Phó giáo sư Lương Ngọc Khuê - Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) cho biết, tăng thuế thuốc lá là biện pháp hữu hiệu để ngăn ngừa thanh thiếu niên hút thuốc và bảo vệ các thế hệ tương lai của đất nước khỏi các căn bệnh do sử dụng thuốc lá gây ra.
Ông Khuê đã cho biết như vậy trong lễ phát động chương trình truyền thông tăng thuế thuốc lá nhằm giúp ngăn ngừa thanh thiếu niên Việt Nam hút thuốc lá, do Chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá Quốc gia (Vinacosh) phối hợp với Tổ chức lá phổi Thế giới tổ chức hôm 31/10.
Tăng thuế làm giảm nhu cầu
Theo thông tin từ Văn phòng Vinacosh, bằng chứng từ các nước có mức thu nhập khác nhau cho thấy việc tăng giá thuốc lá có tác động mạnh đến giảm nhu cầu.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc thuế cao hơn khiến một bộ phận người hút thuốc lá bỏ thuốc và ngăn chặn một bộ phận người trẻ không bắt đầu hút thuốc.
 |
| Băng rôn tuyên truyền xây dựng môi trường trong lành không khói thuốc |
Bên cạnh đó, những người tiêu dùng có thu nhập thấp sẽ có phản ứng mạnh hơn với sự thay đổi giá thuốc. Thanh thiếu niên chính là những đối tượng cân nhắc nhiều hơn so với người lớn khi giá thuốc lá tăng.
Báo cáo tổng kết của Ngân hàng Thế giới 2003 đã chỉ ra rằng, tính trung bình giá một bao thuốc tăng 10% làm giảm 4% nhu cầu thuốc lá tại các nước có thu nhập cao và 8% tại các nước có thu nhập trung bình và thấp.
“Tăng thuế thuốc lá sẽ giúp tăng giá thuốc lá và đây là một trong những biện pháp hiệu quả nhất giúp ngăn ngừa thanh thiếu niên tập hút thuốc lá và giúp những người đang hút thuốc lá giảm hay bỏ hút thuốc nhằm góp phần giảm bệnh tật và tử vong do sử dụng thuốc lá gây ra. Giá thuốc lá càng cao, khả năng tiếp cận với thuốc lá của thanh thiếu niên nói riêng, người hút thuốc càng ít đi," ông Khuê nhận định.
Tại Việt Nam, các nghiên cứu về sử dụng thuốc lá trong thanh thiếu niên cho thấy tỷ lệ hút thuốc trong thanh thiếu niên đang tăng và độ tuổi bắt đầu hút thuốc ngày càng trẻ. Có tới 21% nam thanh niên từ 16 đến 24 tuổi là người hút thuốc (GATS 2010).
 |
| Độ tuổi hút thuốc ngày càng trẻ |
Nghiên cứu tình hình sử dụng thuốc lá trong học sinh độ tuổi 13-15 năm 2007 cũng cho thấy tỷ lệ học sinh nam hút thuốc trước 10 tuổi là 17 %. Có 10,3 % học sinh nam và 4% học sinh nữ độ tuổi 13-15 trả lời có ý định sẽ hút thuốc trong tương lai.
Theo đánh giá của các nghiên cứu, khi lựa chọn sử dụng thuốc lá, hầu hết các em không nhận thức đầy đủ nguy cơ gây nghiện, nguy cơ mắc bệnh và tử vong sớm do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá.
Giá thuốc lá rẻ là một nguyên nhân quan trọng tạo điều kiện để giới trẻ nhanh chóng trở thành người hút thuốc. Rất nhiều người trong số các bạn trẻ sẽ phải gánh chịu những hậu quả về sức khỏe do sử dụng thuốc lá.
Trước tình hình sử dụng thuốc lá rất phổ biến và gánh nặng bệnh tật cũng như kinh tế lớn như vậy, việc thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm kiểm soát tiêu dùng thuốc lá là hết sức cần thiết.
Việt Nam đã thể hiện các cam kết của mình thông qua việc phê chuẩn Công ước Khung về Kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế Thế giới năm 2004 và ban hành Luật phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2012.
Vì vậy, tăng thuế chính là biện pháp để hạn chế thanh thiếu niên hút thuốc - một hành vi chứa đựng nguy cơ tử vong sớm lớn nhất mà thanh thiếu niên mắc phải.
.