Nhức nhối 'tín dụng đen' trong học đường

(Congannghean.vn)-Lâu nay, nhiều người nghĩ rằng tình trạng cho vay nặng lãi dẫn đến “tín dụng đen” chỉ xảy ra ngoài xã hội, ít ai biết môi trường học đường hiện nay cũng đang được các đối tượng “tín dụng đen” ngắm đến. Thực tế cho thấy, thời gian qua, tại các trường THPT, trường Trung cấp nghề trên địa bàn Yên Thành đã có khá nhiều học sinh có dính dáng đến tình trạng cho vay nặng lãi, từ đó phát sinh nhiều vấn đề phức tạp về ANTT.

Lãi suất “cắt cổ”

Theo tài liệu của Cơ quan CSĐT Công an huyện Yên Thành, chỉ trong khoảng thời gian từ đầu năm 2019 đến nay, đối tượng Lê Xuân Hải (SN 1992) trú tại xóm 8, xã Xuân Thành, huyện Yên Thành đã thực hiện 30 giao dịch cho vay nặng lãi với tổng số tiền khoảng 250 triệu đồng, thu lợi bất chính số tiền hơn 70 triệu đồng. Trong đó, đáng chú ý có 15 giao dịch vay tiền là đối tượng học sinh của Trường THPT Yên Thành 2 và Trường Trung cấp nghề Yên Thành. Lãi suất vay được Lê Xuân Hải tính với giá cắt cổ, từ 5.000 - 10.000 đồng/1 ngày/1 triệu đồng, mức lãi suất trên tính ra là 182,5% - 365%/1 năm, cao gấp từ 9,12 - 18,25 lần lãi suất do Nhà nước quy định.

Lê Xuân Hải và Nguyễn Cảnh Quảng tại cơ quan điều tra

Điển hình, thông qua bạn bè giới thiệu, ngày 13/1/2019, học sinh Nguyễn Đức A (SN 2002) trú tại xã Trung Thành, huyện Yên Thành đến hỏi vay của đối tượng Lê Xuân Hải số tiền 5.000.000 đồng để tổ chức sinh nhật cá nhân. Đề nghị vay tiền của Nguyễn Đức A nhanh chóng được Lê Xuân Hải chấp thuận, hai bên sau đó thỏa thuận viết Giấy vay nợ với lãi suất vay là 10.000 đồng/1 triệu đồng/1 ngày, thời hạn vay trong vòng 1 tháng (khoảng 1,5 triệu đồng tiền lãi).

Theo cam kết trước đó, đến 13/2/2019 (sau 1 tháng) thì Nguyễn Đức A có trách nhiệm trả tiền vay gốc và lãi suất cho Hải. Tuy nhiên, Nguyễn Đức A đã không giữ đúng cam kết, nhiều lần Hải gọi điện hỏi nợ đều bị A khất lần này đến lần khác. Đến ngày 13/3/2019, Lê Xuân Hải tiếp tục đến Trường THTP Yên Thành 2 gặp Nguyễn Đức A đòi tiền và lần này A tiếp tục xin khất đến chiều cùng ngày sẽ trả nợ, Hải đồng ý. Thế nhưng, cũng như những lần hứa trước, A hẹn rồi không trả tiền, khiến Hải hết sức bức xúc vì bị A lừa lần này đến lần khác.

Khoảng 11 giờ ngày 26/3/2019, Hải gọi điện cho Nguyễn Cảnh Quảng (SN 1997) trú tại xóm 8, xã Xuân Thành với nội dung “Mi đến Trường THPT Yên Thành 2 tìm thằng Đức A về đây cho anh, không biết mặt thì anh gửi ảnh cho”. Đề nghị của Hải được Quảng đồng ý và nói “Thằng ni em biết rồi”. Khoảng 11 giờ 30 phút cùng ngày, Quảng điều khiển xe gắn máy BKS 37P1-339.54 đến cổng Trường THPT Yên Thành 2. Khi nhìn thấy Đức A, ngay lập tức Quảng vẫy tay ra hiệu cho Đức A lại gần và hỏi “Mi biết tau là ai không”. Đức A trả lời là “không biết” thì Quảng nói “Lát nữa tau cho mi biết tau là ai” rồi yêu cầu Đức A lên xe máy để chở đi.

Sau đó, Quảng đã chở Đức A về nhà Lê Xuân Hải (xóm 8, xã Xuân Thành). Vừa nhìn thấy Đức A xuống xe, Hải lập tức văng tục rồi vung tay tát vào má Đức A, cùng lúc đó, Quảng cũng lao vào đánh đấm Đức A, khiến học sinh này bị rách miệng, máu chảy lênh láng. Lúc này, một số học sinh đi học về nhìn thấy sự việc nên Hải và Quảng dùng xe gắn máy chở Đức A vào một con ngõ vắng gần đó, tiếp tục đe dọa đòi Đức A trả nợ.

Lúc đó, Hải nói với Đức A “Của mi 7.000.000 đồng, mi không trả thì mi gọi điện cho mẹ mi lên trả nợ cho tau, tau không nói nhiều mô”. Sau đó Hải đưa điện thoại cho Đức A gọi điện thoại về cho mẹ là chị Nguyễn Thị Hóa (SN 1980) trú tại xóm 1, xã Trung Thành nói: “Con vay anh Hải 5.000.000 đồng, không trả, mẹ lên đây đón con về” rồi đưa điện thoại cho Hải nói chuyện với chị Hóa. Qua điện thoại, chị Hóa hứa chiều hôm sau sẽ đưa tiền lên trả cho Hải và xin cho Đức A được về nhà. Đề nghị của chị Hóa được Hải và Quảng chấp nhận để cho Đức A đi bộ ra về.

Quá trình điều tra vụ việc trên, Cơ quan CSĐT Công an huyện Yên Thành nhận thấy, hành vi của Lê Xuân Hải và Nguyễn Cảnh Quảng có dấu hiệu cấu thành tội phạm “Cướp tài sản” (tội phạm chưa đạt đã hoàn thành). Tuy nhiên, quá trình xem xét, đánh giá, nhận thấy hành vi khác của đối tượng cũng phản ánh dấu hiệu của các tội danh có liên quan như: Tội bắt giữ người trái pháp luật; tội cưỡng đoạt tài sản và tội cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự.

Sau khi họp bàn, thống nhất với các cơ quan tố tụng, Cơ quan CSĐT Công an huyện Yên Thành đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Lê Xuân Hải và Nguyễn Cảnh Quảng về tội “Bắt giữ người trái pháp luật” và tội “cho vay nặng lãi trong giao dịch dân sự”.

“Mồi ngon, khó gặm”

Cũng như nhiều cơ sở “tín dụng đen” khác, việc cho vay tiền của Lê Xuân Hải khá đơn giản. Khi có người quen giới thiệu, người có nhu cầu vay tiền đến gặp Hải, hai bên thống nhất số tiền vay, lãi suất vay, thời gian trả nợ và viết giấy vay nợ, nhận tiền. Số tiền lãi suất sẽ được Lê Xuân Hải thực hiện “cắt phế” ngay khi người vay tiền nhận tiền gốc. Quá trình điều tra vụ án này, cơ quan điều tra đã thu thập được nhiều tài liệu liên quan, đó là các giấy tờ như chứng minh nhân dân, giấy phép lái xe, hộ chiếu... Đến thời hạn nợ chưa trả, Hải sẽ cử đàn em đi tìm con nợ “tính sổ”, con nợ nào chây ì thì sẽ bị đe dọa, đánh đập.

Đối tượng vay tiền được Lê Xuân Hải nhắm đến là học sinh các trường THPT, trường dạy nghề trên địa bàn, số đông các học sinh vay tiền thuộc dạng ăn chơi, đua đòi, chểnh mảng chuyện học hành. Đến nay, cơ quan điều tra đã nắm được danh sách hàng trăm học sinh thực hiện việc vay tiền của Lê Xuân Hải, trong số này có cả học sinh nam lẫn học sinh nữ.

Thủ tục cho vay nặng lãi khá đơn giản, chỉ cần một số giấy tờ tùy thân là vay được tiền

Tìm hiểu được biết, ngoài việc cho học sinh vay tiền, Hải còn cho nhiều người khác vay nợ cũng với lãi suất hàng ngày rất cao. Điển hình như, ông Nguyễn Văn Nhiệm (SN 1974) trú tại xã Long Thành vay của Lê Xuân Hải số tiền 30 triệu đồng từ ngày 8/8/2018 (thời hạn vay 6 tháng), lãi suất 7.000 đồng/1 triệu đồng/1 ngày. Hiện nay ông Nhiệm đã trả tiền lãi cho Hải, số tiền 36 triệu đồng. Tương tự, ông Chu Văn Thuấn (SN 1970) trú tại xã Hoa Thành vay của Lê Xuân Hải 40 triệu đồng từ ngày 23/2/2018, với lãi suất 5.000 đồng/1 triệu đồng/1 ngày. Tổng số tiền lãi ông Thuấn phải trả cho Hải trong thời gian vay tiền (1 tháng, 5 ngày) là 6,2 triệu đồng...

Vụ án khép lại, hành vi vi phạm pháp luật của Lê Xuân Hải và Nguyễn Cảnh Quảng chắc chắn sẽ phải chịu sự trừng phạt nghiêm minh của pháp luật. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại hiện nay là “tín dụng đen” đã và đang lan vào môi trường học đường như một cơn gió độc, cần thiết phải có biện pháp đề kháng phù hợp.

Học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường gần như sống phụ thuộc tuyệt đối vào bố mẹ. Bản thân các em chưa làm ra tiền để tiêu xài, song nhiều em không nhận thức được điều này, sẵn sàng vay tiền cho một bữa liên hoan, tiệc sinh nhật cá nhân...  Một khi các em đã vướng vào “tín dụng đen”, cho vay nặng lãi sẽ phát sinh nhiều vấn đề tệ nạn xã hội, khi không có tiền trả nợ, nếu không xin được tiền của bố mẹ thì con đường dẫn tới hành vi phạm tội là rất gần!

Hơn lúc nào hết, nhà trường cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến các hành vi cho vay nặng lãi. Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh cũng cần theo sát, quản lý con em mình nhiều hơn, tránh xa các tệ nạn xã hội nói chung, “tín dụng đen” nói riêng.