Lâu nay, thuốc lá lậu vẫn được coi là một vấn đề nhức nhối đối với các cơ quan phòng chống buôn lậu của Hà Nội. Không còn bày bán công khai như trước, hiện nay các đối tượng chuyển sang hoạt động ngầm với nhiều thủ đoạn tinh vi nhằm qua mắt lực lượng chức năng.
Thời gian gần đây, khi lực lượng chức năng siết chặt quản lý, tình trạng buôn bán thuốc lá lậu trên địa bàn Thủ đô đã phần nào giảm bớt. Tuy nhiên, với lợi nhuận mà loại hình buôn bán này đem lại, hoạt động kinh doanh trái phép vẫn đang âm thầm diễn ra. Theo khảo sát của phóng viên tại một số tụ điểm buôn bán thuốc lá lậu như Đinh Tiên Hoàng, Lương Định Của, và đặc biệt là quanh Hồ Hoàn Kiếm, chỉ cần tinh mắt chúng ta có thể thấy ngay hoạt động buôn bán thuốc lá lậu.
Để che mắt lực lượng chức năng, các đối tượng thường chỉ đặt vỏ bao thuốc lên những chiếc ghế nhựa để ở vỉa hè hoặc khoác lên mình trang phục “đặc biệt” để người mua có thể dễ dàng nhận ra. Khách chỉ cần đỗ xe là có loại thuốc mình cần, mọi giao dịch đều diễn ra nhanh chóng.
 |
| Các đối tượng bán thuốc lá lậu ngồi chờ khách xung quanh Hồ Hoàn Kiếm (Ảnh: KS) |
Trong vai một khách mua hàng, phóng viên tấp vào lề đường trên phố Lê Thái Tổ, nơi có 2 đối tượng khả nghi đang ngồi sát vỉa hè. Nhận thấy tín hiệu, 2 người phụ nữ đội nón, trên người đeo 1 túi nhỏ lại gần và đon đả mời chào: “Mua thuốc lá hả chú, loại gì cũng có”. Biết khách hàng định tìm một loại thuốc sang để đi biếu, lập tức các đối tượng chỉ đến một góc khuất và tỷ mỉ giới thiệu từng “sản phẩm” vừa được lấy ra từ một gốc cột điện.
Tiếp tục quan sát, xung quanh khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục có không dưới 10 đối tượng cùng với cách thức tương tự đang mời chào bất cứ ai có nhu cầu. Đặc biệt, không chỉ có thuốc lá bình dân, nếu gặp khách sang thì các loại xì gà đắt tiền nhập ngoại cũng sẽ có ngay trên tay “thượng đế” chỉ sau một cú điện thoại.
Với thủ đoạn này, “chợ” thuốc lá lậu nóng nhất ở Hà Nội vẫn âm thầm hoạt động suốt thời gian qua, thuốc lá lậu vẫn đến tay khách hàng, bất chấp các biện pháp của lực lượng chức năng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Trước hết là lợi nhuận mà thuốc lá lậu mang lại, ví dụ như thuốc lá Hero trước khi vào Việt Nam chỉ có giá khoảng 4.600 đồng/bao 20 điếu nhưng được bán với giá 14.000 đồng như vậy giá chênh lệch đến 10.000/bao hay mỗi bao Jet, các đối tượng cũng lãi 10.000 - 12.000 đồng/bao. Làm một phép tính đơn giản khi nhân số tiền này với lượng bán ra thì nguồn lợi thu về là rất lớn.
Thêm vào đó, có cầu ắt sẽ có cung, bên cạnh các loại thuốc lá bình dân, những khách hàng thường xuyên hút thuốc lá ngoại cũng một phần tiếp tay cho hành động trái pháp luật này. “Họ thích thuốc lá ngoại do chúng có vị “ngon” hơn và thể hiện được đẳng cấp nên dù đắt hơn thuốc nội nhiều người ta vẫn mua”, một chủ bán thuốc lá cho biết. Ngoài ra, để đối phó với lực lượng chức năng, các đối tượng buôn thuốc lá lậu thường xé lẻ và phân tán cất giấu hàng tại nhiều địa điểm để tránh bị phát hiện nên việc kiểm tra rất khó khăn.
 |
| Sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của "thượng đế" - trong hình là các đối tượng bán thuốc lá lậu đang cho khách xem xì gà Cohiba - một loại xì gà nổi tiếng của Cuba (Ảnh: KS) |
Trao đổi về thực trạng này, ông Đỗ Thanh Lam - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Thị trường cho rằng, mặc dù lực lượng chức năng đã tăng cường kiểm tra, kiểm soát thuốc lá lậu nhưng số lượng chúng ta xử lý được còn ít. "Vì lợi nhuận, các đối tượng làm ăn phi pháp đã liên tục thay đổi phương thức hoạt động nhằm qua mắt lực lượng chức năng. Hiện nay, thuốc lá lậu không còn bán công khai mà chủ yếu là bán lẻ nhưng khi người mua yêu cầu thì các đối tượng cũng có thể đáp ứng được".
Tại buổi họp triển khai nhiệm vụ những tháng cuối năm của Ban chỉ đạo Chống buôn lậu và gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389) Hà Nội diễn ra ngày 10/9, ông Lâm Quốc Hùng - Trưởng Ban chỉ đạo 389 quận Hoàn Kiếm cho biết Ủy ban nhân dân quận đã có kế hoạch để giải quyết triệt để tụ điểm buôn thuốc lá ngoại nhập lậu quanh khu vực Hồ Hoàn Kiếm.
Theo đó, lực lượng chức năng đã phân loại được các đối tượng thường xuyên buôn bán thuốc lá lậu ở đây. Cụ thể, trong tổng số 22 đối tượng đang buôn bán thuốc lá lậu quanh khu vực này, hiện có 8 người là công dân của quận Hoàn Kiếm, còn lại đến từ quận Hai Bà Trưng và một số quận khác. Chính vì vậy, quận Hoàn Kiếm đã phối hợp với các quận liên quan nhằm xử lý triệt để tụ điểm phức tạp này, riêng lực lượng tại chỗ cũng luôn có cán bộ địa bàn cắm chốt.
Rõ ràng, để giảm thất thu ngân sách từ vấn nạn thuốc lá lậu, cần nhiều biện pháp liên ngành trong đó bao gồm cả công tác chống buôn lậu thuốc lá qua biên giới cũng như tại chính các tụ điểm buôn bán trong nước. Đồng thời, trong thời gian tới, Ban Chỉ đạo 389 Hà Nội cũng cần có những biện pháp mạnh tay hơn nữa nhằm xóa bỏ vấn nạn này trên địa bàn Thủ đô.