Văn hóa - Giáo dục
Người con gái đất Quảng 'say' làn điệu dân ca
10:06, 01/03/2015 (GMT+7)
(Congannghean.vn)-“Đều là người con sinh ra tại mảnh đất miền Trung đầy nắng và gió, con người nơi đây sâu nặng nghĩa tình, dẫu biết rằng, tôi không sinh ra trên mảnh đất, cái nôi của dân ca, nhưng điệu hò, câu ví từ lâu đã gắn liền với cuộc sống hàng ngày của người dân lao động, nó thân thương và gần gũi, tôi say mê và cứ thế, tôi hát...”, đó là những chia sẻ của nghệ nhân Hoàng Thị Cẩm Vân, Chủ nhiệm câu lạc bộ (CLB) dân ca phường Vinh Tân, TP Vinh.
Với niềm đam mê cùng tâm huyết của mình, chị xứng đáng là một trong những nghệ nhân có thành tích xuất sắc trong trình diễn di sản dân ca ví, giặm được vinh danh.
Sinh ra tại mảnh đất Đồng Hới, Quảng Bình, chị tự cho rằng: “Cái giọng Quảng nghe nằng nặng làm sao ấy, vậy mà, tôi lại hát được dân ca xứ Nghệ, dường như, đó là một sự chắp vá...”.
Nhập ngũ năm 1975, nghệ nhân Cẩm Vân về huấn luyện tại Tỉnh đội Bình Trị Thiên. Một thời gian sau, chị đi học Y tá, phục vụ tại Bệnh viện Quân y 41 thuộc Quân khu 4. Sau gần 2 năm học quân y sĩ, chị Vân về nhận nhiệm vụ tại Sư đoàn 442, đóng quân ở Thanh Hóa. Năm 1988, chị về công tác tại Thành đội Vinh, đến khi xuất ngũ, chị theo chồng về sống tại phường Vinh Tân, TP Vinh. Ở đây, chị được bà con nhân dân khối phố tin yêu, tín nhiệm bầu làm Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ xóm Phúc Tân (nay là khối Phúc Tân, phường Vinh Tân - P.V).
 |
| Nghệ nhân Hoàng Thị Cẩm Vân say sưa hát điệu duyên phường vải |
Lúc bấy giờ, phong trào văn nghệ của xóm Phúc Tân phát triển rầm rộ, đi đầu trong những hoạt động đó là chị Cẩm Vân. Có năng khiếu về ca hát cùng với sự nhiệt tình của các chị em, chị Vân đã đứng ra thành lập đội văn nghệ của xóm, gồm 9 chị em. Những ngày đầu thành lập, đội văn nghệ luôn hăng say tập luyện, phục vụ bà con nhân dân khối phố. Tiếng tăm của chị ngày càng vang xa, năm 2000, chị được bầu làm Phó Chủ tịch UBND xã Vinh Tân phụ trách mảng văn hóa - xã hội.
Năm 2011, theo chủ trương của thành phố, CLB dân ca phường Vinh Tân được thành lập, tiền thân là đội văn nghệ xóm Phúc Tân. CLB hiện nay có 43 thành viên, trong đó, có đến 33 thành viên hoạt động thường xuyên. Các thành viên đến với CLB bởi sự nhiệt tình, đam mê với dân ca. Nhiều tuổi nhất là cụ Trần Thị Chắt, năm nay đã 70 tuổi nhưng vẫn cùng các cháu tập luyện. Nhỏ tuổi nhất là cháu Trà My (7 tuổi). Các hội viên không phân biệt ngành nghề, chỉ cần yêu thích và đam mê với dân ca đều có thể gia nhập CLB. Từ thầy Khánh là giáo viên dạy nhạc tiểu học đến cô Tú dạy trường mầm non, hay những người buôn bán, lao động tự do..., tất cả đều quy tụ về đây để cùng chung tay xây dựng phong trào ca hát, đưa CLB dân ca phường Vinh Tân ngày càng phát triển.
CLB dân ca phường Vinh Tân là CLB đầu tiên của TP Vinh. Với vai trò là Chủ nhiệm CLB, nghệ nhân Hoàng Thị Cẩm Vân đã tự mày mò, tập hát, tự dàn dựng chương trình trên cơ sở vẽ sơ đồ, nghiên cứu các đạo cụ, dàn dựng cảnh cho các tiết mục biểu diễn. Những buổi giao lưu, hội thi của Hội Phụ nữ về phòng, chống tệ nạn xã hội, Luật Giao thông đường bộ, những tiểu phẩm mang âm hưởng dân ca của phường Vinh Tân do CLB dân ca đảm nhiệm luôn giành giải cao. Năm 2011, CLB tham gia Liên hoan Dân ca ví, giặm lần thứ nhất của tỉnh đạt giải B, năm 2013, đạt giải Nhất cuộc thi do thành phố tổ chức, giải Nhì cuộc thi do tỉnh tổ chức.
Cũng trong năm 2013, CLB dân ca phường Vinh Tân được công nhận là mô hình cấp tỉnh. Năm 2014, tại Liên hoan Dân ca ví, giặm do thành phố tổ chức, CLB dân ca phường Vinh Tân đạt giải Nhì, giải Ba cấp tỉnh với các tiết mục đạt giải A, như: Bài diễn xướng duyên phường nón, duyên phường cấy, thử lòng chung thủy... Chị Cẩm Vân được Bộ VH-TT&DL công nhận là nghệ nhân chính thức, được UBND tỉnh đề nghị Nhà nước công nhận là nghệ nhân ưu tú. Đặc biệt, vào tối 31/1, tại Lễ vinh danh dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, chị là một trong những nghệ nhân được tôn vinh là nghệ nhân dân gian có thành tích xuất sắc trong trình diễn di sản dân ca ví, giặm.
“Mỗi lần nghe các nghệ sĩ như Lệ Thanh, Tiến Dũng, Hồng Lựu hát các làn điệu dân ca, tôi ngồi nghe thích thú và muốn được hát cùng với họ... Giờ đây, ước muốn ấy đã được thực hiện. Thời gian tới, tôi sẽ sưu tầm lời cổ của phường vải để soạn bài, ghép bài cho phù hợp giữa nam và nữ để tập luyện. Cũng vào đêm giao thừa Tết Ất Mùi, CLB dân ca phường Vinh Tân vinh dự được tham gia chương trình “Làng vui chơi, làng ca hát” do TP Vinh tổ chức....”, nghệ nhân Cẩm Vân cho biết.
Phan Tuyết