Xây dựng lực lượng pháp chế vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới

(Congannghean.vn)-Mùa xuân năm 1975, sau khi đất nước thống nhất, một trong những nhiệm vụ của Bộ Công an là tập trung xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật để thống nhất quản lý Nhà nước về ANTT trên phạm vi cả nước. Để thực hiện nhiệm vụ này, ngày 27/10/1975, Bộ trưởng Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) đã ký Quyết định số 2493/BNV, thành lập Phòng Pháp chế trực thuộc Bộ trưởng.

Từ đó đến nay, lực lượng Pháp chế Công an nhân dân (CAND) không ngừng được củng cố và kiện toàn từ cấp bộ đến địa phương, trở thành bộ phận không thể tách rời trong cơ cấu, tổ chức bộ máy của lực lượng CAND các cấp. Cùng với sự trưởng thành của lực lượng Pháp chế CAND nói chung, lực lượng Pháp chế Công an Nghệ An đang từng bước lớn mạnh, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn xã hội trong tình hình mới.

Đội Pháp chế, Phòng Tham mưu Công an tỉnh không ngừng học tập nâng cao trình độ, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao - Ảnh: Hải Việt

Thực tiễn cho thấy, những thắng lợi của lực lượng CAND trên mọi mặt trận đều có sự đóng góp không nhỏ của lực lượng làm công tác pháp chế CAND; nhất là trong việc tham mưu xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật; tham mưu triển khai thực hiện các chương trình, đề án, nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; kiểm tra, theo dõi việc thi hành pháp luật; cải cách hành chính, kiểm soát các thủ tục hành chính...

Tại Công an Nghệ An, nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác pháp chế, trong những năm qua, Đảng ủy, lãnh đạo Công an tỉnh luôn dành sự quan tâm, chỉ đạo thường xuyên, sâu sát đối với lực lượng pháp chế; với quan điểm chỉ đạo xây dựng lực lượng làm công tác pháp chế thực sự “vững về pháp luật”, nhanh nhạy, năng động, kịp thời đề xuất, kiến nghị chủ trương, biện pháp, cách thức thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật và các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến công tác Công an thành những nhiệm vụ cụ thể, phù hợp với tình hình địa phương và đáp ứng yêu cầu thường xuyên, đột xuất của công tác pháp chế.

Do đó, lực lượng làm công tác pháp chế được chú trọng củng cố, kiện toàn từ đội ngũ chuyên trách cấp tỉnh đến đội ngũ cán bộ kiêm nhiệm ở Công an các đơn vị, địa phương. Hoạt động pháp chế ngày càng đi vào nề nếp, có hiệu quả, góp phần quan trọng trong việc xây dựng, hoàn thiện cơ sở pháp lý cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm; quản lý Nhà nước về ANTT và cải cách hành chính, cải cách tư pháp.

Đội Pháp chế, Phòng Tham mưu Công an tỉnh triển khai kế hoạch công tác tháng

Trải qua 40 năm xây dựng và phát triển, cùng với sự trưởng thành của lực lượng pháp chế CAND, lực lượng Pháp chế Công an Nghệ An đang ngày càng lớn mạnh, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giữ vững ANTT, phục vụ đắc lực công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Từ sơ khai chỉ là một bộ phận chuyên trách thực hiện công tác pháp chế, ngày 22/1/2008, thực hiện Quyết định số 846/QĐ-BCA ngày 19/7/2007 của Bộ trưởng Bộ Công an, Công an Nghệ An đã thành lập Đội Pháp chế thuộc Văn phòng Công an tỉnh (nay là Phòng Tham mưu).

Đến nay, Đội Pháp chế thuộc Phòng Tham mưu Công an tỉnh gồm 6 đồng chí biên chế, trong đó có 1 đồng chí là Thạc sỹ Luật, 4 đồng chí Cử nhân Luật và 1 đồng chí Cử nhân Hành chính. Cùng với đó, tại 35 đơn vị nghiệp vụ và 21 Công an các huyện, thành, thị đều bố trí cán bộ làm công tác pháp chế kiêm nhiệm. Trong đội ngũ cán bộ làm công tác pháp chế toàn tỉnh, có 21 đồng chí được công nhận là báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh và 355 đồng chí được công nhận là báo cáo viên cấp huyện. Công an Nghệ An cũng đã thành lập Chi hội Luật gia (trực thuộc Hội Luật gia tỉnh Nghệ An) với 59 thành viên, do 1 đồng chí Phó Thủ trưởng cơ quan CSĐT làm Chi hội trưởng.

Ngoài các chức năng, nhiệm vụ được Bộ trưởng giao theo quy định tại Quyết định số 846/QĐ-BCA, Đội Pháp chế Công an Nghệ An còn thực hiện nhiệm vụ tham mưu tổ chức, theo dõi việc thực hiện các quy chế dân chủ trong CAND ở Công an Nghệ An; theo dõi công tác cải cách hành chính, cải cách tư pháp và công tác bồi thường Nhà nước.

Phát huy vai trò, vị trí của mình, trong những năm qua, lực lượng Pháp chế Công an Nghệ An đã làm tốt công tác tham mưu xây dựng, đề nghị HĐND và UBND tỉnh ban hành 155 văn bản quy phạm pháp luật (trong đó có 22 nghị quyết, 48 chỉ thị, 75 quyết định) phục vụ công tác quản lý Nhà nước về ANTT trên địa bàn.

Trung bình hàng năm, đã tổ chức nghiên cứu góp ý từ 100 đến 120 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật theo yêu cầu, đề nghị của Bộ Công an, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An, HĐND, UBND và các sở, ban, ngành của tỉnh... Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và kiểm tra việc tuân thủ các quy định của pháp luật được quan tâm thường xuyên và được Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh Nghệ An đánh giá là thành viên hoạt động xuất sắc, có hiệu quả nhất; với phương châm “Nghe dân nói, nói cho dân hiểu, làm cho dân tin”. Đội ngũ cán bộ làm công tác pháp chế là những báo cáo viên, tuyên truyền viên nòng cốt, giỏi về pháp luật của Công an các đơn vị, địa phương.

Đồng thời, lực lượng Pháp chế Công an tỉnh còn tham mưu làm tốt công tác kiểm tra việc tuân theo pháp luật; lồng ghép hoạt động kiểm tra của pháp chế với hoạt động thanh tra, kiểm tra của Thanh tra pháp luật và Thanh tra Nhà nước trong Công an Nghệ An. Bên cạnh đó, đơn vị đã tạo được mối gắn kết hoạt động thanh tra, kiểm tra với hoạt động giám sát việc chấp hành pháp luật của Ban Pháp chế HĐND tỉnh. Vì vậy, các hoạt động công tác Công an ở Nghệ An luôn được thực hiện đúng quy trình, quy định của pháp luật. Việc tham mưu tư vấn pháp luật cho lãnh đạo, chỉ huy được chú trọng.

Trung bình hàng năm đã nghiên cứu khoảng 60 hồ sơ vụ việc có tính chất phức tạp để tham mưu cho lãnh đạo, chỉ huy về đường lối xử lý, giải quyết đúng quy định của pháp luật. Ngoài ra, việc tham mưu tổ chức thực hiện công tác bắt, giam giữ, điều tra, xử lý tội phạm; thực hiện các quy định về dân chủ trong CAND đạt hiệu quả cao.

Với những thành tích đã đạt được trong 40 năm qua, lực lượng Pháp chế Công an Nghệ An liên tục nhận được 9 Bằng khen của Bộ Tư pháp, 8 Bằng khen của Bộ Công an, 10 Bằng khen của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và nhiều Giấy khen các cấp. Đặc biệt, trong công tác triển khai thực hiện các chuyên đề lớn về ANTT, lực lượng Pháp chế Công an Nghệ An được Tỉnh ủy, UBND tỉnh đánh giá là đơn vị xuất sắc dẫn đầu ở Nghệ An trong việc tham mưu hướng dẫn về pháp luật, phổ biến, giáo dục pháp luật, kiểm tra, theo dõi việc thi hành pháp luật… Qua đó, góp phần quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.

Trong thời gian tới, xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sẽ diễn ra ngày càng sâu rộng, cùng với đó đặt ra nhiều thời cơ lẫn thách thức mới. Dưới tác động, mặt trái của nền kinh tế thị trường, tình hình tội phạm trên cả nước nói chung, địa bàn tỉnh Nghệ An nói riêng dự báo có xu hướng diễn biến ngày càng  phức tạp, nghiêm trọng cả về tính chất, mức độ và quy mô. Điều này gây ảnh hưởng nhất định tới sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của đất nước và tỉnh nhà.

Bối cảnh đó đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ hết sức nặng nề đối với các cấp, các ngành, trong đó có lực lượng Công an nói chung và lực lượng Pháp chế CAND nói riêng trong cuộc chiến phòng, chống tội phạm, đảm bảo ANTT. Vì vậy, đòi hỏi lực lượng làm công tác pháp chế phải không ngừng phát huy những thành tích đã đạt được, tích cực đổi mới, năng động, sáng tạo trên mọi mặt công tác. Qua đó, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xây dựng lực lượng pháp chế vững mạnh, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ của công tác Công an trong tình hình mới.