Báo CANA ra ngày 20/7/2012 phản ánh: Cách khu Trung tâm Di tích lịch sử Truông Bồn gần 1.000m về phía Nam, bên đường 15A thuộc địa phận xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn, Nghệ An có hai phần mộ liệt sỹ, trong đó có một người Anh hùng mà tên tuổi gắn liền với chiến công của Viện Điện tử - Viễn thông, Bộ Quốc phòng về đề tài: Giải pháp KHCN công trình nghiên cứu, ứng dụng phá thủy lôi từ tính và bom từ trường, đảm bảo giao thông năm 1967 - 1972.
Công trình được Nhà nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh năm 1996. Đó là mộ phần của Anh hùng liệt sỹ (AHLS) Hoàng Kim Giao, quê ở Đồ Sơn, Hải phòng và liệt sỹ (LS) Lương Văn Tín, quê An Dục, Quỳnh Phụ, Thái Bình. Cả hai anh cùng hy sinh lúc 8 giờ 30 phút ngày 30/12/1968 trong khi phá bom từ trường trên tuyến đường này.
Hơn 40 năm sau (2009), mộ phần của các anh đã được người dân địa phương và thân nhân gia đình AHLS Hoàng Kim Giao xây cất chu đáo, nhưng vẫn còn lặng lẽ bên tuyến đường. Bài báo nêu vấn đề: Cùng hy sinh vì sự thông suốt cùng một tuyến đường, lại kề cận Khu Di tích Truông Bồn, nên cần đưa mộ phần hai người anh hùng vào quần thể Di tích lịch sử này để được thường xuyên hương khói, chăm sóc cho phần mộ các anh không còn sự cô quạnh.
Dựng biển chỉ dẫn và chứng tích AHLS Hoàng Kim Giao và LS Lương Văn Tín
Tiếp thu vấn đề báo nêu, ngày 25/8/2012, Huyện ủy Nam Đàn chủ trì đã làm lễ dựng biển chỉ dẫn chứng tích chiến tranh và khu mộ của AHLS Hoàng Kim Giao và LS Lương Văn Tín. Biển chỉ dẫn nền đỏ chữ vàng màu cờ Tổ Quốc nổi bật giữa thảm xanh của núi rừng.
Tham gia dựng biển có đại diện Đảng ủy xã Nam Hưng, Huyện đội, Huyện đoàn Nam Đàn cùng rất đông các em học sinh các trường THCS Thái - Nghĩa - Hưng và Tiểu học Nam Hưng. Bà Hoàng Liên Thái, đại diện gia đình AHLS Hoàng Kim Giao từ Đồ Sơn, Hải Phòng cũng có mặt chứng kiến buổi lễ.
Trước đó, cũng tiếp thu vấn đề báo nêu, huyện Nam Đàn đã chính thức đưa phần mộ AHLS Hoàng Kim Giao và LS Lương Văn Tín vào danh mục thăm viếng tri ân nhân kỷ niệm 65 năm ngày TBLS 27/7/2012. Ngày 26/7/2012, Huyện ủy Nam Đàn có Văn bản chỉ đạo số 289 V/v Quy hoạch, bảo quản, tôn tạo di tích lịch sử sau chiến tranh gửi UBND huyện Nam Đàn và Đảng ủy xã Nam Hưng.
Trồn cây bồ đề bên mộ
Công văn chỉ đạo: “Đảng ủy, UBND xã Nam Hưng triển khai ngay việc quy hoạch để gìn giữ, bảo tồn, tôn tạo khu vực hy sinh của AHLS Hoàng Kim Giao và LS Lương Văn Tín, bao gồm cả phần mộ và những hố bom do không quân Mỹ đánh phá trước đây. Tuyệt đối không để cá nhân tổ chức nào tự ý lấn chiếm, hủy hoại hoặc làm sai lệch di tích hiện có, bảo quản tốt hiện trạng di tích để làm tư liệu, chứng tích có giá trị của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước”.
Công văn còn chỉ đạo các phòng chức năng của UBND huyện “Lập hồ sơ trình các sở ngành liên quan để thẩm định, đánh giá, công nhận khu mộ những người anh hùng và nơi AHLS Hoàng Kim Giao và LS Lương Văn Tín hy sinh là DTLS chiến tranh, tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của các tổ chức cá nhân để tu bổ, tôn tạo di tích xứng với tầm vóc của những người anh hùng và đề nghị đưa phần mộ người anh hùng vào quần thể DTLS Truông Bồn”.
Như thế là bước đầu, khu chiến tích chiến tranh và mộ phần của những người anh hùng không còn cô quạnh bên DTLS Truông Bồn.
Tô Lan
.