Đưa vào 'tầm ngắm' hàng chục ngàn tài khoản có thu nhập từ mạng xã hội

Trong đó, chỉ riêng một số cá nhân có thu nhập “khủng” được xác minh với số thuế dự kiến truy thu lên tới 42 tỉ đồng.

Theo một cán bộ thanh tra thuế TPHCM, nhiều cá nhân kinh doanh cho rằng việc cung cấp dịch vụ xuyên biên giới cho các trang mạng xã hội, thu nhập được chuyển từ nước ngoài về Việt Nam, nên cơ quan thuế sẽ không biết và không đủ căn cứ để xử lý truy thu thuế. Tuy nhiên, Cục Thuế TPHCM đã từng bước xác minh, gửi văn bản cho các ngân hàng thương mại trên địa bàn đề nghị cung cấp danh sách các tổ chức, cá nhân có mở tài khoản, có nhận thu nhập từ các trang mạng xã hội.

Thông qua đó, bước đầu rà soát trong thời gian từ năm 2014 đến cuối 2017, kết quả có 598 tổ chức và 17.130 cá nhân nhận thu nhập thông qua 4 ngân hàng trên cả nước với tổng số tiền hơn 1.114,8 tỉ đồng; trong số đó, có 579 tổ chức và 8.309 cá nhân nhận thu nhập cư trú tại TPHCM với tổng số tiền trên 787,3 tỉ đồng.

Từ các đầu mối thông tin này, cơ quan thuế đã kiểm tra thí điểm một số tổ chức, cá nhân và kiểm tra trên chương trình ứng dụng quản lý thuế tập trung - TMS để xác định tình trạng kê khai nộp thuế các trường hợp nói trên.

Cụ thể, Cục Thuế TPHCM phát hiện một doanh nghiệp có nhận thu nhập từ Google trên 109,8 tỉ đồng, mặc dù có lập hóa đơn kê khai khoản thu nhập này, nhưng áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) 10% là không đúng, nên thanh tra thuế điều chỉnh lại theo thuế suất phổ thông, dẫn đến xử lý truy thu thuế và xử phạt về hành vi kê khai sai, phạt chậm nộp tổng cộng hơn 2,8 tỉ đồng.

Vừa qua, cơ quan thuế cũng đã phát hiện một cá nhân cung cấp dịch vụ quảng cáo cho Google trên phần mềm ứng dụng trò chơi và đã nhận thu nhập hơn 41,4 tỉ đồng. Cục Thuế TPHCM đã lập biên bản xác định cá nhân này chưa kê khai nộp thuế và xử lý truy thu thuế, phạt hơn 4 tỉ đồng.

Một trường hợp khác là cá nhân tạm trú tại TPHCM có nhận thu nhập từ Google tới 727.680 đô la. Sau khi cơ quan thuế mời lên làm việc nhưng cá nhân này không đến, cuối cùng đã xác minh được hộ khẩu thường trú tại tỉnh Quảng Nam, nên Cục Thuê TPHCM đã chuyển thông tin đến Cục Thuế tỉnh Quảng Nam xử lý.

Một cán bộ thanh tra thuế cho hay, thông tin từ Cục Thuế tỉnh Quảng Nam xác nhận cá nhân này cũng đã chủ động liên hệ với cơ quan thuế và sẽ được xử lý truy thu thuế theo quy định pháp luật.

Ông Đỗ Quốc Tuấn, Phó trưởng Phòng Thanh tra thuế số 4 - Cục Thuế TPHCM, cho biết: “Tại TPHCM hiện nay mới xác minh tại 4 ngân hàng trên địa bàn, thời gian xác minh thu nhập cũng chỉ từ năm 2014 đến hết tháng 11/2017, nhưng chỉ riêng đối với các cá nhân có thu nhập cao đã dự kiến số thuế truy thu lên tới khoảng 42 tỉ đồng. Nếu được xác minh tại tất cả các ngân hàng trên cả nước và được triển khai áp dụng trên toàn quốc thì số thuế truy thu cho ngân sách có thể rất lớn. Đó là chưa kể về mặt xã hội, thông qua công tác này sẽ góp phần nâng cao nhận thức của người dân trong việc tự giác thực hiện nghĩa vụ thuế , có thu nhập thì phải thực hiện kê khai, nộp thuế, tạo công bằng xã hội”.

Câu chuyện nghĩa vụ thuế

Ở nước ta đã hình thành các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ xuyên biên giới, có phát sinh thu nhập từ các trang mạng xã hội và các khoản thu nhập đó đều được chuyển về Việt Nam cho người thụ hưởng thông qua ngân hàng. Tuy nhiên, cơ quan thuế cho biết, chỉ có một số tổ chức là doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp FDI đều có thực hiện kê khai, nộp thuế các khoản thu nhập đã nhận từ các trang mạng xã hội; còn lại phần lớn là cá nhân lại chưa kê khai nộp thuế.

“Thu nhập từ việc kinh doanh qua mạng là một trong những loại thu nhập thuộc đối tượng điều chỉnh của Luật thuế thu nhâp cá nhân (TNCN). Điều này hoàn toàn phù hợp với thông lệ quốc tế. Các quốc gia tại châu Mỹ, châu Âu đã áp dụng quy định này từ rất sớm. Hoạt động kinh doanh qua mạng, áp dụng tiến bộ của khoa học với những ưu điểm: không giới hạn không gian, thời gian, lượng người tham gia giao dịch nhiều, chi phí kinh doanh thấp nên thường đạt được hiệu quả kinh doanh rất cao, do vậy việc nộp thuế TNCN để điều tiết thu nhập và đóng góp nguồn thu cho ngân sách là hoàn toàn hợp lý”, luật sư Phạm Đình Hưng, Giám đốc Công ty luật Sài Gòn Á Châu cho hay.

Cũng theo ông Hưng, cá nhân kinh doanh có mức doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở xuống không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN; khi mức doanh thu cao hơn 100 triệu đồng thì phải thực hiện thủ tục kê khai và nộp thuế. Bộ luật Hình sự hiện hành quy định, hành vi  không nộp hồ sơ đăng ký thuế; không nộp hồ sơ khai thuế; nộp hồ sơ khai thuế trễ hạn mà dẫn đến trốn thuế với số tiền từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng; hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự và có thể bị phạt tù. Do vậy cá nhân kinh doanh có thu nhập cao cần lưu ý để tránh vi phạm pháp luật.

Ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH tư vấn thuế Tâm Việt ở TPHCM chia sẻ: “Các tổ chức, cá nhân có thu nhập từ các trang mạng xã hội nên thông qua công ty tư vấn, đại lý thuế chuyên nghiệp để thực hiện nghĩa vụ thuế giúp mình như nhiều nước đã áp dụng. Như thế, người nộp thuế không chỉ gia tăng tính tuân thủ pháp luật thuế, đảm bảo tính chính xác, minh bạch, nhanh chóng mà còn giảm thiểu được nhiều rủi ro, tiết kiệm được chi phí về thuế, tránh tình trạng bị truy thu thuế, xử lý vi phạm hành chính và phạt chậm nộp thuế…”.

Trong tháng 8 này, Cục Thuế TPHCM có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước - Chi nhánh TPHCM đề nghị các ngân hàng còn lại trên địa bàn thành phố (ngoài 4 ngân hàng đã cung cấp thông tin) tiếp tục cung cấp danh sách tổ chức, cá nhân có phát sinh thu nhập nhận từ các trang mạng xã hội.

Để nâng cao hiệu quả quản lý, Cục Thuế TPHCM kiến nghị Tổng cục Thuế sớm có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước, đề nghị các ngân hàng thương mại cung cấp danh sách tên tổ chức, cá nhân Việt Nam mở tài khoản tại các ngân hàng cung cấp dịch vụ xuyên biên giới có phát sinh thu nhập từ các trang mạng xã hội nước ngoài thường xuyên, định kỳ 6 tháng 1 lần đến các cơ quan thuế địa phương để được quản lý, kiểm tra, chống thất thu thuế.