(Congannghean.vn)-Một ngày đầu tháng 6, về thăm đồng muối của các xã thuộc các huyện Diễn Châu, Quỳnh Lưu, tôi mới hiểu hết những vất vả, khó nhọc của nghề làm muối. Diêm dân thì luôn mong nắng nhưng những đợt nắng vừa qua lại khiến họ điêu đứng.
Được mùa, mất giá
Dưới cái nắng chang chang như đổ lửa, hàng trăm diêm dân đang cần mẫn lao động trên ruộng muối bỏng rát để mưu sinh. Những diêm dân nơi đây dường như đã quen với cái nóng và gió táp vào mặt. Họ vui mừng vì nắng nóng kéo dài sẽ báo hiệu một vụ mùa bội thu. Tuy nhiên, trong niềm vui được mùa nhờ nắng nóng thì diêm dân cũng gánh chịu nỗi buồn, lo vì muối mất giá.
Vừa tháo nước xong cho ruộng muối của mình, gạt vội những giọt mồ hôi trên má, bà Phan Thị Tuyết (75 tuổi) trú tại xã Diễn Bích, huyện Diễn Châu, đã có trên 50 năm làm muối bộc bạch: “Chắc không có nghề nào vất vả như nghề làm muối. Lúc trời nắng nhất, người ta tìm chỗ trú mát thì chúng tôi ra đồng, vì nắng càng to thì càng thu được nhiều muối. Vất vả là vậy, nhưng thu nhập chẳng đáng là bao. Nhà tôi có 2 ruộng muối, năm nào được mùa thì bán được khoảng 7 triệu đồng, trừ tiền công 3 triệu, còn lại chi tiêu trong một năm”.
 |
| Bất chấp cái nắng như thiêu như đốt, những diêm dân vẫn phải “phơi” mình trên đồng muối |
Còn chị Nguyễn Thị Hằng trú tại xóm Nam Liên, xã Diễn Kim chia sẻ: “So với năm ngoái, giá muối bán ra là 1.600 đồng/kg thì tại thời điểm này, giá chỉ bằng một nửa. Xí nghiệp muối đóng trên địa bàn huyện lại không mua muối của dân nên chúng tôi rất lo lắng. Không làm thì “tiếc” nắng nhưng làm thì khổ cực mà thu nhập chẳng đáng là bao. Nhiều gia đình đã bỏ nghề muối để chuyển sang các nghề khác”.
Cũng chung “cảnh ngộ” với diêm dân ở huyện Diễn Châu, ông Lê Văn Quyết, Phó Chủ tịch UBND xã An Hòa, huyện Quỳnh Lưu cho biết: “Hiện nay, toàn xã An Hòa có khoảng 150 ha sản xuất muối, sản lượng thu về đạt từ 19.000 - 19.500 tấn/năm. Với người dân làm nghề khác, nắng nóng có thể sẽ gây bất lợi. Còn với diêm dân như chúng tôi thì nắng nóng thế này là báo hiệu một vụ mùa bội thu. Do đó, chỉ mới đầu vụ, muối làm ra được nhiều nhưng các tư thương đã ép giá xuống chỉ còn 1.000 - 1.200 đồng/kg. Trong khi đó, cùng kỳ năm ngoái, muối còn được thu mua với giá 1.500 - 1.700 đồng/kg. Vào những vụ mùa đạt năng suất cao như hiện nay nhưng mỗi ngày, mỗi diêm dân cũng chỉ làm ra từ 50 - 60 kg muối. Với giá bán hiện tại, mỗi ngày mỗi diêm dân cũng chỉ thu được 50.000 - 70.000 đồng”. Cực nhọc trăm bề để làm ra được hạt muối, nhưng giá lại xuống quá thấp, đồng muối bị nhiễm ngọt, nhiều diêm dân đã phải bỏ nghề.
Làm sao sống được với nghề?
Đó là nỗi trăn trở, day dứt của những người làm muối. Bởi nghề vất vả là vậy nhưng chưa bao giờ diêm dân được hưởng trọn vẹn niềm vui với thành quả lao động của mình. Giá muối tiếp tục giảm và bấp bênh. Năm được mùa thì rớt giá, còn mất mùa thì coi như trắng tay. Ông Hồ Văn Nhân (SN 1943) trú tại xóm Bắc Liên, xã Diễn Kim, huyện Diễn Châu chia sẻ: “Làm muối là nghề truyền thống tại địa phương nên dù thu nhập thấp, người dân vẫn phải làm. Trước kia, đa số người dân nơi đây đều làm muối, nhưng do nghề quá vất vả, thu nhập thấp nên đàn ông, thanh niên trai tráng hầu hết đã bỏ nghề để đi làm việc khác, người làm muối còn lại chủ yếu là phụ nữ, các ông bà già và trẻ nhỏ phụ giúp gia đình vào những tháng nghỉ hè”.
Bao năm qua, diêm dân nơi đây đã nếm đủ mặn đắng của nghề làm muối, phân vân trong vòng suy nghĩ luẩn quẩn bỏ hay giữ nghề, bởi chưa bao giờ, đời sống của họ được khấm khá nhờ hạt muối. Biết là vậy nhưng diêm dân không có sự lựa chọn nào khác, ngoài tiếp tục gắn bó với cái “nghiệp” cha truyền con nối này!
.