Dân 'tố' thiếu minh bạch trong đền bù, giải phóng mặt bằng

(Congannghean.vn)-Được phê duyệt từ 8 năm trước nhưng không thực hiện được vì khó khăn về nguồn vốn, đến khi triển khai lại vướng mắc trong khâu đền bù, giải phóng mặt bằng (GPMB). Cho rằng, chủ đầu tư áp dụng chính sách đền bù không thỏa đáng, người dân đã có đơn thư kiến nghị gửi các cấp.

Phần đất vừa được giải tỏa để phục vụ dự án trên địa bàn xã Nghi Trung

Dự án mở rộng Quốc lộ 48E đoạn Quán Hành - Chợ Sơn do UBND huyện Nghi Lộc làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư hơn 232,5 tỉ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, ngân sách Nhà nước, nguồn khắc phục hậu quả mưa lũ và huy động các nguồn hợp pháp khác. Dự án có chiều dài 5,529 km, điểm đầu từ Km450+500 đoạn QL1A thuộc thị trấn Quán Hành và điểm cuối nối Quốc lộ 46 tại chợ Sơn (TX Cửa Lò).

Dự án đi qua thị trấn Quán Hành và các xã Nghi Trung, Nghi Thịnh, Nghi Trường, Nghi Thạch của huyện Nghi Lộc. Xác định đây là dự án góp phần tăng năng lực giao thông giữa khu vực Quán Hành - TX Cửa Lò, giảm tải cho TP Vinh vào mùa du lịch, đồng thời góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh nên tháng 12/2016, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có ý kiến chỉ đạo việc tổ chức triển khai Dự án, trong đó giao trách nhiệm cho “Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An có trách nhiệm tổ chức triển khai dự án đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, đúng quy định pháp luật”.

Quan trọng là vậy, nhưng đến nay dự án vẫn chậm tiến độ, ảnh hưởng đến giao thông trên tuyến. Bên cạnh việc vướng mắc về vốn, dự án cũng đang vấp phải sự phản ứng từ phía người dân khi cho rằng, chủ đầu tư đã thiếu công khai, minh bạch và không công bằng trong áp dụng các điều kiện để đền bù, GPMB. Cụ thể, hiện nay dự án đang vướng mắc tại các xã Nghi Thạch, Nghi Thịnh và Nghi Trung. Trong đó, một số hộ dân xã Nghi Thịnh đã có đơn thư kiến nghị gửi đến UBND tỉnh.

Theo phản ánh của bà Võ Thị Thủy trú tại xóm 15, xã Nghi Trung, gia đình bà được giao đất từ năm 1984, xây nhà ở ổn định từ năm 1986 đến nay. Dự án mở rộng Quốc lộ 48E, gia đình bị ảnh hưởng 77 m² đất nhưng cho rằng, đất của bà nằm trong hành lang ATGT nên không đền bù. Khi bà Thủy có đơn khiếu nại, Hội đồng đền bù GPMB xác định lại và đền tài sản trên đất với số tiền 8,4 triệu đồng. Do bà Thủy cùng 3 hộ dân khác không đồng ý, ngày 6/9/2018, UBND huyện Nghi Lộc đã tổ chức lực lượng đến khống chế, tiến hành giải tỏa phần đất bị ảnh hưởng. Ngay sau đó, một cán bộ của Ban đã đến nhà giao số tiền đền bù cho bà này.

Cũng với cách làm tương tự, Ban này đã giải tỏa thành công phần đất 99 m² của gia đình anh Đinh Văn Hào và đền bù số tiền 6,1 triệu đồng. Cũng nằm trong diện bị khống chế để giải tỏa nhưng ông Trần Hồng Lợi trú tại xóm 15, xã Nghi Trung kiên quyết không nhận tiền hỗ trợ tài sản trên đất vì cho rằng, chủ đầu tư thực hiện việc đền bù chưa đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Trong khi đó, tại xã Nghi Thịnh, nhiều người dân cũng không đồng tình với việc đền bù và cho rằng việc Hội đồng đền bù, GPMB áp dụng các chính sách hiện hành là không công bằng. Ông Chu Văn Hùng trú tại xóm 7, xã Nghi Thịnh cho rằng, việc Quốc lộ 48E 2 lần nâng cấp nhưng không có hệ thống thoát nước đã khiến các hộ dân sinh sống 2 bên đường bị ngập sâu vào mùa mưa lụt, tại các nút giao với đường ngang dân sinh cũng không có đường ống thoát nước. Dự án triển khai đã làm ảnh hưởng đến tường rào, cổng nhà, phải làm lại sân và đổ đất để nâng vườn nhưng không được xem xét để đền bù, hỗ trợ.

Ngoài ra, quá trình đền bù không tổ chức công khai, rộng rãi mà đưa hồ sơ đến từng hộ dân để vận động, trong khi đó trên toàn tuyến nói chung, các hộ dân phần lớn đều sinh sống từ năm 1984, cùng một điều kiện được áp giá đền bù giống nhau nhưng có hộ dân thì được đền bù, có hộ không được nhưng không giải thích rõ ràng khiến người dân băn khoăn, nghi ngờ tính minh bạch của dự án. Cá biệt, tại xã Nghi Thịnh có những hộ dân nằm sát Quốc lộ 48E như hộ bà Lê Thị Nhương, Lê Thị Tường… bị ảnh hưởng bởi dự án nhưng lại không có tên trong danh sách đền bù, GPMB. Khi có thắc mắc, kiến nghị thì chủ đầu tư mới cử cán bộ đến đo đạc lại diện tích.

Thi công dự án mở rộng Quốc lộ 48E Quán Hành - Chợ Sơn đoạn qua xã Nghi Thịnh

Cũng tại xã Nghi Thịnh, hiện có nhiều hộ dân đã ký đơn tập thể để gửi kiến nghị đến UBND tỉnh, liên quan đến những thắc mắc, thiếu minh bạch trong khâu đền bù, GPMB dự án mở rộng Quốc lộ 48E đoạn Quán Hành - Chợ Sơn. Tại xã Nghi Thạch, hiện còn 3 hộ chưa giải phóng được mặt bằng; tại xã Nghi Trung, hộ ông Trần Duy Anh trú tại xóm 11 đã kiện ra TAND huyện Nghi Lộc vì cho rằng việc đền bù, GPMB dự án không đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Ông Nguyễn Đức Thọ, Phó Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc, Chủ tịch Hội đồng đền bù, GPMP cho biết: Quá trình triển khai, dự án này gặp rất nhiều khó khăn, trong đó phải điều chỉnh nhiều lần do nguồn vốn không đáp ứng được. Đến tháng 11/2017, dự án mới được cấp vốn nên đầu năm 2018 mới bắt đầu triển khai thực hiện. Tuy nhiên, quá trình thi công, do thời tiết không thuận lợi nên tiến độ thực hiện chậm. Bên cạnh đó, công tác GPMB gặp nhiều khó khăn vì số hộ dân phải thực hiện đền bù, GPMB lớn, một số hộ dân có kiến nghị đến các cấp về vướng mắc đất đai, trong đó chủ yếu là liên quan đến phần đất có nguồn gốc sử dụng từ những năm 1980 nhưng lại nằm ngoài GCNQSDĐ của gia đình, đã được Nhà nước giải tỏa hành lang ATGT qua các thời kỳ.

Liên quan đến việc “giữ người” để GPMB 4 hộ dân xóm 15, xã Nghi Trung vào ngày 6/9 vừa qua, ông Thọ cho rằng, đó không phải là cưỡng chế mà là 1 buổi giải tỏa hành lang thông thường. “Nếu không thi công dự án thì chúng tôi vẫn tiến hành giải tỏa hành lang ATGT bình thường”, ông Thọ cho biết.

Giai đoạn 1 của dự án, nguồn vốn được cấp là 230 tỉ đồng, trong đó chi cho GPMB là khoảng 20 tỉ đồng. Dự án do liên doanh 4 đơn vị thi công, gồm Công ty CP xây dựng Nghệ An, Công ty TNHH Thái Lộc An, Công ty CP xây dựng Tân Hoàng Long và Công ty CP xây dựng Tân Nam. Hiện, dự án đang chậm tiến độ, trong khi đó, yêu cầu giải ngân và hoàn thành các khối lượng công trình trước ngày 31/12/2018.

Được biết, dự án mở rộng Quốc lộ 48E đoạn Quán Hành - Chợ Sơn được UBND tỉnh phê duyệt đầu tư tại Quyết định 2559/QĐ/UBND.CN ngày 4/7/2011. Để thực hiện việc đền bù, GPMB dự án, UBND huyện Nghi Lộc đã căn cứ vào dự án bản đồ Salem được đo đạc vào năm 2007 để áp dụng, đã gây ra những bất cập như hiện tượng các hộ dân xây dựng trái phép trong hành lang ATGT vẫn được bồi thường cả đất lẫn tài sản trên đất, trong khi đó những hộ chấp hành tốt thì chỉ được đền bù tài sản trên đất. Vấn đề này, ông Nguyễn Đức Thọ cũng thừa nhận, có sự bất cập này là do quản lý về mặt Nhà nước của địa phương không tốt.

Ngoài ra, phần lớn các hộ dân trên tuyến Quốc lộ 48E đều sử dụng đất từ trước năm 1996, là thời điểm tuyến đường này được nâng cấp từ đường liên hương thành Tỉnh lộ 534, nghĩa là các hộ dân ở đây đều sinh sống ổn định từ trước ngày 15/10/1993, không xảy ra tình trạng tranh chấp, lấn chiếm và trước khi hình thành hành lang ATGT Tỉnh lộ 534 (nay là Quốc lộ 48E). Do vậy, Hội đồng đền bù GPMB chỉ dựa vào bản đồ Salem đo đạc từ năm 2007 và bản đồ cấp GCNQSDĐ theo Nghị định 64 mà không quan tâm đến bản đồ tại thời điểm giao đất và sơ đồ 299 để áp dụng việc đền bù, GPMB liệu có ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người dân? Câu trả lời xin gửi về Hội đồng đền bù, GPMB dự án mở rộng Quốc lộ 48E đoạn Quán Hành - Chợ Sơn và UBND huyện Nghi Lộc.