Kinh hoàng công nghệ sản xuất tương ớt 'ba không'

Tại Cơ sở sản xuất tương ớt Thành Phát( số 174/12 G, Thái Phiên, phường 8, quận 11, TP Hồ Chí Minh), lực lượng chức năng ghi nhận có khoảng gần 2 tấn sản phẩm thành phẩm gồm tương ớt và tương đen, mặt hàng được dùng hàng ngày làm gia vị trong các món ăn của người dân. Điều đáng nói là, nó được sản xuất trong điều kiện "ba không": không vệ sinh, không qui trình và không theo đúng chỉ tiêu công bố trên nhãn sản phẩm.

Việc kiểm tra thực hiện đột xuất với cơ sở trên theo kế hoạch "Kiểm tra việc chấp hành các qui định pháp luật về sản xuất (SX) thực phẩm, SX kinh doanh gia vị có nguồn gốc thực vật" trên địa bàn TP Hồ Chí Minh do lực lượng Phòng 7, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về Môi trường (C49B) cùng Chi cục Bảo vệ thực vật TP Hồ Chí Minh phối hợp. Chủ cơ sở là bà Huỳnh Lệ Phấn( 46 tuổi).

Quá trình sản xuất hoàn toàn thủ công, trên nền nhà mất vệ sinh, hệ thống chiết rót tự chế.

Theo hồ sơ, Cơ sở Tương ớt Thành Phát của bà Phấn có giấy chứng nhận ĐKKD tại địa chỉ 174/12 G, Thái Phiên, phường 8, quận 11, TP Hồ Chí Minh, do UBND quận cấp với 2 mặt hàng đăng kí SX là tương đỏ ( tương ớt) và tương đen. Nhưng qua kiểm tra, cũng phát hiện, bà chủ cơ sở có thêm một địa chỉ là căn nhà đối diện ( số 10E, Thái Phiên, phường 8, quận 11) dùng làm nơi chứa nguyên liệu, và thành phẩm sản phẩm.

Qua hồ sơ các sản phẩm cho thấy, dường như chủ cơ sở đã chấp hành khá đầy đủ các qui định về SX mặt hàng thực phẩm như: có giấy chứng nhận đủ điều kiện ATVSTP, giấy chứng nhận công bố hợp qui với bao bì, sản phẩm có in nhãn, có công bố các chỉ tiêu trên nhãn... Tuy nhiên trên thực tế kiểm tra, toàn bộ qui trình SX cho thấy không có cơ sở gì để chứng tỏ sản phẩm được SX theo qui trình 1 chiều, hệ thống được trang bị hết sức đơn giản, thủ công, chủ yếu là các dụng cụ bằng nhựa không chuyên dụng cho SX thực phẩm. Toàn bộ nguyên liệu như bột phụ gia, phẩm màu, hương liệu...được để bừa bãi trên nền nhà bẩn thỉu, thậm chí, việc SX gần nhà vệ sinh, nhân viên không mang bảo hộ lao động.

Trong 5 nhân viên đang làm việc vào thời điểm kiểm tra, chỉ có 3 người được tập huấn về ATVSTP và có hồ sơ kiểm tra sức khoẻ. Những trang bị bắt buộc như: đèn chiếu sáng trong khu vực SX không được gắn bộ phận ngăn ngừa bảo vệ, không được trang bị dụng cụ phòng chống côn trùng và động vật gây hại. Hệ thống nước thải hoàn toàn xả thẳng vào hệ thống nước sinh hoạt của gia đình và khu vực.

Trên nhãn in nhiều chỉ tiêu công bố nhưng không đúng với sản phẩm thành phẩm.

Nhiều bao bì đựng nguyên liệu không rõ nguồn gốc.

Đặc biệt, qua trình bày của bà chủ về qui trình SX các sản phẩm cho thấy, hoàn toàn theo cảm tính, tự định lượng các nguyên liệu chứ không hề có công thức cụ thể. Các cán bộ đoàn kiểm tra cho rằng, với lời trình bày của bà chủ về cách SX thì không thể cho ra được những sản phẩm thành phẩm mà trên nhãn thể hiện rất "công nghiệp", quảng bá với khách hàng, có những thành phần, như: tinh bột bắp( 8%), tỏi, ớt( 7%), đường, muối ăn, chất điều vị, mononatri glutamate(621), màu tổng hợp...chất bảo quản: natri Benzoat (211)...Đáng nói hơn, các can nhựa đựng thành phẩm không phải là loại bao bì chuyên dụng, mà gia chủ đi mua lại theo nguồn cung cấp trôi nổi.

Công thức cho ra sản phẩm tương ớt, tương đen từ "lò" SX này được bà chủ trình bày như sau: Với tương đen: đổ 70% nước lã vào đun tới khi sôi 90 độ C, bỏ "tinh bột biến tính" vào cùng Caramen nấu khoảng 2 h đồng hồ, để nguội sau đó được bơm vào đường ống( tự chế) vào bồn Inox, rồi chiết xuất vào các can nhựa loại 20 lít, 10 lít, 5 lít hoặc phân lẻ vào các túi ni lông loại 0,5kg; Với tương đỏ( tương ớt): 60% nước lã, đem đun sối 90 độ C, đem ớt trái hoặc ớt bột bỏ vào, cùng bột màu. Đun 2 h rồi để nguội, sang chiết vào các can nhựa...

Theo trình bày của bà chủ, sản phẩm tương ớt có dùng ớt bột, ớt trái, có tỏi ...nhưng thực tế kiểm tra chỉ thấy những can nhựa đựng "hương tỏi", hay cũng không thấy ớt trái( ớt tươi).

Các loại nguyên liệu như hương tỏi cũng mua trên thị trường không rõ nguồn gốc, tinh bột biến tính ( dùng tạo độ dẻo, độ kết dính) trong tương ớt cũng chưa xuất trình được hoá đơn rõ ràng...hầu hết các bao đựng bột Sodium Benzoat( chất bảo quản) được chứa đựng trong bao tải tận dụng không rõ là loại gì, có in chữ Trung quốc, không nhãn tiếng Việt.

Trong "công nghệ" mất an toàn thực phẩm và nhiều lo ngại về chất lượng sản phẩm như vậy nhưng bà chủ này cho hay, mỗi ngày cơ sở SX khoảng 300 kg thành phẩm tương ớt và tương đen đưa ra thị trường, cung cấp cho nhiều sạp bán tạp hoá tại các chợ khu vực chợ Phạm Văn Hai, chợ Tân Bình TP Hồ Chí Minh.

Được biết, Đoàn kiểm tra đã lấy các mẫu sản phẩm thành phẩm tại cơ sở gửi đi kiểm nghiệm, sẽ có kết quả sớm trong tuần để lấy căn cứ xác định thành phần cũng như xử lý nếu vi phạm các qui định về ATVSTP.