Nhận được tin, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh Hà Tĩnh bắt 1 vụ buôn bán vận chuyển động vật hoang dã, quý hiếm, trái phép, chúng tôi tức tốc có mặt tại xã Đức Lâm, huyện Đức Thọ, Hà Tĩnh để tìm hiểu vụ việc.
Mặc dù việc bắt giữ xe chở “hàng con” đã được chuyển về cơ quan công an để làm rõ và xử lý, nhưng người dân địa phương sống trên Quốc lộ 8A vẫn “nóng” và chưa hết bàng hoàng khi chứng kiến 4 con hổ sống vừa bị bắt.
Có mặt tại Công an tỉnh Hà Tĩnh, hàng trăm con tê tê và 4 cá thể hổ đang được cơ quan điều tra bàn giao cho lực lượng chức năng. Thiếu tá Đặng Quang Miền, Phó trưởng phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh cho biết, nhận được tin báo có 1 xe Camry mang biển số Lào chở hàng cấm chạy từ đường tiểu ngạch thuộc huyện Hương Sơn xuôi theo Quốc lộ 8A để ra các tỉnh phía Bắc tiêu thụ, ngay sau đó, hàng chục CBCS của đơn vị lên đường, phối hợp với cơ quan chức năng để chốt chặn các điểm dọc theo Quốc lộ 8A, đoạn qua các địa phận TX Hồng Lĩnh đến huyện Hương Sơn vây bắt đối tượng.
Công an đang bàn giao động vật hoang dã cho lực lượng chức năng
Đúng 1h ngày 4/9, chiếc xe Camry BKS Lào: m1171, xuất hiện tại xã Đức Lâm (huyện Đức Thọ). Thấy nghi vấn, lực lượng Công an ra hiệu lệnh dừng xe để kiểm tra. Khi mở cửa xe, phát hiện toàn bộ ghế sau đã tháo, thay vào đó là 4 con hổ đang sống nhốt trong rọ sắt. Bên cạnh là hàng trăm con tê tê. Tất cả số động vật trên được vận chuyển trái phép, không có giấy tờ hợp pháp, vì vậy, lực lượng chức năng yêu cầu lái xe cho xe và động vật hoang dã quý hiếm trên về cơ quan công an để làm rõ, xử lý.
Tại cơ quan công an, 2 đối tượng ngồi trên xe khai tên là Hồ Sỹ Hạnh (SN 1976) xã Quỳnh Thạch, Quỳnh Lưu và Bùi văn Mười (SN 1979), trú ở xã Viên Thành, huyện Yên Thành (Nghệ An). Theo khai báo của các đối tượng, 4 con hổ sống có tổng trọng lượng 21,5kg (trong đó có 1 con nặng khoảng 11kg); 119 con tê te có tổng trọng lượng 424 kg. Ngoài ra lực lượng Công an còn phát hiện trên xe có 6 BKS ô tô giả các loại.
Ngay sau khi tiến hành lập biên bản, thu giữ 4 cá thể hổ và toàn bộ con tê tê, lực lượng công an đã bàn giao cho Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Tĩnh đưa vào Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã để nuôi dưỡng và xử lý. Riêng 2 đối tượng Mười và Hạnh, cơ quan điều tra Công an Hà Tĩnh tạm giữ để đấu tranh làm rõ, xử lý theo pháp luật.
Được biết, từ đầu năm 2012 đến nay, đã có hơn chục vụ buôn bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã bị công an và cơ quan chức năng bắt giữ với số lượng lên đến chục tấn.
Công an Hà Tĩnh lấy lời khai đối tượng vận chuyển trái phép động vật hoang dã
Quốc lộ 8A (Hà Tĩnh), lâu nay được đánh giá là cung đường “màu mỡ”, trung chuyển “hàng con” của các đối tượng buôn bán động vật hoang dã từ cầu Treo, huyện Hương Sơn về xuôi và đi ra các tỉnh phía Bắc. Đây là cửa khẩu thông thương với nước bạn Lào, có nhiều đường tiểu ngạch, núi rừng hiểm trở.
Lợi dụng địa hình phức tạp trên, những năm gần đây, các đối tượng buôn bán “hàng con” đã thường xuyên vượt biên trái phép sang bên kia biên giới buôn bán các loại động vật hoang dã, quý hiếm thu lợi bất chính, chủ yếu là tê tê, cá thể hổ, rắn hổ mang, rùa, tay gấu… sau đó lén lút đưa về các xã vùng biên, thuộc huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh tập kết để tiêu thụ.
Chỉ tính từ đầu năm 2012 đến nay, trên Quốc lộ 8A, lực lượng Công an 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh và cơ quan chức năng đã phát hiện bắt giữ hơn 10 vụ buôn bán động vật hoang dã, với số lượng lên tới cả chục tấn, như tê tê, cá thể hổ, rắn, nai…
Phương tiện vận chuyển chủ yếu là xe ô tô Camy bốn chỗ ngồi. Trong số vụ buôn bán trái phép động vật vật hoang dã trên phải kể đến vụ vận chuyển trái phép 1,5 tấn “hàng con” cuối năm 2011. Đây được đánh giá là vụ vận chuyển động vật hoang dã quý hiếm, trái phép lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay.
Cụ thể vào hồi 11h ngày 26/12/2011, Phòng Cảnh sát ĐTTP về kinh tế Công an tỉnh Hà Tĩnh, phối hợp với Trạm kiểm soát Liên hợp cầu Kè, thuộc xã Sơn Diệm, Hương Sơn (Hà Tĩnh), tiến hành kiểm tra xe ô tô BKS 37N- 6498, do Nguyễn Văn Linh, trú tại xã Sơn Kim (Hương Sơn, Hà Tĩnh) điều khiển.
Qua kiểm tra, lực lượng công an phát hiện trên xe chở động vật hoang dã quý hiếm, số lượng lớn lên tới 1,5 tấn, chủ yếu là tê tê, rắn, kỳ đà. Ngay sau đó cơ quan điều tra Công an tỉnh Hà Tĩnh đã yêu cầu lái xe chở toàn bộ số động vật hoang dã trái phép trên về cơ quan để làm rõ.
Theo cơ quan chức năng, đây là vụ buôn bán “hàng con” lớn nhất Việt Nam từ trước đến nay đã bị bắt tại Hà Tĩnh. Được biết, số lượng hàng trên được chủ hàng thu gom từ các đường tiểu ngạch biên giới Cửa khẩu cầu Treo, tỉnh Hà Tĩnh.
Ông Nguyễn Duy Lợi, Chi Cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Tĩnh cho biết, việc buôn bán, vận chuyển động vật hoang dã quý hiếm ở Hà Tĩnh, chủ yếu là tuyến Cửa khẩu Cầu Treo (Hương Sơn, Hà Tĩnh) đang nóng lên từng ngày. Mặc dù đơn vị đã phối hợp với cơ quan công an và chính quyền địa phương để đấu tranh ngăn chặn, nhưng do lực lượng mỏng, cộng với sự manh động của các đối tượng, trong đó phương tiện sử dụng chủ yếu là xe Camry, vậy nên, việc đấu tranh với các đối tượng trên hết sức khó khăn.
Gần đây cũng trên tuyến Quốc lộ 8A đã xảy ra vụ tai nạn gây hậu quả hết sức nghiêm trọng. Đó là Nguyễn Văn Trung điều khiển xe ô tô 4 chỗ ngồi mang BKS Lào, trên xe chở động vật hoang dã với số lượng hàng trăm con chủ yếu là kỳ đà, tê tê, đi từ thị trấn Tây Sơn xuôi về thị xã Hồng Lĩnh, đến Km 773+50, thuộc địa phận xã Sơn Trung (huyện Hương Sơn) thì xe nổ lốp, đâm vào lề đường và lộn nhào, khiến lái xe chết tại chỗ, lúc đó là 5 giờ ngày 17/6/2012.
Đánh giá thực trạng buôn bán và tiêu thụ trái phép động vật hoang dã ở Việt Nam, đại diện Trung tâm Con người và Thiên nhiên cho biết, giai đoạn 2007 - 2010, có 12 tỉnh, thành trong cả nước, trong đó có Nghệ An và Hà Tĩnh thường xuyên phát hiện và xử lý các vụ vận chuyển, buôn bán trái phép động vật hoang dã.
Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên Trần Việt Hưng cho biết, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực hợp tác quốc tế và khu vực trong kiểm soát hoạt động buôn bán động vật hoang dã quý hiếm. Việt Nam bị đánh giá là một trong những điểm tập kết, trung chuyển và tiêu thụ động vật hoang dã trái phép trong các đường dây buôn bán xuyên quốc gia.
Với tính chất siêu lợi nhuận của hoạt động buôn bán động vật hoang dã là sự ra đời một loại hình tội phạm mới ngày càng tinh vi, phức tạp, mở rộng về quy mô và khó kiểm soát. Điều này đang đặt gánh nặng lớn lên các cơ quan quản lý và thực thi pháp luật, có nguy cơ ảnh hưởng đến các nỗ lực và thành quả bảo tồn đa dạng sinh học trong suốt thời gian qua.
Những phản ánh từ thực tế cho thấy giữa chính sách pháp luật và thực tế còn tồn tại một khoảng trống lớn. Các vụ việc phát hiện và thu giữ sừng tê giác, ngà voi với số lượng lớn hay những hình ảnh sát hại voọc quý một cách man rợ gần đây là những minh chứng cụ thể cho thấy công tác quản lý Nhà nước, thực thi pháp luật và tuyên truyền trong cộng đồng còn hạn chế.
Do vậy, trách nhiệm đối với các cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức bảo tồn cũng như giới báo chí là tăng cường mối quan tâm và nâng cao chất lượng tuyên truyền, góp phần đẩy lùi nạn buôn bán động vật hoang dã trái phép.
Hữu Trọng
.