Nhiều triển vọng nhưng không ít khó khăn

(Congannghean.vn)-Thời gian qua, mặc dù chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau nhưng kim ngạch xuất nhập khẩu của Nghệ An vẫn tiếp tục có những điểm sáng. Nếu so sánh với cùng kỳ năm trước, đã có những đổi thay tích cực, tuy nhiên, nhiều thế mạnh, tiềm năng trong các lĩnh vực sản xuất vẫn chưa được đánh thức, thúc đẩy mạnh mẽ.

Các doanh nghiệp cần chú trọng nâng cao giá trị các mặt hàng truyền thống, nhất là hàng hóa nông nghiệp

Trong quý I/2018, tổng kim ngạch xuất khẩu của Nghệ An đạt 241.000.000 USD, so với cùng kỳ năm trước đạt 210%; trong đó lĩnh vực hàng hóa chiếm tỉ trọng cao nhất, đạt xấp xỉ 159.700.000 USD, tiếp theo là xuất khẩu lao động với 81.000.000 USD.

Mặt hàng nông - lâm - thủy sản vẫn phát huy thế mạnh của địa phương có lợi thế phát triển sản xuất nông nghiệp, với khoảng 55.000 tấn, đạt trị giá 30.700.000 USD. Nhiều loại hàng hóa vẫn tiếp tục khẳng định ưu thế từ trước, như hoa quả tươi, tinh bột sắn, thủy sản, chè, hạt tiêu, gạo… Công nghiệp chế biến tiếp tục là lĩnh vực đạt giá trị xuất khẩu cao nhất, khi mang về khoảng 98.000.000 USD. Trong đó, dăm gỗ, hàng dệt may và xơ, sợi dệt các loại, như các năm trước, đều ở vị trí dẫn đầu về các lĩnh vực xuất khẩu mang hiệu quả cao.

Đáng chú ý, tuy giá trị chưa cao, nhưng nỗ lực mở rộng thị trường trong thời gian gần đây của các doanh nghiệp sản xuất muối, cồn, vỏ bình chứa khí, bật lửa gas bắt đầu mang lại những tín hiệu vui, giúp nâng cao giá trị sản xuất, hỗ trợ người lao động.

Trong khi đó, tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa đạt 149.000.000 USD. Nghệ An nhập khẩu nhiều mặt hàng ở các lĩnh vực khác nhau, chiếm tỉ trọng lớn nhất vẫn là nguyên phụ liệu dệt may da giày; máy móc thiết bị dụng cụ, linh kiện điện thoại… Đáng chú ý, trong các mặt hàng nhập khẩu cần kiểm soát, hoa quả tươi tăng lên với giá trị trên 25.000.000 USD cho khoảng 16.000 tấn hoa quả.

Dù là địa phương có thế mạnh sản xuất nông nghiệp, hoa quả đa dạng, song do nhu cầu người dân trong những năm gần đây thường ưa thích sử dụng hoa quả nhập khẩu từ nước ngoài nên số lượng nhập về thường khá nhiều. Việc phải “đội” nhiều chi phí cũng khiến giá cả các mặt hàng này cao hơn.

Bằng nhiều chính sách hỗ trợ sản xuất, xây dựng thị trường thông thoáng, ghi nhận trong quý I, Nghệ An đã đạt giá trị xuất siêu với những tín hiệu đáng mừng. Tuy nhiên, trên thực tiễn, để đạt mục tiêu trong năm đặt ra nói riêng và tạo đà cho việc phát triển kinh tế - sản xuất nói chung, tỉnh ta vẫn còn không ít thách thức cần giải quyết.

Bởi, cũng giống như các địa phương khác, doanh nghiệp Nghệ An vẫn còn nhiều hạn chế về năng lực sản xuất, công nghệ và cạnh tranh. Do vậy, khả năng tạo ra giá trị gia tăng cho hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu còn chưa cao, chưa tham gia được vào những khâu có giá trị gia tăng cao trong chuỗi giá trị toàn cầu. Dù được đánh giá là có nhiều ưu thế về xuất khẩu nông sản, với nhiều mặt hàng được xuất khẩu như cà phê, gạo, hạt tiêu, hạt điều..., nhưng chúng ta vẫn chưa có những doanh nghiệp có khả năng thống lĩnh và dẫn dắt chuỗi giá trị này.

Theo các chuyên gia, để tạo sự phát triển mang giá trị bền vững, Nghệ An cần tiếp tục đẩy mạnh đổi mới, phải coi dịch vụ là điểm đột phá để phát triển và cải thiện cơ cấu xuất khẩu. Trong đó, tiếp tục gia tăng phát triển các dịch vụ, nhất là dịch vụ logistics để chuyển sang xuất siêu về dịch vụ. Đồng thời, các doanh nghiệp cần tận dụng lợi thế từ các FTA đã ký kết. Vào ngày 21/11/2017, AHKFTA đã được ký kết, mở ra con đường ưu tiên cho hàng hóa Việt Nam vào khu vực kinh tế đặc biệt này của Trung Quốc.

Trước đó, năm 2016, Nghị định thư sửa đổi ACFTA cũng đã có hiệu lực với mục tiêu chính là nâng cấp các quy định về quy tắc xuất xứ và tạo thuận lợi thương mại để nâng cao khả năng tận dụng ACFTA. Các doanh nghiệp cần tận dụng cơ hội lớn để gia tăng thương mại và hưởng lợi trong kinh doanh với thị trường các nước.

Phát triển du lịch cũng là cơ sở quan trọng để thúc đẩy phát triển phương thức xuất khẩu tại chỗ để gia tăng giá trị cho hàng hóa xuất khẩu. Đây là lĩnh vực mà chúng ta đang có lợi thế cạnh tranh và có khả năng phát triển mạnh. Nhất là khi mùa du lịch năm 2018 bắt đầu tạo sức hút mạnh mẽ ở nhiều địa phương.