Nhiều khó khăn, không ít bất cập

(Congannghean.vn)-Thực hiện mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM), thời gian qua, cùng với sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, Nghệ An đã tập trung lãnh đạo, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Sau một thời gian triển khai, trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả bước đầu. Tuy nhiên, ở một số huyện miền núi hiện nay vẫn gặp nhiều khó khăn, bất cập về tiến độ mà bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM đã đề ra.

Trên cơ sở của Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009, Quyết định 342/QĐ-TTg ngày 20/2/2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM gồm 19 tiêu chí. Cùng với việc tập trung cao độ sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã phát huy nội lực, tranh thủ sự quan tâm, giúp đỡ của các cá nhân, tổ chức bên ngoài, con em thành đạt xa quê… đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, làm thay đổi diện mạo nhiều vùng quê. Xác định việc đầu tư cho cơ sở hạ tầng kỹ thuật là tiền đề, tạo cơ sở cho việc hoàn thành các tiêu chí tiếp theo trong quá trình xây dựng NTM, nhiều địa phương đã nhanh chóng hoàn thành các tiêu chí, kế hoạch đã đề ra. Tính đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã có 52 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, phấn đấu đến hết năm 2015 sẽ có 85 xã được công nhận. Theo tính toán của Ban chỉ đạo xây dựng NTM, hiện nay trung bình trên địa bàn toàn tỉnh đạt 11,64 tiêu chí/xã.

Xây dựng đường giao thông là một trong những khó khăn của các xã miền núi

Tuy nhiên, ở những xã thuộc các huyện miền núi như Quế Phong, Quỳ Châu, Quỳ Hợp, Tương Dương, Kỳ Sơn, Con Cuông, Anh Sơn… thì việc hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM gặp nhiều khó khăn. Ở nhiều xã miền núi hiện nay, các tiêu chí như đường giao thông nông thôn, hộ nghèo, trình độ dân trí, văn hóa, hạ tầng kinh tế - kỹ thuật… khó có khả năng đạt được theo bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM đã ban hành. Theo tìm hiểu thì hầu hết các xã thuộc các huyện miền núi, vùng cao, để đạt được các tiêu chí xây dựng NTM, địa phương phải không ngừng nỗ lực, cố gắng. Và, số tiêu chí mà các xã này đạt được là rất thấp.

Ông Lữ Thanh Bình, Chủ tịch UBND xã Cắm Muộn, huyện Quế Phong cho biết: Thực hiện chủ trương xây dựng NTM, đến nay toàn xã đã đạt được 8 tiêu chí theo kế hoạch đã đề ra. Tuy nhiên, tiêu chí nào khi thực hiện cũng rất khó khăn. Hơn nữa, hiện nay xã có 48% hộ nghèo, đường giao thông đi lại khó khăn, cơ sở vật chất còn nghèo nàn, lạc hậu, để hoàn thiện 19 tiêu chí thì chưa biết đến năm nào địa phương mới thực hiện được.

Còn ông Lang Văn Minh, Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong cho rằng: Ngoài đặc thù là huyện được hưởng lợi chính sách ưu tiên phát triển thuộc Chương trình 30a của Chính phủ, công tác xây dựng NTM cũng được cả hệ thống chính trị ở đây vào cuộc quyết liệt. Tuy nhiên, để hoàn thiện các tiêu chí NTM là vấn đề nan giải đối với địa phương. Ngay như 2 xã được huyện xác định là xã điểm xây dựng NTM gồm Mường Nọc và Quế Sơn thì mới chỉ đạt từ 12 - 14 tiêu chí. Tính trung bình toàn huyện hiện nay mới chỉ đạt từ 5 - 6 tiêu chí/xã. 

Đây cũng là thực trạng chung của nhiều xã của các huyện miền núi vùng cao của tỉnh Nghệ An như Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông… Mặc dù thời gian qua, Ban chỉ đạo xây dựng NTM của tỉnh đã không ngừng quan tâm, hỗ trợ các xã vùng cao bằng nhiều chính sách đầu tư về cơ sở hạ tầng kỹ thuật. Tuy nhiên, xét về bình diện chung thì nhóm tiêu chí về quy hoạch, hạ tầng kinh tế - xã hội vẫn khó hoàn thiện theo tiêu chuẩn đã đề ra. Theo phân tích thì ở những địa phương vùng núi cao, ngoài khó khăn về đặc thù địa hình còn có cả nguyên nhân do xuất phát điểm còn thấp, mức sống của người dân chưa được nâng cao.

Ông Vi Lưu Bình, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT, kiêm Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh Nghệ An cho rằng: Trong tổng số 52 xã đạt chuẩn NTM trên địa bàn toàn tỉnh thì ở các xã thuộc các huyện Kỳ Sơn, Quế Phong, Tương Dương đến nay vẫn chưa có đơn vị nào đạt được 19 tiêu chí. So với mặt bằng chung thì ở nhiều địa phương miền núi, các tiêu chí như văn hóa, chính trị, QP-AN lại được thực hiện rất tốt so với các xã vùng xuôi.

Thời gian tới, để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM ở các xã vùng núi cao, các cấp, ngành của tỉnh cần quan tâm, tạo điều kiện hơn nữa. Đặc biệt, việc phân định, đưa ra các tiêu chí cụ thể đối với những địa phương này cần phải thực hiện một cách quyết liệt hơn.