(Congannghean.vn)-Trên thực tế, trong khi công tác phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn hành vi vận chuyển, mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy được quan tâm triển khai quyết liệt thì việc quản lý, kiểm soát thuốc tân dược chứa tiền chất ma túy vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, bất cập. Điều này vô hình trung dẫn đến tình trạng lạm dụng các loại thuốc trên, đặc biệt là trong giới trẻ mà nếu không được quan tâm giải quyết, tất yếu sẽ để lại hệ lụy lâu dài.
 |
| Siết chặt quản lý “đầu ra” thuốc tân dược chứa tiền chất gây nghiện góp phần “hạ nhiệt” vấn nạn ma túy (Trong ảnh: Lực lượng Hải quan thu giữ lô hàng thuốc tân dược không rõ nguồn gốc) |
Hệ lụy nhiều mặt
Tiền chất là các hóa chất được sử dụng làm nguyên liệu điều chế ra ma túy bán tổng hợp (hêrôin) và ma túy tổng hợp. Các loại hóa chất này đang được sử dụng rộng rãi, hợp pháp trong các ngành sản xuất công nghiệp, y tế, mỹ phẩm, hàng tiêu dùng… Điều đáng lưu tâm là hiện nay, nhiều loại thuốc tân dược có sức tiêu thụ lớn trên thị trường lại chứa tiền chất ma túy, trong đó có thuốc ho, cảm sốt mà nếu sử dụng thường xuyên, liều cao sẽ gây nghiện và trong nhiều trường hợp có thể rơi vào trạng thái ảo giác, làm theo ảo giác, dẫn đến những hành vi thiếu kiểm soát như đập phá, gây thương tích, thậm chí có thể trở nên cuồng sát.
Thực trạng trên đang dần trở nên đáng báo động trong giới trẻ. Đơn cử như trường hợp của Nguyễn Xuân T. (18 tuổi) trú tại phường Hưng Bình, TP Vinh. Do lạm dụng thuốc ho Recotus - một loại tân dược chứa tiền chất ma túy trong thời gian dài, em xuất hiện nhiều triệu chứng khác lạ, thường xuyên rơi vào tình trạng ảo giác, có biểu hiện “ngáo đá”. Khi đưa T. đi khám, gia đình tá hỏa khi biết gần đây, mỗi khi xuất hiện trạng thái lâng lâng do “phê” thuốc, em đã tìm đến amphetamin - chất gây nghiện nguy hại. Hậu quả, não bộ của T. bị tổn thương nghiêm trọng, có thể dẫn đến nguy cơ tổn hại thần kinh lâu dài.
Tại Nghệ An, chưa có con số thống kê người nghiện ma túy do lạm dụng thuốc tân dược chứa tiền chất ma túy. Tuy nhiên, trường hợp của T. không phải là hiếm. Căn nguyên dẫn đến thực tế trên là do công tác quản lý, kiểm soát các loại thuốc chứa tiền chất ma túy còn khá lỏng lẻo. Tại một số hiệu thuốc trên đường Nguyễn Văn Cừ, TP Vinh, khách hàng có thể dễ dàng mua được những loại thuốc này với số lượng lớn mà không cần đơn thuốc.
“Lỗ hổng” này không chỉ là tác nhân chính dẫn đến tình trạng số người nghiện gia tăng mà còn tạo ra kẽ hở để nhiều đối tượng lợi dụng thu gom, điều chế ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp, ma túy đá.
Điển hình là vụ việc xảy ra hồi tháng 4/2012, Phòng Cảnh sát ĐTTP về Ma túy Công an tỉnh triệt xóa 1 cơ sở sản xuất ma túy đá với số lượng lớn tại TP Vinh. Theo đó, các đối tượng trong đường dây này tiến hành thu gom các loại tân dược chứa tiền chất ma túy, sau đó dùng hóa chất để bóc tách các thành phần khác nhau rồi dùng máy sấy khô dưới dạng tinh thể đá và trở thành ma túy thành phẩm. Số lượng hóa chất được phát hiện ước tính có thể sản xuất được hơn 2 kg ma túy đá thành phẩm.
Siết chặt quản lý “đầu ra”
Trên cơ sở Công ước Quốc tế, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật về quản lý tiền chất, trong đó Bộ Y tế quản lý 9 tiền chất, Bộ Công thương quản lý 31 tiền chất. Tuy nhiên, trên thực tế, công tác quản lý, kiểm soát “đầu ra” của các loại tiền chất của các cơ quan chức năng nhìn chung còn bộc lộ hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của công tác phòng, chống ma túy hiện nay. Điều này vô hình trung tạo ra nguy cơ tiềm ẩn về sự gia tăng các hành vi sản xuất ma túy tổng hợp và các vụ nổ hóa chất do quá trình chiết xuất ma túy sai quy trình.
Thiết nghĩ, nhằm góp phần “hạ nhiệt” vấn nạn ma túy, thời gian tới, các cơ quan liên quan như Y tế, Hải quan, Công thương, Công an (cụ thể là lực lượng phòng, chống ma túy) cần có sự vào cuộc đồng bộ bằng cơ chế trao đổi thông tin, phối hợp hành động trong việc quản lý, kiểm soát các loại thuốc tân dược chứa tiền chất ma túy, qua đó kịp thời ngăn chặn các hành vi sản xuất ma túy từ loại thuốc này. Nếu cần thiết, những loại thuốc này chỉ được bán theo đơn, có khống chế về số lượng. Như vậy sẽ góp phần giảm thiểu những hệ lụy lâu dài đối với một bộ phận giới trẻ và đẩy lùi ma túy ra khỏi cộng đồng.