Với lý do thu tiền để cải tạo mặt bằng, Ban quản lý nghĩa trang xã Quỳnh Thạch đã “cào bằng” việc thu phí mức 300.000 đồng mỗi khẩu trong độ tuổi từ 6 - 70. Sau khi cải tạo, có gần 50 lô đất đã được chia bán với diện tích 11.418 m2, tổng số tiền thu về ước tính gần 800 triệu đồng.
Sự việc gây bức xúc dư luận xảy ra tại nghĩa trang Mồ Chòi, thuộc địa bàn xã Quỳnh Thạch, huyện Quỳnh Lưu. Những ngày vừa qua, tại đây một diện tích đất rộng hàng chục nghìn m2 đang được máy móc đào bới, san gạt để làm mặt bằng. Theo người dân cho biết, khu vực này trước đây là nghĩa địa có tuổi đời hàng trăm năm của các xóm 9, 10, 11, 12 và 13 xã Quỳnh Thạch. Vài tháng trở lại đây, được sự đồng ý của xã, những người trong Ban quản lý nghĩa trang Mồ Chòi - một chức danh tự phong trong đó đứng đầu là ông Đậu Đức Lâm, nguyên Chủ tịch UBND xã Quỳnh Thạch đã cho máy ủi đến đào múc, san gạt rồi “chia lô”, bán cho các dòng họ xây dựng lăng mộ cải táng.
 |
| Một góc nghĩa trang Mồ Chòi đang trong quá trình san lấp |
Lý giải về việc làm này, ông Lâm cho rằng, vào khoảng tháng 6/2018, thực hiện chủ trương quản lý, tu sửa nghĩa trang từ UBND xã Quỳnh Thạch, Ban quản lý nghĩa trang đã họp làng, thống nhất thu 300.000 đồng mỗi khẩu trong độ tuổi từ 6 - 70 để lấy kinh phí xây dựng, cải tạo. Ban cũng tiến hành chia thành 3 đợt thu, tổng cộng có 5 xóm với 2.618 khẩu, số tiền thu về khoảng 800 triệu đồng. Sau khi mặt bằng hoàn thiện, Ban quản lý nghĩa trang Mồ Chòi đã thông báo rộng rãi cho các dòng họ trên địa bàn 5 xóm, tiến hành mua lại diện tích phù hợp với số người trong dòng họ mình. Việc cắt đất cho các dòng họ là tuỳ thuộc vào nhu cầu của từng dòng họ. Theo đó, cứ 100 m2 ông Đậu Đức Lâm chỉ đạo kế toán là Đậu Văn Thiện thu 7 triệu đồng. Tính đến cuối tháng 9/2019, nguyên Chủ tịch UBND xã Quỳnh Thạch và các “cộng sự” đã bán gần 50 lô đất với diện tích lên tới 11.418 m2; số tiền thu về ước tính gần 800 triệu đồng. Bản chất của sự việc là bán đất thu tiền xây lăng, nhưng trong các phiếu thu đều ghi là “nạp tiền hỗ trợ nhận đất làm lăng”. Ngoài hai khoản thu trên, để làm “dự án” khu nghĩa trang, Ban quản lý còn kêu gọi được một doanh nghiệp đóng tại Đồng Nai ủng hộ 300 triệu đồng. Như vậy, nếu tính sơ qua, số tiền ông Đậu Đức Lâm chỉ đạo kế toán thu về gần 2 tỉ đồng.
Dư luận cho rằng, việc ông Nguyễn Sỹ Lực, quyền Chủ tịch UBND xã Quỳnh Thạch đồng ý “chủ trương” cho ông Đậu Đức Lâm và một số người khác tự đứng ra làm “dự án” rồi vận động người dân nộp tiền xây dựng nghĩa trang, bán đất cho các dòng họ thu về hàng tỉ đồng khi chưa xin phép các cơ quan chức năng huyện Quỳnh Lưu là việc làm lạm quyền, không đúng vai trò, chức năng. Thậm chí, việc UBND xã Quỳnh Thạch đưa ra đề án cải tạo nghĩa trang cắt bán hàng nghìn m2 cho các dòng họ thu về cả tỉ đồng là việc làm trái với quy định của pháp luật, chưa được cơ quan chức năng nào cho phép.
Cụ thể, theo Thông báo số 04/TB-UBND ngày 21/1/2019 của Chủ tịch UBND xã Quỳnh Thạch: Để đảm bảo mỹ quan và tạo được sự thống nhất chung trong việc xây dựng, quy hoạch các nghĩa trang, UBND xã đề nghị 56 dòng họ trên địa bàn xã thống nhất chủ trương đồng thời quán triệt các dòng họ khi xây dựng, sửa chữa lăng của dòng họ mình thì tuyệt đối không được cơi nới, mở rộng phần đất thêm cho lăng mộ dòng họ mình. Nếu các dòng họ cơi nới hoặc xây mới thì phải được sự cho phép và đồng ý của trưởng ban quản lý khu vực và của UBND xã. Tháng 6/2019, ông Nguyễn Sỹ Lực lúc này đang là quyền chủ tịch UBND xã Quỳnh Thạch đã ký tên, đóng dấu UBND xã vào cái gọi là “Đề án tiếp tục xây dựng nghĩa trang Mồ Chòi làng Lam Cầu xã Quỳnh Thạch”.
 |
| Sơ đồ phân lô, bán nền đất nghĩa trang Mồ Chòi xã Quỳnh Thạch |
Văn bản nói trên cùng với một số văn bản khác được xã Quỳnh Thạch ban hành không đúng với quy định, tiếp tay cho Ban quản lý nghĩa trang xã Quỳnh Thạch thu, chi tiền trái quy định. Trong đó có việc đồng ý cho xây dựng nghĩa trang Mồ Chòi với nội dung: Quy hoạch lại nghĩa trang mở rộng hết diện tích 11 ha, phân chia thành 2 khu vực hung táng và cải táng, tạo khuôn viên như ao để lấy đất đắp lên khu vực nghĩa trang, tạo đường đi và đường bảo vệ nghĩa trang…với tổng kinh phí 1,272 tỉ đồng. Nguồn vốn huy động sự đóng góp của nhân dân các xóm 9, 10, 11, 12 với tổng số khẩu là 2.618 khẩu (độ tuổi tính những người sinh từ ngày 20/7/1949 đến ngày 20/7/2013).
Về vấn đề này, ông Nguyễn Sỹ Lực, Chủ tịch UBND xã Quỳnh Thạch cho hay, việc xây dựng nghĩa trang Mồ Chòi là đang triển khai theo đề án đã được xã phê duyệt. Sau khi tiến hành họp dân thì các xóm 9, 10, 11, 12, 13 đã đóng tiền và một gia đình con em trên địa phương đã ủng hộ 300 triệu đồng. Theo dự trù của đề án thì tổng kinh phí cải tạo hết khoảng hơn 1,2 tỉ đồng. Cũng theo ông Lực, việc cải tạo xây dựng nghĩa trang là một việc làm tâm linh, hết sức cần thiết.
Chính vì thế, sau khi được xem qua đề án cải tạo nghĩa trang Mồ Chòi thuộc xã Quỳnh Thạch, các hộ dân thuộc xóm 9, 10, 11, 12 của xã hoàn toàn đồng ý đóng tiền để cải tạo nghĩa trang. Tuy nhiên, theo người dân, sau khi cải tạo, san gạt thì Ban quản lý nghĩa trang lại “chia lô” tất cả diện tích và bán cho nhiều dòng họ là điều không phù hợp. Trong một diễn biến khác, các phòng, ban chức năng liên quan của huyện Quỳnh Lưu đều cho rằng, chưa nhận được tờ trình hay bất cứ văn bản xin phép nào từ phía UBND xã Quỳnh Thạch. Vậy, có hay không việc lợi dụng cải tạo nghĩa trang để phân lô, bán đất trái phép? Câu trả lời xin gửi về cơ quan chức năng hữu quan của huyện Quỳnh Lưu.
.