(Congannghean.vn)-Do có sự phối hợp vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, sau hơn 5 tháng triển khai đợt ra quân đấu tranh với các hành vi khai thác cát, sỏi trái phép, Đoàn liên ngành của UBND tỉnh đã thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Qua đó, góp phần làm giảm rõ rệt các hành vi vi phạm; đồng thời nâng cao ý thức, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động khoáng sản. Và, để những kết quả này tiếp tục duy trì sau khi Đoàn liên ngành giải tán, các cấp, ngành, đặc biệt là chính quyền các địa phương cần chủ động nâng cao trách nhiệm quản lý Nhà nước trên lĩnh vực này.
 |
| Đoàn liên ngành kiểm tra tại Hợp tác xã Hưng Thủy, khối 13, phường Bến Thủy, TP Vinh |
Trước thực trạng khai thác, tập kết, kinh doanh cát, sỏi trái phép diễn biến phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm đối phó với cơ quan chức năng, trong đó nổi lên ở tuyến sông Lam từ TP Vinh đến huyện Anh Sơn, ngày 17/5/2019, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định thành lập Đoàn liên ngành kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn Nghệ An.
Thông qua công tác kiểm tra, phát hiện, Đoàn đã tham mưu cho chính quyền các cấp khắc phục sơ hở, thiếu sót, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước đối với hoạt động thăm dò, khai thác, tận thu, nạo vét, vận chuyển, tập kết, kinh doanh, tiêu thụ cát, sỏi. Làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của các doanh nghiệp, nhân dân. Quá trình thực hiện nhiệm vụ, Đoàn liên ngành đã tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi. Đồng thời, bảo vệ nguồn tài nguyên chưa khai thác, ngăn chặn ô nhiễm môi trường, phá vỡ cảnh quan, ngăn ngừa hành vi trốn thuế, tai nạn lao động do hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi gây ra. Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, xử lý đã đảm bảo được tính khách quan, nghiêm minh và đúng quy định của pháp luật; kiên quyết không để tái phạm; đảm bảo an toàn cho lực lượng tham gia và nhân dân.
Sau hơn 5 tháng triển khai đợt ra quân, Đoàn liên ngành đã kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính 135 tổ chức, cá nhân trong hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi. Trong đó, kiểm tra hành chính đối với 59 bến, 45 mỏ, bắt quả tang 76 vụ khai thác cát, sỏi trái phép. Tạm giữ 56 thuyền bè, 5 ôtô, gần 19.000 m3 cát, sỏi các loại; xử phạt, thu ngân sách Nhà nước 963,4 triệu đồng. Đoàn đã phối hợp với chính quyền địa phương các cấp đình chỉ 37 bãi có hoạt động tập kết, kinh doanh cát, sỏi trái phép. Làm rõ, tịch thu và bán đấu giá hơn 15.000 m3 cát, sỏi không rõ nguồn gốc, không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ; làm rõ và đề nghị cơ quan thuế tiến hành truy thu thuế hơn 30.000 m3 cát, sỏi do các doanh nghiệp chậm kê khai nộp thuế và có dấu hiệu trốn thuế. Qua đánh giá cho thấy, sau khi Đoàn liên ngành tiến hành kiểm tra, xử lý, tình trạng vi phạm về khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là tại các địa phương dọc tuyến sông Lam đã có nhiều chuyển biến tích cực và được chính quyền các địa phương ghi nhận, đánh giá rất cao.
Nâng cao trách nhiệm quản lý của chính quyền các địa phương
Theo số liệu thống kê của cơ quan chức năng, hiện nay, trên địa bàn toàn tỉnh có 117 bến cát, sỏi hoạt động. Trong đó, 54 bến đã được cấp phép, 53 bãi tập kết hoạt động trái phép, 10 bãi tập kết đình chỉ và dừng hoạt động; 50 mỏ được cấp phép, 2 giấy phép thăm dò, 3 giấy phép nạo vét lòng hồ thuỷ điện; hơn 400 phương tiện thuỷ hoạt động khai thác cát, sỏi. Quá trình ra quân xử lý của Đoàn liên ngành cho thấy, các lỗi vi phạm chủ yếu gồm: Sử dụng thuyền để khai thác cát, sỏi trái phép; các bến thủy nội địa (cả có phép và không phép) có hành vi tập kết, kinh doanh cát, sỏi không rõ nguồn gốc; các doanh nghiệp tập kết, kinh doanh cát, sỏi chậm kê khai nộp thuế, thậm chí có doanh nghiệp có dấu hiệu trốn thuế.
 |
| Đoàn liên ngành kiểm tra một tàu khai thác cát, sỏi trên sông Lam |
Trước thực trạng nói trên, Đoàn liên ngành đã phối hợp với các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương vào cuộc quyết liệt để tiến hành xử lý nghiêm, tuy nhiên vẫn gặp rất nhiều khó khăn, hạn chế. Đáng chú ý nhất là vẫn còn tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, vật liệu xây dựng san lấp lòng sông ở các huyện trung du, đồng bằng. Do lợi nhuận và nhu cầu xây dựng cấp thiết của các tổ chức, cá nhân nên tình trạng khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi trái phép diễn ra tập trung chủ yếu ở một số tuyến sông chính như sông Lam, sông Hiếu, sông Con và các địa phương gồm: Hưng Nguyên, Nam Đàn, Thanh Chương, Đô Lương, Anh Sơn, Tân Kỳ, Nghĩa Đàn, TX Thái Hòa, TP Vinh. Bên cạnh đó, các đối tượng khai thác cát, sỏi trái phép dùng nhiều thủ đoạn tinh vi, manh động để đối phó như: Hoạt động ban đêm nhằm tránh sự phát hiện của lực lượng chức năng; cử người canh gác, sử dụng thuyền có công suất lớn bỏ chạy khi bị phát hiện, hút cát từ trong khoang thuyền ra. Thậm chí, một số đối tượng sẵn sàng chống đối không cho lực lượng chức năng bắt giữ, tiếp cận tàu, thuyền...
Đến thời điểm hiện tại có thể khẳng định rằng, Đoàn liên ngành kiểm tra, xử lý vi phạm trong hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi được thành lập theo Quyết định 1738 của UBND tỉnh, với sự tham gia của 5 sở, ngành đã hoàn thành rất tốt vai trò, nhiệm vụ của mình. Điều này thể hiện rõ ở việc tại các huyện, thành phố, tình trạng hoạt động khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi đã giảm rõ rệt; nếu có thì cũng chỉ hoạt động lén lút chứ không còn công khai rầm rộ như trước đây. Quá trình hoạt động, Đoàn kết hợp đấu tranh, xử lý với công tác tuyên truyền, vận động. Vì thế, ý thức chấp hành pháp luật của nhiều tổ chức, cá nhân đã được nâng lên rõ rệt. Hiện tại, Đoàn liên ngành đang hoàn tất hồ sơ thủ tục để bàn giao mặt bằng sạch cho các địa phương quản lý và theo kế hoạch sẽ tiến hành giải tán lực lượng.
Tuy nhiên, để những kết quả thu được trong đợt ra quân tiếp tục duy trì, góp phần bảo đảm tình hình ANTT trong lĩnh vực hoạt động khoáng sản, theo Thượng tá Phùng Đức Tuấn, Phó Trưởng phòng Cảnh sát Môi trường Công an tỉnh, Trưởng đoàn liên ngành, các cấp, ngành, nhất là cấp huyện, xã phải xác định rõ và nâng cao trách nhiệm trong công tác quản lý tài nguyên khoáng sản nói chung và cát, sỏi nói riêng. Đối với bộ phận người dân lấy việc khai thác cát, sỏi làm kế sinh nhai từ nhiều đời nay, bên cạnh việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hoạt động trong lĩnh vực khai thác, vận chuyển, tập kết, kinh doanh cát, sỏi nhằm nâng cao nhận thức, ý thức thì rất cần giải pháp tổng thể của các cấp, ngành trong việc chuyển đổi nghề nghiệp cho các hộ dân. Đặc biệt, các địa phương phải thường xuyên tăng cường công tác kiểm tra, xử lý, răn đe để tránh trường hợp tái phạm.
.