Phóng sự

Khi doanh nghiệp trở thành nạn nhân của các 'kênh bẩn' trên Youtube

Nhiều doanh nghiệp đã chi tiền cho Google để quảng cáo trên nền tảng Youtube, họ đã chịu cảnh hình ảnh thương hiệu trên các video có nội dung phản cảm, thậm chí phi pháp.

Theo các chuyên gia thì giữa hàng nghìn video, nhà quảng cáo mang tiếng chủ động nhưng hoàn toàn bị động. Chính vì thế các nhãn hàng đang vô tình nuôi "kênh bẩn" trên Youtube.

 

Các nhãn hàng vô tình nuôi "kênh bẩn" trên Youtube

 

Câu chuyện trở thành Youtuber, kiếm bộn tiền từ Youtube không còn xa lạ. Tuy nhiên, gần đây rất nhiều doanh nghiệp làm ăn chân chính, có thương hiệu lại phải đau đầu vì nhãn hàng của mình xuất hiện ở các clip có nội dung xấu, bạo lực hoặc khiêu dâm. Nếu các doanh nghiệp bỏ thì mất cơ hội tiếp cận khách hàng, nhưng quảng cáo thì có nguy cơ thương hiệu bị bôi nhọ, mất hình ảnh.

 

Mới đây kênh của "Khá Bảnh" bị khoá do vi phạm Điều khoản dịch vụ của Youtube vào ngày 3 -4, kênh "thánh chửi" Dương Minh Tuyền cũng chấm dứt vì vi phạm chính sách của Youtube về bạo lực vào ngày 4 - 4. Những kênh có nội dung cổ xuý bạo lực, chửi tục, phản cảm trên Youtube bị phản ứng chính vì thế phần nào khiến doanh nghiệp lo ngại. 

 

Thực tế, gần đây một ngân hàng cũng dừng quảng cáo trên Youtube để tiến hành rà soát. Trước đó, nhiều doanh nghiệp lớn cũng dừng quảng cáo trên nền tảng này để rà soát sau khi Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử xác định 15 kênh, tài khoản cá nhân đưa lên Internet hơn 8.000 clip có nội dung phản cảm, bạo lực, tuyên truyền sai lệch.

 

Không chỉ tại Việt Nam mà trên thế giới cũng không ít doanh nghiệp lớn rút quảng cáo khỏi Youtube. Tháng 3-2017, Walmart và PepsiCo cắt quảng cáo sau khi thương hiệu xuất hiện trên các video phân biệt chủng tộc. Tháng 11 năm đó, làn sóng tẩy chay kịch liệt hơn vì một phim hoạt hình bạo lực và rùng rợn xuất hiện trên YouTube Kids.

Có quá nhiều các clip có nội dung phản cảm, không phù hợp xuất hiện trên Youtube.

Tháng 2-2019, Walt Disney, Nestle SA, AT&T, Dr. Oetker, Epic Games dừng quảng cáo trên Youtube sau khi một blogger phát hiện mạng lưới tội phạm tình dục đã lợi dụng nền tảng này để theo dõi các cô gái trẻ và ra ám hiệu với nhau trong bình luận.

 

Để tăng kiểm soát, từ đầu năm 2018, những kênh có hơn 1.000 người đăng ký theo dõi và từ 4.000 giờ xem trong một năm mới được bật tính năng kiếm tiền trên Youtube. Gần đây, nền tảng này bổ sung tiêu chí "tăng trưởng có trách nhiệm" vào các chỉ số cốt lõi. Trớ trêu là công ty không giải thích công khai cách đánh giá cụ thể cho tiêu chí này và nó ảnh hưởng thế nào đến kinh doanh.

 

Hôm 2-4, Bloomberg công bố điều tra về việc làm thế nào YouTube để các video phản cảm phát triển mạnh. Một trong các kết luận là lãnh đạo Youtube vẫn quan tâm tăng thời lượng xem và kiếm tiền hơn là kiểm soát các nội dung cực đoan. 

 

"Susan Wojcicki (CEO) và lãnh đạo khác của YouTube không thể hoặc không muốn thực hiện cảnh báo về các video cực đoan và gây hiểu lầm. Lý do bởi họ quá tập trung vào việc tăng thời gian xem và các biện pháp tương tác khác", Bloomberg nhận định. 

 

Dù một số tên tuổi nói không với quảng cáo trên Youtube, nhưng Bloomberg nhận định việc đó không ảnh hưởng đến doanh thu của mạng xã hội này. Baird & Co. ước tính Youtube đã mang về khoảng 20 tỷ USD cho Google vào năm 2018.

 

Các chuyên gia về an ninh mạng cho rằng, để xảy ra việc này trách nhiệm đầu tiên thuộc về các nhà quản lý nội dung, mạng đa kênh do Youtube uỷ quyền, nếu các kênh "nhảm" đăng ký kiếm tiền thông qua họ. Chưa loại trừ khả năng có đơn vị đã lơ là quản lý nội dung hay thậm chí là tiếp tay cho những video bạo lực, phản cảm để thu hút người xem nhằm kiếm tiền quảng cáo.

 

Nhiều người cho rằng, việc quảng cáo hay không là do quyết định của doanh nghiệp, họ hoàn toàn có thể lựa chọn để bảo vệ hình ảnh nhãn hàng của mình. Tuy nhiên nhiều nhãn hàng không kiểm soát được điều này trên mô hình Google Adsense. 

 

Cụ thể khi khách hàng vào trang web của một hãng di động nào đó, trình duyệt ghi nhận người này có thể quan tâm đến các sản phẩm của họ. Khách hàng truy cập vào Youtube, những kênh đủ điều kiện kiếm tiền sẽ được Google cho hiển thị quảng cáo của hãng A. Những mẩu quảng cáo này sẽ chủ động "bám" theo người dùng khi xem các video tiếp theo. 

 

Về lý thuyết, các nhãn hàng không chủ đích đưa quảng cáo lên các kênh Youtube có nội dung bẩn. Trách nhiệm phân phối quảng cáo thuộc về Google. Tuy vậy, YouTube không thực hiện nghiêm túc việc lọc nội dung khiến các quảng cáo của nhãn hàng xuất hiện trên các kênh có nội dung phản cảm. Trong đó, trường hợp hàng loạt kênh có nội dung giang hồ, bạo lực như Khá Bảnh vẫn đang tiếp tục nhận tiền từ YouTube là ví dụ.

 

Qua tìm hiểu, trong chính sách của Youtube ghi rất rõ những nội dung không được bật quảng cáo như: Video mô tả các nhân vật hoặc nội dung giải trí gia đình, dù là hoạt hình hay do người thật đóng vai, tham gia hành vi bạo lực, cực kỳ gây khó chịu hoặc có hành vi không phù hợp, ngay cả khi thực hiện vì mục đích hài hước hoặc châm biếm. 

 

Nội dung kích động người khác quấy rối hoặc đe dọa cá nhân trên hoặc ngoài YouTube. Nội dung đe dọa những cá nhân cụ thể bằng việc gây tổn thương cơ thể hoặc phá hủy tài sản. Cảnh quay, âm thanh hoặc hình ảnh có liên quan đến đánh nhau trên đường phố, các vụ tấn công gây thương tích.

 

Theo thông tin thì Khá Bảnh nhận được hơn 450 triệu đồng từ việc hiển thị quảng cáo Google Adsese. Youtube còn trao nút bạc, nút vàng khi kênh của Khá Bảnh đạt 100.000 và 1.000.000 lượt đăng ký như một sự khuyến khích.

 

Ngoài Khá Bảnh, hàng loạt các kênh với nội dung như tin giả, nói xấu chính quyền và các kênh giang hồ vẫn được YouTube "đục lỗ" để hiển thị quảng cáo, kiếm tiền.

Khá Bảnh nhận được rất nhiều tiền từ Youtube, thậm chí còn được nhận nút bạc và vàng.

Doanh nghiệp bất lực với công cụ kiểm soát "kênh bẩn" của YouTube

 

Trên lý thuyết, Youtube vẫn cung cấp cho các nhãn hàng các công cụ giới hạn những kênh có nội dung xấu. Từ đó doanh nghiệp có thể lựa chọn những kênh này, tuy nhiên việc lựa chọn chỉ là thủ công. 

 

Rõ ràng, trên danh nghĩa doanh nghiệp hoàn toàn chủ động nhưng sự thật thì họ đang bị động với công cụ này. Bởi, bản thân doanh nghiệp không thể biết tất cả những kênh nội dung và nền tảng quảng cáo mà hình ảnh doanh nghiệp họ hiển thị. Doanh nghiệp không chủ động được việc kiểm soát đích đến của quảng cáo mà mình đã chi tiền. 

 

Cách duy nhất là họ phải chi gấp 10 lần, thậm chí 20 lần cho quảng cáo nếu muốn chắc nội dung của họ xuất hiện trên các kênh chọn lọc. Việc này nhiều người đã mơ hồ phán đoán rằng vì muốn tiết kiệm chi phí quảng cáo nên các doanh nghiệp đã nhắm mắt tiếp tay nuôi sống các kênh bẩn.

 

Theo đại diện truyền thông một doanh nghiệp thường mua quảng cáo Google Adsense, người quảng cáo chỉ có thể chọn được nhóm khách hàng sẽ tiếp cận. Còn việc quảng cáo sẽ xuất hiện ở đâu, nhãn hàng không thể kiểm soát được và cũng không thể chọn đưa vào "sổ đen" được vì số lượng lên đến hàng chục nghìn. Họ không thể chọn đích đến của quảng cáo, người làm việc đó là Google.

 

Như vậy có thể thấy, Youtube mang danh cung cấp cho nhà quảng cáo công cụ chặn hiển thị trên các nội dung bẩn. Vấn đề nhà quảng cáo gặp phải họ không thể chọn thủ công các kênh độc hại tràn lan trên nền tảng Youtube. Giữa hàng nghìn video, nhà quảng cáo mang tiếng chủ động nhưng hoàn toàn bị động.

Một số kênh có nội dung phản cảm cũng thu hút được rất nhiều quảng cáo của các nhãn hàng.

Theo chuyên gia thương hiệu Lý Trường Chiều, việc nhiều đơn vị dừng quảng cáo trên Youtube là cách làm đúng, vì không có doanh nghiệp nào muốn thương hiệu của mình gắn kèm với các nội dung giật gân, độc hại. 

 

Đặc biệt khi quảng cáo gắn vào những nội dung xấu sẽ dễ hận được các đánh giá tiêu cực từ khách hàng tiềm năng và một khi đủ lớn sẽ dễ dàng tác động đến cấu trúc kinh doanh. 

 

Nếu một doanh nghiệp phục vụ cho đối tượng khách hàng trẻ em nhưng quảng cáo lại chạy theo video mang tính bạo lực trẻ em sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều đến uy tín. Hệ quả là hình ảnh thương hiệu mà doanh nghiệp đã dày công xây dựng có nguy cơ sụp đổ.

 

Phong Anh