Gắn thiết chế văn hóa với xây dựng nông thôn mới

(Congannghean.vn)-Nhận thức rõ thiết chế văn hóa là yếu tố quan trọng trong xây dựng nông thôn mới (NTM), góp phần thúc đẩy phong trào văn hóa cơ sở phát triển, nhiều năm qua, tại Nghệ An, thông qua phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, hệ thống thiết chế văn hóa từ tỉnh đến cơ sở đã được đầu tư khá đồng bộ và từng bước phát huy hiệu quả.

Trung Sơn là xã có các hoạt động thể dục, thể thao sôi nổi của huyện Đô Lương. Được biết, hiện nay, tại xã có 8/8 xóm đã xây dựng được nhà văn hóa khang trang với khuôn viên rộng rãi và sân bóng chuyền, cầu lông, bóng bàn. “Từ ngày hệ thống thiết chế văn hóa thể thao đồng bộ được đầu tư, nâng cấp, phong trào thể thao của xóm phát triển hơn trước, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của người dân xã Trung Sơn nói riêng, huyện Đô Lương nói chung”, 1 người dân cho biết.

Nhà văn hóa cộng đồng, nơi lưu giữ các sinh hoạt văn hóa truyền thống

Thực tế, xây dựng NTM phải gắn liền với xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở. Đó là một việc làm ý nghĩa, không những đáp ứng nhu cầu hưởng thụ, nâng cao đời sống tinh thần của người dân, mà thông qua đó còn truyền tải chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến người dân.

Những năm qua, cùng với việc xây dựng NTM, tỉnh Nghệ An đặc biệt chú trọng xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao tại cơ sở, nhất là ở các vùng giáo. Với sự quan tâm hỗ trợ bằng cơ chế, chính sách của tỉnh, của huyện cùng với việc huy động nội lực từ nhân dân đóng góp và các nguồn lực hợp pháp đã xây dựng được nhà văn hóa, sân thể thao thôn, xóm. Đến nay, tổng số xã được đầu tư hỗ trợ xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao theo cơ chế của tỉnh là 273 công trình, trong đó có 179 nhà văn hóa, 94 sân vận động với tổng kinh phí gần 97 triệu đồng.

Từ nguồn dự phòng ngân sách tỉnh, năm qua, UBND tỉnh đã giải quyết kinh phí hỗ trợ các địa phương xây dựng thiết chế văn hóa cho các vùng giáo. Theo đó, đã hỗ trợ xây dựng và cải tạo nhà văn hóa cho 26 xóm, xây dựng sân vận động cho 2 xóm thuộc các xã vùng giáo trọng điểm trên địa bàn 13 huyện, thị xã, với tổng số tiền 6,5 tỉ đồng. Nhờ xây dựng được thiết chế văn hóa cơ sở mà nhiều huyện đã đạt danh hiệu làng văn hóa.

Cùng với đó, đẩy mạnh xây dựng mô hình xã hội hóa thiết chế văn hóa, thể thao đạt chuẩn. Điển hình như huyện Nghi Lộc, đến nay, 30/30 xã, thị đều có quy hoạch sử dụng đất cho hoạt động văn hóa, thể thao, 100% xã, thị có nhà văn hóa khang trang đạt chuẩn. Đặc biệt, năm 2016, UBND huyện đã chỉ đạo xây dựng thành công mô hình “Làng văn hóa tiêu biểu” cấp tỉnh tại xóm Thái Hưng, xã Nghi Thái.

Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở vẫn còn tồn tại những mặt hạn chế. Qua khảo sát thực tế cho thấy, việc triển khai xây dựng, công nhận xã đạt chuẩn văn hóa NTM, xã có thiết chế văn hóa, thể thao đạt tiêu chí chuẩn Bộ VH-TT&DL còn chậm. Hiện nay, hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao hoạt động cầm chừng, kém hiệu quả, không ít nhà văn hóa thường xuyên đóng cửa. Người dân ngày càng “nhạt” dần với các hoạt động phong trào mang tính tập thể.

Một số địa phương không quan tâm đến việc quy hoạch đất đai cho việc xây dựng nhà văn hóa. Ngược lại, một số địa phương đua nhau xây dựng nhà văn hóa hoành tráng nhưng không tổ chức hoạt động, gây lãng phí. Thiết chế văn hóa, thể thao ở một số cơ sở vùng giáo còn thiếu, xuống cấp, cơ sở vật chất hạn chế đã ảnh hưởng đến tổ chức các hoạt động phong trào văn hóa, đặc biệt là việc các địa phương chưa cấp quyền sử dụng đất cho thiết chế văn hóa, thể thao ở một số xóm trọng điểm vùng giáo dẫn đến nguy cơ bị lấn đất, chiếm đất.

Để tiếp tục hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, thời gian tới, tỉnh Nghệ An tiếp tục tăng cường đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong quần chúng nhân dân, đẩy mạnh xã hội hóa huy động các nguồn lực trong xây dựng các thiết chế văn hóa để xây dựng NTM nhưng vẫn gìn giữ, bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc.