(Congannghean.vn)-Toàn tỉnh Nghệ An hiện có 18 tuyến xe buýt được mở để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân. Tính đến thời điểm hiện tại, mạng lưới xe buýt đã được phủ khắp các huyện, thành, thị (trừ 5 huyện miền núi là Quế Phong, Quỳ Châu, Kỳ Sơn, Tương Dương và Con Cuông). Việc mở thêm nhiều tuyến xe buýt đã tạo điều kiện thuận lợi trong việc đi lại của người dân. Tuy nhiên, việc đưa vào khai thác quá nhiều tuyến xe buýt đã dẫn đến hiện tượng cạnh tranh không lành mạnh giữa các tuyến, hãng xe.
 |
| Xe buýt nối đuôi nhau dừng tại một điểm không còn là hiện tượng lạ ở TP Vinh |
Với chủ trương tạo thuận lợi cho việc đi lại của người dân, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, UBND tỉnh đã khuyến khích các doanh nghiệp mở các tuyến xe buýt theo định hướng.
Cụ thể, theo Quyết định 337/QĐ-UBND của UBND tỉnh Nghệ An ngày 22/1/2016 về việc phê duyệt định hướng phát triển mạng lưới vận tải hành khách bằng xe buýt trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2012 - 2020 và định hướng đến 2025, hình thức vận tải hành khách bằng xe buýt phải đáp ứng từ 20 - 25% nhu cầu đi lại của người dân, tạo động lực phát triển mạnh mẽ ngành du lịch, dịch vụ và phát triển cân đối giữa các vùng, miền.
Và với những chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp khi tham gia kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt, từ chỗ chỉ có 1 đơn vị khai thác với 2 tuyến vào năm 2009, sau 7 năm, đến thời điểm hiện nay đã có 9 đơn vị tham gia kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt với 18 tuyến, trong đó có 3 tuyến liên tỉnh và 15 tuyến nội tỉnh với 218 phương tiện lưu thông mỗi ngày.
“Hung thần” trên xa lộ
Trên thực tế, việc mở thêm hàng loạt các tuyến xe buýt đã tạo điều kiện thuận lợi trong việc đi lại của người dân, góp phần cải thiện mạng lưới vận tải khách trên địa bàn. Tuy nhiên, việc khai thác triệt để các tuyến xe buýt để đưa vào phục vụ như hiện nay cũng kéo theo không ít hệ lụy, trong đó có hiện tượng trùng tuyến dẫn đến ùn tắc giao thông tại các điểm chờ xe buýt.
Đơn cử, tuyến xe buýt số 4 lộ trình TP Vinh - TX Hoàng Mai của hãng Đông Bắc dài 80 km thì bị trùng khoảng 40 km trên trục Quốc lộ 1A với các tuyến số 8 (TP Vinh - thị trấn Đô Lương), trùng 45 km với tuyến số 5 (TP Vinh - Yên Thành) và trùng khoảng 50 km với tuyến số 26 (TP Vinh - Quỳ Hợp), tất cả các tuyến này đều của hãng Đông Bắc.
Tương tự, tuyến Quốc lộ 46 có các tuyến xuất phát từ TP Vinh đi các huyện Thanh Chương, Đô Lương, Tân Kỳ có lộ trình tương đương nhau, được 4 hãng xe buýt khai thác, chỉ khác nhau điểm đến. Điều này tất yếu sẽ dẫn đến hiện tượng tranh giành khách, từ đó phát sinh việc các xe đón, trả khách không đúng quy định, hoạt động không đúng lịch trình, lạng lách, phóng nhanh vượt ẩu.
 |
| Lực Lượng CSGT tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm của xe buýt |
Với 218 phương tiện tham gia vận chuyển hành khách thì mỗi ngày, trung bình có khoảng 400 chuyến xe buýt ra vào TP Vinh. Với hệ thống cơ sở hạ tầng như hiện nay và mật độ xe buýt dày đặc đã dẫn đến hiện tượng ùn tắc cục bộ vào giờ cao điểm.
Tại điểm chờ xe buýt trước cổng Trường Đại học Vinh, có những thời điểm có khoảng 4 hoặc 5 chiếc xe buýt của các nhà xe cùng tới điểm dừng để đón, trả khách dẫn đến tình trạng tắc đường, ảnh hưởng đến trật tự ATGT.
Gần đây, khi có thêm tuyến mới đưa vào khai thác, để giảm bớt tình trạng ùn ứ này, ngành GTVT đã phải chia thành hai điểm đón, trả khách theo tuyến, một điểm trước cổng chính Trường Đại học Vinh và điểm còn lại trước cổng Thư viện Nguyễn Thúc Hào, cách nhau khoảng 200 m.
Ngoài ra, hiện nay, nhiều hành khách đang dần “ngán ngẩm” xe buýt do các tài xế phóng nhanh vượt ẩu, nhiều xe buýt được ví như “hung thần” trên đường. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, theo các lái xe là do áp lực về thời gian nên họ phải phóng nhanh để kịp chuyến và để xe sau xuất bến; hoặc vào thời điểm ít khách thì xe chạy rất chậm hoặc “cố thủ” ở điểm chờ để đợi khách. Sự tùy tiện này của tài xế cũng là nguyên nhân dẫn đến những vụ tai nạn giao thông.
Gần đây nhất, vào ngày 13/5/2016, trên Tỉnh lộ 534 thuộc địa phận xã Long Thành, huyện Yên Thành xảy ra vụ TNGT giữa xe buýt Phương Thảo BKS 37B-103.02 với xe máy BKS 37Z4-6804 do ông Thái Văn Nho trú tại xóm Văn Trai 6, xã Long Thành điều khiển. Hậu quả, ông Nho bị ngã gãy tay, chân. Sau khi gây tai nạn, tài xế xe buýt đã rời khỏi hiện trường. Người dân sống dọc hai bên Tỉnh lộ 534 cho biết, xe buýt chạy qua đoạn đường này thường phóng nhanh, vượt ẩu khiến người dân rất lo sợ khi đi ra đường.
Theo quy định, xe buýt chỉ được vận chuyển hành khách, tuy nhiên trên thực tế, để tăng thu nhập, các lái, phụ xe của các hãng xe buýt còn nhận vận chuyển hàng hóa. Việc vận chuyển hàng hóa khi không kiểm soát được nguồn hàng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến hành khách.
Mới đây nhất, vào khoảng 7 giờ 30 phút ngày 5/8/2016, Tổ công tác của Đội TTKSGT 1/48 thuộc Phòng CSGT đường bộ, đường sắt Công an tỉnh tiến hành kiểm tra xe buýt tuyến 26, lộ trình TP Vinh - Quỳ Hợp của hãng Đông Bắc, BKS 37B-018.99 tại Km30 QL48, đoạn qua xã Nghĩa Mỹ, TX Thái Hòa. Qua đó, phát hiện trên xe chở 6 thùng xốp chứa nội tạng và chân động vật (bò sữa) không rõ nguồn gốc, đã bốc mùi hôi thối, trọng lượng khoảng hơn 420 kg.
Theo lời khai của lái xe Bùi Đức Bình (SN 1983) trú tại khối 4, thị trấn Diễn Châu, huyện Diễn Châu, số hàng trên được đưa lên xe đoạn qua Cầu Lồi, xã Diễn Hồng, khi đến thị trấn 3/2, huyện Quỳ Hợp sẽ có người nhận. Vì các thùng xốp đều được bọc, dán kỹ nên lái xe và phụ xe tin là thùng đựng hoa quả như lời người gửi nói. Sự việc lái xe Đông Bắc vận chuyển hàng hóa không rõ nguồn gốc bị lực lượng chức năng phát hiện đã gây gián đoạn quá trình đi lại và ảnh hưởng tâm lý của hành khách.
Siết chặt quản lý
Trước những bất cập và tồn tại của xe buýt trong thời gian qua, nhằm chấn chỉnh hoạt động kinh doanh vận tải trên địa bàn, lực lượng chức năng đã có nhiều biện pháp siết chặt hoạt động của xe buýt.
Theo đó, vừa qua, Phòng CSGT đường bộ, đường sắt Công an tỉnh đã phối hợp với Cảnh sát Cơ động, Cảnh sát QLHC về TTXH và Công an TP Vinh ra quân TTKS, xử lý người điều khiển xe buýt, xe taxi vi phạm các quy định về trật tự ATGT đường bộ. Các tổ công tác sẽ tập trung xử lý các lỗi vi phạm như dừng đón, trả khách không đúng điểm, chạy quá tốc độ, không chấp hành tín hiệu đèn giao thông.
Ngày 16/7, Sở Giao thông Vận tải đã có buổi làm việc với đại diện các đơn vị tham gia kinh doanh vận tải hành khách bằng xe buýt nhằm chấn chỉnh những sai phạm của các hãng.
Theo ông Phan Huy Chương, Phó chánh Thanh tra Sở GTVT thì thời gian gần đây, Sở đã nhận được nhiều ý kiến phản hồi của người dân về tình trạng xe buýt phóng nhanh vượt ẩu, dừng đón, trả khách không đúng nơi quy định. Tại buổi làm việc, lãnh đạo Sở đã nhắc nhở những sai phạm của xe buýt để các hãng khắc phục. Lực lượng Thanh tra giao thông cũng tăng cường xử lý các vi phạm của xe buýt. Theo đó, trong 7 tháng đầu năm đã xử lý 131 trường hợp vi phạm, tạm giữ 12 xe buýt, thu hồi phù hiệu 1 tháng đối với 46 xe buýt vi phạm tốc độ, chạy sai hành trình. Ngoài ra, đến nay, 100% xe buýt được lắp đặt camera giám sát hành trình.
Trước tình trạng phương tiện cá nhân ngày càng nhiều dẫn đến tình trạng ùn tắc giao thông thì việc phát triển phương tiện công cộng như xe buýt là giải pháp góp phần hạn chế ùn tắc giao thông. Không thể phủ nhận những lợi ích của việc tăng tuyến xe buýt đối với nhu cầu đi lại của người dân, tuy nhiên khi phát triển mạng lưới phương tiện công cộng cần phải có quy hoạch cụ thể, tránh hiện tượng mở “ồ ạt”, song song với đó là việc phát triển cơ sở hạ tầng, bởi nếu không sẽ rơi vào tình trạng “vỡ trận”.