược bỏ quy định về điều kiện người nước ngoài nhập cảnh theo diện đơn phương miễn thị thực thì phải cách thời điểm xuất cảnh Việt Nam lần trước ít nhất 30 ngày là một trong những giải pháp đã được Chính phủ đề ra tại Nghị quyết 19-2018/NQ-CP ngày 15/5/2018 về tiếp tục được thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2018 và những năm tiếp theo.

Ngoài ra, Ủy ban QPAN cũng đề nghị dự thảo Luật lược bỏ một số giải thích từ ngữ mang tính thông dụng hoặc đã được quy định trong các luật khác như: Giao dịch điện tử; Cổng Thông tin điện tử về xuất nhập cảnh; Tài khoản điện tử... Rà soát về văn phong, kỹ thuật văn bản để chỉnh lý cho phù hợp.

Phát biểu kết thúc phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban QPAN Võ Trọng Việt nhấn mạnh, việc cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất, nhập cảnh là xu hướng chung tất yếu của thời đại, tuy nhiên Ban soạn thảo cũng cần rà soát, chỉnh lý để làm sao tạo sự thông thoáng nhưng bảo đảm chặt chẽ để không bị lợi dụng; không xung đột với các luật khác. Chủ nhiệm Ủy ban QPAN Võ Trọng Việt ghi nhận những ý kiến thảo luận, góp ý của các đại biểu tại phiên họp; trên cơ sở những ý kiến tại phiên họp hôm nay, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục chỉnh lý, tiếp thu, giải trình các nội dung còn ý kiến băn khoăn rõ hơn, có sơ sở thực tiễn hơn để thuyết phục được các đại biểu Quốc hội khi trình ra Quốc hội thảo luận tại kỳ họp tới.