Tái diễn tình trạng khai thác cát trái phép

(Congannghean.vn)-Thời gian qua, chính quyền các cấp huyện Thanh Chương đã tăng cường công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản, qua đó kịp thời phát hiện các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản trái phép hoặc đã được cấp phép nhưng không chấp hành nghiêm các quy định trong khai thác. Tuy nhiên, thời gian gần đây, trên sông Lam đoạn chảy qua địa phận huyện vẫn xuất hiện nhiều phương tiện ngày đêm hút cát dưới lòng sông. Việc khai thác diễn ra tràn lan gần cầu, sát quốc lộ và tỉnh lộ.

Khai thác cát trái phép trên sông Lam đoạn chảy qua địa phận huyện Thanh Chương

Theo QL 46 từ TP Vinh lên huyện Thanh Chương, đi qua khu vực Rú Nguộc, xã Ngọc Sơn (giáp với xã Thanh Chi) và khu vực cầu Rộ, xã Võ Liệt, chúng tôi chứng kiến cảnh có 3 - 4 tàu và phương tiện đang dùng "vòi rồng" hút cát dưới sông Lam. Cách đó không xa là một bãi tập kết cát. Không chỉ khai thác ngay cạnh quốc lộ, trên sông Lam đoạn giáp ranh giữa xã Thanh Giang và Thanh Hà, tình trạng khai thác cát, sỏi đã khiến nhiều khúc sông bị sạt lở, cuốn trôi đất sản xuất.

Qua tìm hiểu của P.V, các phương tiện và nhân lực đang tổ chức hút cát trên tuyến này là của Công ty Cổ phần Khai thác cát sạn và vận tải Thanh Chương, trụ sở khối 11, thị trấn Dùng, do ông Nguyễn Đình Định làm Giám đốc. Trước khi thành lập Công ty, tổ hợp khai thác của ông đã có trên dưới 15 năm theo nghề sông nước tại đoạn sông dọc từ xã Ngọc Sơn lên thị trấn Dùng, với nhiều cá nhân khác. Trước nhu cầu về vật liệu xây dựng, ông đã làm đơn gửi lên cấp trên xin được làm các thủ tục để khai thác nhưng đến nay, Công ty vẫn chưa được cấp phép.

Theo ông Hoàng Cao Phơn, Chủ tịch UBND xã Thanh Hà, công tác quản lý Nhà nước trên lĩnh vực này còn gặp khó khăn dẫn đến hiện nay, tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép còn diễn ra. Khi các đoàn kiểm tra có mặt thì họ lại chuyển sang địa phận xã khác nên khó xử lý triệt để. Nguyên nhân sâu xa hơn đó là, hiện nay trên địa bàn xã có đến 53 hộ sinh sống bằng nghề sông nước, trong khi việc giải quyết “bài toán” việc làm cho họ còn nhiều nan giải. Để đưa số hộ dân này “lên bờ” thì địa phương không có quỹ đất, ngoài ra, còn gặp một số khó khăn trong vấn đề hậu tái định cư.

Ông Trần Ngọc Thành, Trưởng phòng TN&MT huyện Thanh Chương cho biết: Tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn huyện thời gian qua vẫn còn diễn ra. Huyện cũng đã chỉ đạo, phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra xử lý, đồng thời giao trách nhiệm cho Chủ tịch UBND xã nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn quản lý. Riêng năm 2014, UBND huyện đã phối hợp với Phòng Cảnh sát Môi trường Công an tỉnh tổ chức kiểm tra các bến bãi tập kết cát, sỏi và đã xử lý 4 chủ bến cát, với số tiền trên 40 triệu đồng.

Tuy nhiên, trước nhu cầu về vật liệu xây dựng, thời gian gần đây, tình trạng khai thác cát trái phép lại diễn ra. Cũng theo lãnh đạo Phòng TN&MT, hiện trên toàn huyện đã khảo sát, đề xuất đưa vào quy hoạch 25 điểm cát, sỏi làm vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, đến nay, chưa có doanh nghiệp nào được phép khai thác cát, sỏi mà mới chỉ có một số doanh nghiệp được UBND tỉnh cấp giấy phép thăm dò. Tình trạng khai thác cát, sỏi đang diễn biến phức tạp. UBND huyện đã có chỉ thị, công văn, công điện yêu cầu các xã, thị trấn tổ chức bảo vệ khoáng sản chưa cấp phép theo thẩm quyền nhưng qua báo cáo từ cơ sở, quá trình thực hiện còn gặp khó khăn.

Theo quy định tại Điều 18 Luật Khoáng sản năm 2010 và Quyết định số 14 ngày 5/2/2013 của UBND tỉnh về quy chế phối hợp trong công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh Nghệ An, trong đó có trách nhiệm của UBND cấp huyện và UBND cấp xã đối với công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa cấp phép.

Nếu địa phương nào để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép nhưng không có biện pháp xử lý kịp thời thì trách nhiệm trước hết thuộc về UBND huyện, UBND xã nơi để xảy ra hoạt động khai thác khoáng sản trái phép. Đối với các doanh nghiệp lợi dụng cấp giấy phép thăm dò để khai thác cát trái phép, rất cần sự giám sát, phối hợp của chính quyền địa phương. Nếu phát hiện tình trạng khai thác trái phép, cần lập biên bản đình chỉ, xử lý và thu hồi giấy phép khảo sát, thăm dò đã được cấp.