Giải quyết khiếu nại tố cáo liên quan đến đất đai phục vụ dự án

(Congannghean.vn)-Thời gian qua, nhằm phục vụ các dự án đầu tư phát triển KT-XH, quá trình thu hồi đất, đặc biệt là khâu bồi thường, giải tỏa, tái định cư tuy đã được các cấp, ngành, địa phương quan tâm giải quyết, song vẫn khó tránh khỏi những tồn tại, thiếu sót. Đây cũng là nguyên nhân làm phát sinh các khiếu nại, tố cáo (KN,TC) của công dân, tổ chức trên lĩnh vực này.

Thực hiện đúng quy định pháp luật về việc giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến bồi thường giải phóng mặt bằng nhằm phục vụ tốt việc triển khai các dự án phát triển KT-XH (Trong ảnh: UBND huyện Hưng Nguyên tiến hành giải phóng mặt bằng tại khu vực thu hồi đất phục vụ Dự án VSIP)

Theo thống kê, giai đoạn 2016 đến tháng 6/2018, Thanh tra tỉnh đã tiếp 218 lượt công dân đến KN,TC và kiến nghị phản ánh, trong đó có 130 lượt liên quan đến đất đai. Tổng số đơn thư KN,TC, kiến nghị phản ánh tranh chấp đất đai phát sinh tại cơ quan Thanh tra tỉnh là 1.019 đơn. Trong đó, khiếu nại 238 đơn, tố cáo 204 đơn, kiến nghị phản ánh 519 đơn, tranh chấp đất đai 58 đơn. Thanh tra tỉnh đã chuyển cơ quan thẩm quyền 150 đơn, 71 đơn trả lại và hướng dẫn công dân đến cơ quan có thẩm quyền, lưu 798 đơn do trùng lặp, không rõ địa chỉ, nặc danh và đã hướng dẫn, trả lời công dân.

Để đảm bảo phục vụ tốt các dự án phát triển KT-XH, việc chấp hành pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KN,TC liên quan đến thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) để thực hiện các dự án đã được nhiều địa phương triển khai cơ bản nghiêm túc, đảm bảo công bằng, minh bạch.

Là địa phương có số lượng đơn thư lớn, nhiều nội dung khiếu kiện liên quan đến thu hồi đất, bồi thường GPMB nhạy cảm, khó khăn, phức tạp, song với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, huyện Quỳnh Lưu đã đạt nhiều kết quả quan trọng. Giai đoạn từ năm 2016 đến tháng 6/2018, về công tác giải quyết đơn thư, UBND huyện đã tiếp nhận 949 lượt đơn với 606 vụ việc thuộc thẩm quyền UBND huyện, trong đó có 79 vụ việc tranh chấp đất đai và 443 vụ việc có nội dung kiến nghị, phản ánh. Đến nay, huyện đã giải quyết 598/606 vụ việc KN,TC, tranh chấp, kiến nghị, phản ánh thuộc thẩm quyền, đạt tỉ lệ 98,68%.

Trên thực tế, công tác giải quyết đơn thư liên quan đến đất đai phục vụ các dự án tại nhiều địa phương tuy đã được quan tâm giải quyết song vẫn còn một số hạn chế, tồn tại. Một số vụ việc giải quyết đơn thư khiếu kiện, KN,TC liên quan đến công tác thu hồi đất bồi thường GPMB còn chậm so với thời gian quy định.

Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng trên là do yếu tố lịch sử, công tác quản lý đất đai còn lỏng lẻo nên dẫn đến tranh chấp về đất đai. Đơn cử như huyện Nghi Lộc có số tồn đọng khoảng 10.000 thửa đất ở không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), hiện đang giải quyết cấp 7.000 GCNQSDĐ. Diện tích đất nông nghiệp sau khi chuyển đổi chưa có kinh phí để đo đạc cấp đổi. Liên quan đến công tác đền bù, các quy định về đền bù GPMB vẫn còn thiếu sự thống nhất. Bên cạnh đó, chính sách đền bù thường xuyên thay đổi và thiếu sự đồng nhất, gây khó khăn trong công tác thu hồi đất bồi thường GPMB, dẫn đến tình trạng khiếu kiện giữa các hộ dân.

Ngoài các nguyên nhân nói trên, ý thức pháp luật của một bộ phận nhân dân còn hạn chế cũng là tác nhân gây phức tạp tình hình liên quan đến quá trình giải quyết KN,TC trong khi vụ việc đã được giải quyết đúng quy định pháp luật, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.

Thời gian tới, dự báo tình hình KN,TC liên quan đến lĩnh vực đất đai trên địa bàn tỉnh tiếp tục phát sinh và diễn biến phức tạp, trong đó tập trung ở những địa bàn có số lượng lớn diện tích đất thu hồi của người dân để thực hiện các dự án phát triển KT-XH. Điều đó đặt ra yêu cầu các địa phương cần thực hiện đúng quy trình, thời hạn, giá bồi thường đảm bảo công khai, minh bạch; tăng cường đối thoại với công dân trong giải quyết đơn thư KN,TC liên quan đến công tác thu hồi đất, bồi thường GPMB...

Cùng với đó, tỉnh cần có các chính sách hậu GPMB, thu hồi đất; trong đó đặc biệt chú trọng đến vấn đề giải quyết việc làm cho người lao động, vấn đề về ô nhiễm môi trường, đảm bảo an sinh xã hội cho người dân ở những địa phương liên quan đến thu hồi đất phục vụ các dự án. Qua đó, không chỉ phục vụ tốt việc triển khai các dự án, thúc đẩy sự phát triển KT-XH mà còn góp phần đảm bảo trật tự an toàn xã hội trên địa bàn.