Hơn 20 năm gắn bó với công tác của một cán bộ quản giáo, chị đã khóc cười cùng với những nỗi đau và niềm vui bất chợt của những nữ can phạm nhân. Kỷ niệm, đôi khi chỉ là thoáng qua, nhưng lưu dấu bởi sự chân tình, mộc mạc của những người lầm lỡ khiến con tim chị phải thổn thức.
Ở Trại tạm giam Công an Nghệ An, chị được ví như người “mẹ hiền” thực thụ, người luôn nâng giấc cho những “đứa con” hư, giúp họ nhận chân ra giá trị thực của cuộc sống để hướng đến tương lai sáng. Chị là đại úy Nguyễn Thị Liên, cán bộ Đội quản giáo.
1. Đại úy Nguyễn Thị Liên năm nay bước sang tuổi 45, song chị vẫn toát lên vẻ đẹp xuân sắc mặn mà thời thiếu nữ. Nói thế để biết rằng, bất luận công việc vất vả ở Trại tạm giam, với những bộn bề lo toan đã chiếm gần như trọn quỹ thời gian của một đời người, vẫn không làm phôi pha nét xuân thì vốn có.
 |
| Đại úy Nguyễn Thị Liên |
Sinh ra trong một gia đình nghèo ở xã Nghi Trung (Nghi Lộc), năm 1988, sau khi tốt nghiệp trường Trung cấp quản lý và giáo dục can phạm nhân Bắc Thái, chị về nhận công tác tại Trại tạm giam Công an Nghệ An và gắn bó miết từ bấy đến nay, với công việc chủ yếu của một cán bộ quản giáo.
Bao nhiêu năm công tác là bấy nhiêu năm chị “sống chung” với những con người bị xã hội lên án vì những việc làm trái pháp luật của mình. Hiện tại, đại úy Liên đang quản lý 30 can phạm nhân nữ bị giam giữ tại đây, trong số đó có một nữ tử tù, án ma túy.
2. Đại úy Nguyễn Thị Liên trầm tư, với tội phạm là nam giới thì chị không luận bàn, song nhường ấy năm công tác, tiếp xúc với hàng nghìn lượt nữ phạm nhân, chị nhận ra một điều rằng, phần lớn chị em phụ nữ (ít nhất là với những đối tượng mà chị đã tiếp xúc, quản lý trong quá trình giam giữ) đều phạm tội do hoàn cảnh đưa đẩy.
Trong đó, đặc biệt là với những phụ nữ vướng vào tội vận chuyển, buôn bán trái phép chất ma túy. Vì hoàn cảnh gia đình khó khăn và cả một khoảnh khắc không làm chủ được mình trước cám dỗ kim tiền, nhiều chị em đã sa ngã. Để rồi, khi cánh cửa nhà giam khép chặt, bỏ lại sau lưng gia đình, chồng con, họ mới tỉnh ngộ thì mọi việc đã an bài. Chị rất thương.
Trong số đối tượng tái phạm nhiều lần, cứ được thả ra ít bữa rồi lại thấy bị bắt vào trở lại, chị vẫn lưu tâm nhất đến đối tượng Hà Thị Hường, 54 tuổi, quê ở Hương Sơn (Hà Tĩnh). Đối tượng này có ít nhất 6 lần nhập trại trong thời gian ngắn, với tội danh trộm cắp tài sản.
Điều làm chị Liên chú ý là lần nào cũng vậy, thị vào chỉ với độc nhất một bộ quần áo trên người. Chính chi tiết này đã khiến chị tò mò và cất công tìm hiểu về gia cảnh con người này, vì đâu nên nỗi. Đến khi biết được sự thật, thì chị lại thấy buồn đến nao lòng.
Hóa ra, thị Hường không có nhà, không có nổi tấc đất cắm dùi, cũng không anh em bà con thân thiết. Người đàn bà đã qua bên kia dốc cuộc đời, không nghề nghiệp, không chỗ tựa nương, không tương lai và cả không tình thương, để tồn tại, bà ta không còn biết làm gì hơn để kiếm sống bằng việc hành nghề “hai ngón”.
Và đó là điều lý giải vì sao người đàn bà này lại lập kỉ lục nhập trại nhiều đến như vậy. Sau khi thấu hiểu nỗi khổ riêng tư đó, chị Liên đã quan tâm nhiều hơn, tranh thủ lúc rảnh rỗi chủ động chuyện trò, tâm sự.
Chăm sóc nữ phạm nhân mang thai ở Trại tạm giam Công an tỉnh
Thông qua đó khuyên răn bà Hường không nên dẫm lên vết xe đổ quá khứ, gắng sống tốt để có tương lai, dù đó là một tương lai khó đoán định. Hiện tại, Hà Thị Hường đang thụ án tại Trại giam số 6 về tội trộm cắp tài sản.
Với những đối tượng đang bị giam giữ tại đơn vị là thế, nhưng có không ít nữ can phạm nhân, sau quá trình thụ án trở về, không chỉ làm ăn lương thiện mà với những gì đã được giáo dục tại nhà giam, đã trở lại thăm hỏi ân nhân của mình.
Trong số đó, chị Liên vẫn chẳng thể nào quên “cựu” phạm nhân Nguyễn Thị Dung, ở xã Nghi Trung (Nghi Lộc), nguyên là một cán bộ, vào trại vì tội tham ô tài sản. Trong những ngày bị tạm giữ tại đây, bị can Dung luôn tỏ ra tuyệt vọng, chán chường và bất hợp tác.
Sau khi được chị Liên đả thông tư tưởng, bà này hiểu ra sai trái của mình nên đã ngoan ngoãn chấp hành pháp luật. Ngay sau khi mãn hạn tù, bà Dung đã cùng với người thân đến thăm chị, cảm ơn và hứa sẽ sống tốt. Đó, dù chỉ là một cử chỉ rất nhỏ trong vô vàn những chuyện xảy ra trong cuộc sống thường ngày nhưng thực sự làm chị thấy ấm lòng.
3. Trong số 30 can phạm nhân nữ đang được giam giữ tại Trại tạm giam Công an tỉnh được đại úy Nguyễn Thị Liên trực tiếp quản lý và giáo dục, chị cho biết, thương nhất và cũng thấy xót xa nhất là về trường hợp của nữ tử tù mà chị đang trực tiếp trông coi, đó là tử tù Lữ Thị Minh.
28 tuổi, đang là sinh viên năm cuối của trường Đại học Vinh, lẽ ra một tương lai sáng đang rộng mở với nữ kế toán viên tương lai này. Nhưng có ai ngờ, yêu đương mù quáng, danh vọng phù hoa, Minh đã bán mình cho “nàng tiên nâu” vì tiền.
Bị bắt khi đang cùng với em trai vận chuyển thuê 3 bánh hêrôin từ Tương Dương về Vinh cho nhân tình với giá 70 triệu đồng, không chỉ tự kết liễu đời mình mà Minh còn đẩy em trai vào tù, với mức án 20 năm tù giam. Chị Liên kể, những ngày đầu mới vào, trông rất thảm thương.
Nằm trong phòng biệt giam dành riêng cho tử tù, chân bị cùm, Minh luôn rấm rứt khóc vì ân hận, tiếc nuối. Trong phạm vi có thể, chị Liên đã thường xuyên động viên Minh, nữ tử tù này cũng phần nào cảm nhận được tấm chân tình của người quản giáo tận tâm nên đã trút bầu tâm sự cho vơi nhẹ trong lòng.
Minh kể, vì nhà nghèo, bố lại là thương binh, sức yếu không làm gì được. Thương cha, thương em và hơn bao giờ hết là lóa mắt vì tiền, vì tình yêu mù quáng nhầm chỗ, Minh đã nhắm mắt đưa chân, nhận vận chuyển hêrôin cho người tình để đổi lấy tiền vàng, phụng sự cho nhu cầu vượt quá mức cho phép của cá nhân.
Tử tù Lữ Thị Minh hiện giờ tinh thần đã khá hơn trước nhiều, Minh đang gieo hy vọng và đặt niềm tin, dù biết rằng rất nhỏ nhoi, vào lá thư ân xá xin được sống gửi đến Chủ tịch nước.
Còn nhiều lắm những mảnh đời, những câu chuyện kể xót xa mà trong một chiều nhập nhoạng giao mùa ở Trại tạm giam, đại úy Nguyễn Thị Liên chẳng thể chia sẻ hết với tôi được.
Chỉ biết rằng, ngày ngày, chị đang gắng trải lòng mình ra để đón nhận, yêu thương và chăm bẵm những “đứa con” hư, trăn trở để chúng trở về với xã hội lành lặn. Hai mươi bốn năm thầm lặng trong ngành, chị như người “mẹ hiền” thực thụ.
Thiên Thảo
.