Bị đơn là Toà án nhân dân tỉnh Quảng trị, do ông Trần Vĩnh Bồn - Phó Chánh án Toà án nhân dân tỉnh Quảng Trị được cử làm đại diện.
Theo cáo trạng: Vào cuối tháng 4/2006 diễn ra việc ký kết một hợp đồng giao dịch dân sự về việc mua, bán gỗ giữa Doanh nghiệp tư nhân Mai Vinh (do bà Phạm Thị Mai làm giám đốc, địa chỉ thị trấn Đô Lương, huyện Đô Lương) với Công ty TNHH Việt Thắng (do ông Nguyên Khôi làm Giám đốc, địa chỉ TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế) và Công ty TNHH Hiếu Tuấn (do ông Tuấn đại diện giao dịch. Địa chỉ: Xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị). Phương thức mua, bán và thanh toán là giao nhận tay ba.
Ông Tuấn giao tiền cho bà Mai, bà Mai giao tiền cho Công ty TNHH Việt Thắng và Công ty TNHH Việt Thắng giao gỗ cho ông Tuấn. Hợp đồng đang thực hiện thì xảy ra sự kiện bất khả kháng: Mẹ bà Mai bị ốm nặng. Để làm tròn chữ hiếu của một người con, bà Mai phải về Nghệ An, không thể vào Quảng Trị được.
Bà Phạm Thị Mai đã phải chịu 1.530 ngày oan trái
Sau đó, bà Mai uỷ quyền cho ông Tuấn trực tiếp đến nhận gỗ tại Công ty TNHH Việt Thắng và hoàn trả nốt số tiền mà bà Mai chưa thanh toán cho Công ty TNHH Việt Thắng là: 945 triệu đồng. Riêng bà Mai đã nhận quá số tiền từ ông Tuấn là: 724 triệu đồng.
Nhưng do khó khăn đang bị đọng vốn nên bà Mai đã viết giấy nhận nợ ông Tuấn vào ngày 12/6/2006 và bà tiếp tục giao cho ông Tuấn giữ chiếc xe ôtô của mình, tại thời điểm bà Mai mua năm 2006 là 35.000 USD (tương đương hơn 500 triệu đồng) nhưng đã bị ép giá là 200 triệu đồng để trừ nợ.
Do chưa có tiền để thanh toán cho ông Tuấn, đến ngày 24/01/2007, ông Tuấn đã làm đơn gửi Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Trị tố cáo bà Phạm Thị Mai lừa đảo chiếm đoạt tiền của ông Tuấn. Ngày 3/3/2007, bà Mai bị cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Trị khởi tố bị can về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.
Vụ án đã qua 2 lần xét xử ở cấp sơ thẩm của Toà án nhân dân tỉnh Quảng Trị. Lần 1, Toà án nhân dân tỉnh Quảng Trị ra Bản án số 08 ngày 25/7/2008 xử phạt 7 năm tù; bà Mai kháng cáo; Toà án phúc thẩm tối cao tại Đà Nẵng xử huỷ án điều tra lại. Lần 2, Bản án số 02 ngày 28/01/2010 xử phạt bà Mai 7 năm tù, bà Mai lại tiếp tục kháng cáo.
Toà án phúc thẩm tối cao tại Đà Nẵng xử huỷ toàn bộ bản án để làm rõ ý thức chiếm đoạt tài sản. Sau quá trình điều tra lại và nhiều lần xét xử nhưng không chứng minh được bà Mai phạm tội, đến ngày 24/12/2011, nhận được Quyết định đình chỉ vụ án đối với bị can số 01 ngày 24/12/2011 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Trị, bà Mai mới được trả tự do.
Trước khi bị bắt tạm giam, bà Phạm Thị Mai đang là Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Mai Vinh. Doanh nghiệp do bà làm chủ đang trên đà phát triển, bình quân lợi nhuận mỗi tháng gần 24 triệu đồng (số liệu do Chi cục Thuế huyện Đô Lương cung cấp và xác nhận).
Tại phiên tòa sáng 27/9/2013, cả hội trường lặng đi khi bà Mai cất lời nghẹn ngào trong dòng nước mắt xót xa, cay đắng: “Tôi đang là một chủ doanh nghiệp thì bị bắt giam, oan trái gần 536 ngày và 994 ngày tại ngoại. Bao công sức do tự tay tôi gây dựng nên, bị bắt giam giữ nhiều năm trời, giờ tôi mất hết mọi thứ.
Pháp lụât gây tổn thất nghiêm trọng cho bản thân tôi. Là chủ doanh nghiệp nhưng uy tín của tôi bị mất hoàn toàn trên thương trường, giờ chỉ có thể đi làm thuê lao động phổ thông”.Kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyên bố bà Phạm Thị Mai được bồi thường tổng số tiền 3.041,9 triệu đồng cho những thiệt hai do ngày tháng tù oan, được công khai xin lỗi tại địa phương và trên báo chí.
Mặc dù không thoả đáng nhưng bà Mai đành phải ngậm ngùi chấp nhận số tiền yêu cầu bồi thường tại bản án ngày hôm đó. Bà Mai cho biết, có lẽ sẽ không kháng cáo yêu cầu bồi thường lên TAND tối cao, bởi lý do sức khoẻ và tinh thần bà cũng đã thực sự mỏi mệt. Bản thân bà mong muốn các cơ quan cấp trên liên quan cần làm rõ trách nhiệm, xử lý từng cá nhân, tập thể liên quan đến vụ án oan này.
Trương Thị Duyên
.