(Congannghean.vn)-Vẫn sử dụng lao động và thu tiền đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) của người lao động (NLĐ), tuy nhiên, trong hơn 4 năm qua (từ 2016 - 2020), Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương đã không đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho NLĐ, với tổng số tiền nợ lên đến gần 1,2 tỉ đồng. Mặc dù cơ quan BHXH tỉnh Nghệ An đã triển khai nhiều giải pháp nhằm đôn đốc, thu hồi số tiền nợ trên nhưng đơn vị không những không hợp tác mà còn cố tình coi thường pháp luật.
Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương - Chi nhánh Công ty CP Bỉm Sơn VIGLACENRA có địa chỉ tại xóm 1, xã Nhân Sơn, huyện Đô Lương được thành lập vào năm 2012, do ông Trần Ngọc Hà làm Giám đốc. Quá trình hoạt động, đơn vị đã có hành vi vi phạm pháp luật về đóng BHXH, BHYT, BHTN, làm ảnh hưởng tới quyền lợi của NLĐ. Theo số liệu do BHXH Nghệ An cung cấp, tính đến ngày 31/12/2019, Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN với số tiền 1.184.862.354 đồng, trong đó lãi chậm nộp là 414.383.084 đồng (đóng BHXH, BHTN, BHYT đến hết tháng 1/2016). Trước vi phạm này, BHXH tỉnh đã phối hợp với cơ quan chức năng thực hiện nhiều biện pháp để đôn đốc, thu hồi số tiền chậm đóng nhưng đơn vị không những không hợp tác mà còn cố tình coi thường pháp luật.
 |
| Tại buổi làm việc với Đoàn thanh tra chuyên ngành vào ngày 17/2, ông Trần Ngọc Hà (ở giữa bên phải) phân trần lý do Xí nghiệp làm ăn thua lỗ dẫn đến mất kiểm soát về tài chính |
Vào thời điểm năm 2018, BHXH tỉnh tiến hành thanh tra và phát hiện đơn vị không đóng BHXH, BHYT, BHTN cho 10 lao động thuộc diện bắt buộc và đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ không đúng mức quy định. Đặc biệt, đơn vị chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ tính đến hết tháng 2/2018, với số tiền nợ lên tới 464.997.884 đồng. Với những vi phạm nói trên, Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương bị xử phạt hành chính với mức 75.000.000 đồng. Ngoài ra, phải truy nộp số tiền 464.997.884 đồng do chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN tính đến tháng 2/2018 cho NLĐ; phải đóng số tiền lãi của số tiền BHXH, BHYT, BHTN chậm đóng tính đến tháng 2/2018 là 271.827.354 đồng và phải truy nộp số tiền truy thu đóng BHXH, BHYT, BHTN không đủ số người thuộc diện bắt buộc tham gia với số tiền 129.406.100 đồng. Mặc dù đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhưng kể từ khi quyết định xử phạt ban hành, đơn vị chỉ nộp cho cơ quan BHXH số tiền 50.000.000 đồng, số tiền bị xử phạt hành chính và số tiền chậm đóng, lãi suất chậm đóng và số tiền BHXH buộc truy nộp cho NLĐ, đơn vị ngang nhiên phớt lờ trong khi vẫn sử dụng lao động và thu tiền đóng BHXH của NLĐ.
Trước những hành vi cố tình coi thường pháp luật của Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương, tháng 10/2019, BHXH tỉnh Nghệ An thành lập Đoàn thanh tra chuyên ngành với sự tham gia của Công an tỉnh, Cục Thuế trực tiếp làm việc tại đơn vị. Tuy có chương trình, nội dung, thời gian làm việc cụ thể nhưng Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương cố tình trốn tránh hết lần này đến lần khác. Đặc biệt, vào thời điểm cuối năm 2019, mặc dù đã được thông báo trước nhưng khi Đoàn thanh tra đến tại trụ sở thì cá nhân ông Trần Ngọc Hà vẫn không có mặt.
 |
| Thời điểm Đoàn thanh tra làm việc, mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh vẫn diễn ra bình thường, tuy nhiên nhiều công nhân chưa được đóng BHXH |
Tiếp đó, ngày 8/1/2020, Đoàn tiếp tục làm việc tại đơn vị nhưng chỉ có 2 kế toán là bà Hồ Thị Liên và bà Ngô Thị Huyền làm việc với Đoàn. Cả bà Liên và bà Huyền đều là nhân viên mới được tiếp nhận vào làm việc từ cuối tháng 11/2019 nên không nắm bắt được nội dung công việc cũng như không có hồ sơ để cung cấp. Đoàn đã liên hệ với ông Trần Ngọc Hà nhưng không có kết quả. “Mặc dù số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN rất lớn, cơ quan chức năng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp để đôn đốc, thu hồi nợ, tuy nhiên, Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương vẫn cố tình không hợp tác. Đây là hành vi vi phạm pháp luật hết sức nghiêm trọng, vì thế quan điểm của Đoàn thanh tra là sẽ kiên quyết xử lý nghiêm nhằm đảm bảo quyền lợi của NLĐ”, ông Trần Văn Phương, Trưởng phòng Thanh tra, kiểm tra BHXH tỉnh, đoàn cho biết.
Vào ngày 17/2 vừa qua, Đoàn thanh tra tiếp tục có buổi làm việc với Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương, tuy nhiên phải chờ đợi rất lâu, ông Trần Ngọc Hà mới xuất hiện. Lý giải về nguyên nhân khiến tổng số tiền nợ BHXH của NLĐ lên đến gần 1,2 tỉ đồng, ông Hà cho biết, do làm ăn thua lỗ kéo dài dẫn đến việc mất kiểm soát về tài chính. Mặc dù theo lời ông Hà, Xí nghiệp giải thể vì làm ăn thua lỗ nhưng theo quan sát của phóng viên tại thời điểm có mặt, mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh vẫn diễn ra bình thường. Công nhân vẫn làm việc và liên tục có các xe trọng tải lớn vào xưởng để vận chuyển gạch đi tiêu thụ.
Chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn một số công nhân hiện đang làm việc tại đây. Đa số họ đều là người dân tộc thiểu số, đến từ các xã thuộc địa bàn vùng sâu, vùng xa của tỉnh Nghệ An, được nhận vào làm công nhân của Xí nghiệp. Tuy nhiên, khi chúng tôi hỏi về mức lương và các chế độ của NLĐ thì họ tỏ ra mơ hồ và cho biết chưa được ký hợp đồng lao động. “Vì hoàn cảnh gia đình quá khó khăn nên tôi phải xuống tận đây để làm thuê làm mướn. Do mới làm, chưa đến kỳ trả lương nhưng tôi cũng không rõ số tiền mình được nhận là bao nhiêu và cũng không có ký kết hợp đồng gì cả”, anh Lô Văn Kháy trú tại xã Yên Thắng, huyện Tương Dương chia sẻ.
Từ những thông tin này có thể khẳng định, Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương đang cố tình qua mặt cơ quan chức năng khi vẫn tiếp tục không đóng BHXH cho NLĐ. Và hệ quả tất yếu là, chỉ có NLĐ gánh chịu thiệt thòi vì ngày đêm họ vẫn phải làm việc vất vả, nặng nhọc để thu lại lợi nhuận cho đơn vị trong khi không hề được đảm bảo những quyền lợi tối thiểu.
Được biết, từ ngày 20/11/2019, ông Hà đã bị miễn nhiệm chức danh Giám đốc nên mọi nghĩa vụ đối với Nhà nước và NLĐ thuộc trách nhiệm của Ban lãnh đạo mới gồm: Ông Lê Công Cường, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc và ông Nguyễn Đình Khiên, Phó Giám đốc. Tại buổi làm việc diễn ra vào ngày 17/2, Đoàn thanh tra phát hiện đơn vị có ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn với 39 người (do ông Nguyễn Đình Khiên ký) từ ngày 1/12/2019 đến nay nhưng chưa đăng ký tham gia BHXH. Rõ ràng, khi những sai phạm cũ chưa được giải quyết dứt điểm thì nay, tại Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương lại tiếp tục tồn tại những bất cập mới. Đó là việc công nhân hàng ngày, hàng giờ đang phải làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy cơ tiềm ẩn tai nạn lao động cao nhưng họ lại không được tham gia BHXH theo đúng quy định của pháp luật.
Trên thực tế, vấn đề một doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ dẫn đến mất kiểm soát về tài chính như Xí nghiệp gạch Tuynel Đô Lương không phải là trường hợp quá hiếm gặp trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, việc đơn vị - mà đứng đầu là ông Trần Ngọc Hà vẫn thu tiền đóng BHXH của NLĐ nhưng không nộp đầy đủ để đảm bảo quyền lợi cho họ thì đúng như theo quan điểm của Trưởng đoàn Thanh tra Trần Văn Phương, đây là hành động không thể chấp nhận được. Nó không chỉ vi phạm pháp luật hết sức nghiêm trọng mà trên tất cả đó còn thể hiện việc làm thiếu đạo đức của một lãnh đạo đối với những con người đã tận tâm, tận lực cống hiến và cùng mình xây dựng, phát triển Xí nghiệp trong những năm qua. Trước những vi phạm nói trên, Đoàn thanh tra yêu cầu đơn vị phải đóng BHXH đối với 39 lao động không xác định thời hạn và thanh toán số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN trong thời gian qua. Nếu đơn vị vẫn tiếp tục cố tình chây ì, trốn tránh, Đoàn sẽ phối hợp với cơ quan chức năng tiến hành các thủ tục khởi tố hình sự theo đúng quy định của pháp luật.
Điều 216, Bộ luật Hình sự 100/2015/QH13 quy định về tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN
1. Người nào có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên thuộc một trong những trường hợp sau đây, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm:
a) Trốn đóng bảo hiểm từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng.
b) Trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người đến dưới 50 người lao động.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm:
a) Phạm tội 2 lần trở lên;
b) Trốn đóng bảo hiểm từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
c) Trốn đóng bảo hiểm cho từ 50 người đến dưới 200 người;
d) Không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản 1 Điều này.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm:
a) Trốn đóng bảo hiểm 1.000.000.000 đồng trở lên;
b) Trốn đóng bảo hiểm cho 200 người trở lên;
c) Không đóng số tiền bảo hiểm đã thu hoặc đã khấu trừ của người lao động quy định tại điểm b hoặc điểm c khoản 2 Điều này.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
5. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:
a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng;
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng.
.