(Congannghean.vn)-Quan tâm tới sự phát triển của nông thôn, từng bước nâng cao đời sống của người dân là vấn đề được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt chú trọng trong suốt thời gian qua. Trong đó, Nghệ An là tỉnh được đánh giá cao trong quá trình thực hiện công tác xóa đói, giảm nghèo, xây dựng các mô hình làm giàu, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống cho người dân… Đặc biệt, sau khi có chủ trương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM), qua 5 năm triển khai thực hiện, trên địa bàn tỉnh đã ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực, làm thay đổi diện mạo ở các vùng quê.
Thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM theo Quyết định 800/QĐ-TTg ngày 4/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ, Nghệ An gặp rất nhiều khó khăn, thách thức, như: Xuất phát điểm thấp, kinh tế - xã hội phát triển chưa đồng đều; nhiều vùng, miền có tỉ lệ hộ nghèo cao, trình độ dân trí thấp, cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, thiếu vốn đầu tư, nhận thức của người dân về tư duy sản xuất kinh doanh còn nhiều hạn chế.
Bên cạnh đó, địa bàn trải rộng, thu nhập bình quân đầu người thấp, điều kiện canh tác, sản xuất và nhiều lĩnh vực khác đều có xuất phát điểm thấp so với 19 tiêu chí xây dựng NTM.
 |
| Đồng chí Đinh Viết Hồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh tham quan mô hình phát triển chăn nuôi, xây dựng NTM tại TX Thái Hòa |
Làm thế nào để “vực dậy” các địa phương và có bước đột phá trong quá trình xây dựng NTM, để 431 xã thuộc 21 huyện, thành, thị trên địa bàn tỉnh “cán đích” NTM trong thời gian sớm nhất là vấn đề luôn được các cấp, ngành, địa phương quan tâm. Quan trọng hơn, để phong trào xây dựng NTM phát triển theo hướng bền vững, tránh áp đặt, phân bổ theo kiểu “chín ép” cũng đặt ra nhiều khó khăn cần tháo gỡ.
Sau quá trình triển khai xây dựng NTM, các cấp, ngành, đoàn thể địa phương đã nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ công nhận đạt chuẩn cho các xã về đích. Sau 5 năm triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, bộ mặt nông thôn trên địa bàn tỉnh đã có những đổi thay tích cực. Đời sống của người dân không ngừng được cải thiện, nâng cao.
Đạt được những kết quả trên là nhờ sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh cùng sự chung tay vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Chương trình toàn dân chung sức xây dựng NTM đã trở thành phong trào thi đua lớn, có sức lan tỏa sâu rộng. Từ năm 2010 đến nay, Nghệ An đã có 83 xã đạt 19 tiêu chí NTM, 20 xã cơ bản đạt 19/19 tiêu chí, đang hoàn thiện hồ sơ trình thẩm định. Có 52 xã đạt từ 15 - 18 tiêu chí (chiếm 12,1%), 135 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí (chiếm 31,3%), 131 xã đạt từ 5 - 9 tiêu chí (chiếm 30,4%); trong đó TX Thái Hòa là đơn vị cấp huyện đầu tiên trên địa bàn tỉnh về đích NTM.
Cũng trong 5 năm qua, toàn tỉnh đã xây dựng, nâng cấp 3.365 km đường giao thông nông thôn với tổng kinh phí 6.295,22 tỉ đồng. Trong đó, nhựa hoá và bê tông hóa đạt chuẩn đường trục thôn, xóm 1.052 km; cứng hóa đạt chuẩn đường trục thôn, xóm, bản 811 km; cứng hóa đường trục chính nội đồng 261 km. Các địa phương đã xây dựng, nâng cấp được 3.027 km kênh mương các loại, cải tạo, nâng cấp các công trình thủy lợi như bờ bao, cống trạm bơm phục vụ tưới tiêu với tổng số tiền 1.986 tỉ đồng.
Đến nay, đã có 180/431 xã đạt tiêu chí thủy lợi (chiếm 41,8%). Toàn tỉnh đã xây dựng, nâng cấp được 2.506 km hệ thống đường điện các loại với tổng kinh phí 1.634 tỉ đồng. Đến nay, đã có 322/431 xã đạt tiêu chí về điện (chiếm 74,7%). Bằng các nguồn vốn do nhân dân đóng góp và việc lồng ghép nội dung xây dựng NTM vào các chương trình, đã xây dựng 905/1.520 trường học đạt chuẩn quốc gia với tổng kinh phí 1.668 tỉ đồng. Toàn tỉnh đã xây dựng được 397 nhà văn hóa đạt chuẩn, nâng cấp 201 chợ nông thôn.
 |
| Bà con nông dân xã Thạch Giám, huyện Tương Dương làm đường nông thôn mới |
Các cấp, ngành chú trọng phát triển cơ sở vật chất văn hóa, giáo dục, đẩy mạnh các hoạt động thể dục, thể thao quần chúng từ xã đến thôn bản, góp phần đẩy lùi các tệ nạn xã hội và hủ tục lạc hậu. Tăng cường công tác xử lý ô nhiễm môi trường, tổ chức các hoạt động bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp, văn minh theo tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM.
Để chương trình thực sự đi vào cuộc sống cũng như tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân, công tác tuyên truyền, vận động công khai, dân chủ luôn được cấp ủy, chính quyền các huyện đặc biệt quan tâm, qua đó phát huy sức mạnh, nguồn lực to lớn trong nhân dân.
Trong 5 năm qua, tỉnh đã tổ chức tuyên truyền tại các xã, thôn, bản với nội dung phát huy vai trò của các đoàn thể và người dân trong xây dựng nông thôn mới, giúp họ nhận thức rõ vai trò của bản thân trong thực hiện chương trình. Qua đó, người dân đã đóng góp 4.241.884 ngày công xây dựng giao thông nông thôn, hiến 5.217.919 m² đất để xây dựng các công trình phúc lợi công cộng.
Ông Hồ Xuân Lâm, cán bộ Phòng Điều phối chương trình xây dựng NTM tỉnh Nghệ An cho biết: Trong 5 năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và cả hệ thống chính trị đã nỗ lực triển khai thực hiện chương trình, từ công tác quán triệt tinh thần Nghị quyết 03 đến việc phổ biến chương trình, huy động các nguồn lực xã hội để chung sức xây dựng NTM. Thời gian đầu còn gặp nhiều khó khăn do xuất phát điểm thấp, số tiêu chí bình quân chỉ đạt 3,64 tiêu chí/xã. Đến thời điểm hiện nay, tỉ lệ hộ nghèo đã giảm rõ rệt, thu nhập bình quân của người dân tăng so với chỉ tiêu mà Nghị quyết 03 đã đề ra.
Cũng qua 5 năm triển khai xây dựng NTM, hơn 16.058,6 tỉ đồng được huy động từ nhiều nguồn khác nhau đã được đầu tư vào khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh, nhờ đó, cơ sở hạ tầng nông thôn có nhiều đổi thay tích cực. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi để người dân vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng. Bên cạnh đó, các dịch vụ xã hội ngày càng phát triển; việc duy trì và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp cận tinh hoa văn hóa nhân loại ngày càng được chú trọng.
Ngoài ra, hệ thống quản lý mới bằng mô hình tự chủ, tự quản, hội đồng quản lý thôn đã giúp nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân trong việc giữ vững ANTT; đồng thời tiếp tục duy trì việc xây dựng thôn, bản, gia đình văn hóa… Qua đó, phát huy tinh thần dân chủ, tạo sự ổn định để phát triển kinh tế - xã hội. Những kết quả trên sẽ tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM trong giai đoạn 2016 - 2020.
Ông Hồ Ngọc Sỹ, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cho biết: Thời gian tới, chương trình sẽ tiếp tục hoàn thiện về tổ chức, huy động và khai thác có hiệu quả các nguồn lực tập trung cho các xã, thực hiện theo lộ trình đến năm 2020, có 216 xã đạt chuẩn NTM. Ngoài ra, các xã đã đạt chuẩn tiếp tục duy trì thành quả và nâng cao chất lượng các tiêu chí theo hướng xây dựng NTM với việc hiện đại hoá kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn tái cơ cấu ngành nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp - dịch vụ. Qua đó góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân và đẩy nhanh quá trình đô thị hóa của tỉnh.