Cách mạng 4.0: Cơ hội 'vàng' cho nông nghiệp Việt Nam

Cách mạng công nghiệp 4.0 là cơ hội quý giá cho Việt Nam nắm bắt các công nghệ mới để đẩy nhanh hơn tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển với các nền kinh tế phát triển khác.

Các ứng dụng của công nghệ số sẽ hỗ trợ lập kế hoạch, tính toán chi phí, doanh thu theo mùa vụ. Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Ngày 21/8, Bộ NN&PTNT đã tổ chức Hội thảo: "Ứng dụng khoa học và công nghệ trong phát triển nông nghiệp thông minh bền vững” trong khuôn khổ chương trình "Kết nối mạng lưới đổi mới và sáng tạo Việt Nam 2018".

 

Theo Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn, là nước đi sau, Cách mạng công nghiệp 4.0 là cơ hội quý giá cho Việt Nam nắm bắt các công nghệ mới để đẩy nhanh hơn tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển với các nền kinh tế phát triển khác trên thế giới nói chung và đẩy mạnh sự phát triển của ngành nông nghiệp Việt Nam nói riêng.

 

Các ứng dụng của công nghệ số sẽ hỗ trợ lập kế hoạch, tính toán chi phí, doanh thu theo mùa vụ, thu thập, phân tích thông tin môi trường, điều khiển các thiết bị để giữ cho môi trường tuân theo đúng quy trình chuẩn.

 

Đồng thời, hỗ trợ hệ thống cảnh báo tự động, hỗ trợ phân tích, đánh giá chất lượng, năng suất và đề xuất các giải pháp tối ưu cho nhà nông; thiết lập hệ sinh thái cho nhà nông, chuyên gia, nhà phân phối và đơn vị thu mua trao đổi thông tin, tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm, lên kế hoạch sản xuất.

 

Từ đó, góp phần làm tăng năng suất, chất lượng của cây trồng và giảm chi phí đầu tư so với phương thức truyền thống. Các sản phẩm của trí tuệ nhân tạo (AI) và xu hướng ứng dụng phần mềm, chip cảm biến trong các hệ thống quản lý sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, từ giai đoạn ươm mầm, xuống giống đến thu hoạch và bảo quản theo quy trình chuẩn, sẽ thúc đẩy tự động hóa quy trình trồng trọt, chăn nuôi và thủy hải sản.

 

Dữ liệu lớn (Big Data) giúp cải thiện chất lượng dự báo ảnh hưởng của biến đổi khí hậu để ra quyết định sản xuất nông nghiệp, ứng dụng trong chương trình bảo hiểm, khuyến cáo trong các quyết định đầu tư trồng trọt của người sản xuất. Sự kết hợp gữa internet vạn vật (IoT) và dữ liệu lớn sẽ làm thay đổi hoàn toàn chuỗi cung ứng trong thời gian tới.

 

Đối với các sản phẩm nông nghiệp, IoT sẽ chuyển từ hệ thống phân phối truyền thống sang buôn bán trực tuyến và kết nối người tiêu dùng với người sản xuất, phân tích và dự báo nhu cầu để ra quyết định sản xuất. Ngoài ra, IoT sẽ giúp tăng hiệu quả truy xuất nguồn gốc và kiểm soát an toàn thực phẩm.

 

Đối với hệ thống tổ chức hành chính công trong nông nghiệp, cơ hội để tận dụng công nghệ số gồm: công nghệ viễn thám kết hợp với IoT và Big Data để giúp hỗ trợ cho quản lý thông tin cho quy hoạch, giám sát cung - cầu, quản lý và cảnh báo thiên tai, dịch bệnh, kết nối thị trường và phản hồi chính sách nông nghiệp và phát triển nông thôn.

Cần đồng bộ chính sách trong KHCN về nông nghiệp để nắm bắt cơ hội vàng trong nông nghiệp - Ảnh: VGP/Đỗ Hương

 Tuy nhiên, theo Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn, Việt Nam còn một số tồn tại cần tháo gỡ để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào nông nghiệp như: Chất lượng nguồn nhân lực khu vực nông thôn thấp và còn nhiều hạn chế; năng lực ứng dụng, hấp thụ các công nghệ của doanh nghiệp còn hạn chế; thị trường KHCN đã hình thành nhưng quy mô nhỏ và còn nhiều hạn chế.

 

Bên cạnh đó, Việt Nam còn thiếu hạ tầng kết nối, hạ tầng thông tin trong nông nghiệp nông thôn. Ngân sách đầu tư cho nghiên cứu KHCN trong nông nghiệp còn hạn chế. Năng lực đầu tư của các thành phần kinh tế vào nông nghiệp còn chưa cao.

 

Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ cho nghiên cứu, ứng dụng KHCN còn nhiều bất cập... Để khắc phục những yếu tố này, ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển Nông nghiệp Nông thôn cho rằng, Việt Nam cần chú trọng nâng cao trình độ cán bộ kỹ thuật, quản trị công nghệ và quản lý, quản trị doanh nghiệp; nâng cao chất lượng đào tạo đại học, cao đẳng, dạy nghề để cung ứng lực lượng lao động chất lượng cao cho các doanh nghiệp.

 

Bên cạnh đó, cần thúc đẩy đầu tư công cho phát triển KHCN nông nghiệp; khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư vào KHCN nông nghiệp; nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng KHCN và phát triển thị trường KHCN tại Việt Nam và tạo vốn cho doanh nghiệp phát triển KHCN trong nông nghiệp.