Xốp Mạt, "thánh địa" ma túy của xã Lượng Minh, huyện Tương Dương. Cơn bão cái chết trắng tràn qua, nơi đây hiện có hơn 200 người nghiện, trong đó riêng Xốp Mạt có 37 hộ dân với 178 nhân khẩu thì có tới 20 hộ có người nghiện, với 27 người đi tù và 7 người chết vì HIV. Đó là vài dòng vắn tắt “đã thuộc làu làu” của trưởng bản Lô Văn May, khiến chúng tôi không khỏi giật mình.
Lô Văn May làm trưởng bản Xốp Mạt khi bước sang tuổi 23. Cả bản có gần 200 nhân khẩu, nhưng gần như chỉ có phụ nữ và trẻ em, còn đàn ông đã bị cuốn phăng theo cơn bão ma túy từ nhiều năm nay. Phụ nữ vắng chồng, con trẻ mất cha là chuyện không có gì đáng ngạc nhiên ở bản nhỏ bên dòng Nậm Nơn này.
Ngay cả bản thân Lô Văn May, từ năm 2006, lúc mới 23 tuổi và vừa hoàn thành nghĩa vụ quân sự đã đảm trách nhiệm vụ trưởng bản. May cũng có một hoàn cảnh vô cùng bi đát. Năm 2004, mẹ bị bắt và tuyên án tử hình, năm 2006, bố lại bị bắt tuyên 10 năm tù vì lên quan đến ma túy. Vượt qua nghịch cảnh, Lô Văn May trở thành vị thuyền trưởng chèo lái con thuyền Xốp Mạt vượt cơn bão trắng.
Ngôi nhà nhỏ của trưởng bản Lô Văn May nằm dưới chân núi Kiêng. Câu đầu tiên vị trưởng bản trẻ tuổi này đính chính với chúng tôi là, gọi Xốp Mạt là “bản không chồng” thì không đúng bởi bản này phụ nữ vẫn lập gia đình, có chồng con nhưng do bập vào ma túy, đàn ông nghiện ngập nhiều, người vào tù, người chết, kẻ bỏ bản biệt xứ nên vắng bóng đàn ông.
Đoạn, anh chia sẻ về đời tư của mình, giọng trầm buồn khi phải khơi gợi lại chuyện không vui của quá khứ. Lô Văn May là con đầu trong gia đình có bốn anh em. Gia cảnh khó khăn, học đến lớp 11 thì phải bỏ dở và đến năm 2003, anh lên đường nhập ngũ. Nửa năm sau, khi đang ở trong quân ngũ thì nhận được hung tin, mẹ đã bị bắt vì xách thuê ma túy.
Cuối năm 2005, May xuất ngũ trở về địa phương làm Bí thư chi đoàn bản Xốp Mạt, năm 2006 được bầu làm trưởng bản khi trưởng bản Lô Văn Tuấn bị bắt vì cầm đầu đường dây buôn bán, vận chuyển 152 bánh hêrôin và 200 kg thuốc phiện.
Đau xót hơn, trong vụ án này, cha ruột của May là ông Lô Văn Hoan cũng phải bập tay vào còng vì xách thuê ma túy. Cha bị tuyên án 10 năm tù, anh xin từ chức trưởng bản, bà con động viên nên anh làm công an viên. Năm 2010, Lô Văn May lại được dân tin tưởng bầu làm trưởng bản.
Trưởng bản Lô Văn May
Sinh ra trong rốn lũ ma túy, lại có hoàn cảnh gia đình gắn với nỗi đau do “nàng tiên nâu” sinh ra, nên hơn ai hết Lô Văn May hiểu cần phải làm gì để cứu rỗi bản làng. Lô Văn May trăn trở làm sao để cai dứt cơn nghiện cho hàng chục người đang nghiện nặng. Thanh niên trai tráng sau khi cai nghiện thành công, trở về bản lại tái nghiện. Trước thực trạng đó, May đã lấy chính hoàn cảnh gia đình mình ra để động viên, chia sẻ.
Không những không vướng vào ma túy, mà Lô Văn May còn dạy 3 đứa em của mình nên người, làm ăn lương thiện, không dẫm lên con đường lầm lỗi của bố mẹ. Với những gia đình nghiện ngập, May mạnh dạn đề xuất cấp trên lập hồ sơ đưa đi cai nghiện bắt buộc.
Mưa dầm thấm lâu, ban đầu nhiều người còn xem thường, nhưng sau thấy trưởng bản May làm quyết liệt và nghiêm khắc quá nên đã nghe theo. Tình trạng thanh niên sử dụng thuốc phiện ngang nhiên giữa thanh thiên bạch nhật như trước đây cũng đã chấm dứt.
Anh May chia sẻ thêm: “Nhà mình ở bên con đường dẫn lên đỉnh ma túy Pù Lôm nên mọi đối tượng lạ có biểu hiện nghi vấn đều nằm trong tầm ngắm. Trong nhiều chuyên án triệt phá điểm nóng ma túy trên địa bàn xã Lượng Minh, mình đều tham gia”.
Trong những lần đối mặt với các tên nghiện, mua bán hêrôin, đã không ít lần anh bị đe dọa, nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng, những chuyện đó anh đã nhiều lần gặp phải nên không còn là nỗi băn khoăn duy nhất. Điều trưởng bản Lô Văn May mong ước, là mong nhận được sự quan tâm, phối hợp và giúp đỡ nhiều hơn nữa của các cơ quan chức năng, đoàn thể để Xốp Mạt nói riêng và Lượng Minh thoát khỏi cái “gông” ma túy dai dẳng.
Ông Cụt Xuân Ninh, Chủ tịch UBND xã Lượng Minh cho biết thêm, hiện cả xã có hơn 200 người nghiện, 58 người thụ án tù vì ma túy, trong đó có 10 người nghiện đã chết (8 người chết vì HIV/AIDS). Riêng bản Xốp Mạt có 37 hộ nhưng hiện có 23 người nghiện, 27 người bị bắt đi tù vì liên quan đến ma túy, 8 người đã chết, 5 người nhiễm HIV.
Thiên Thảo
.