Trong khi nhu cầu làm đẹp ngày càng tăng thì những tai biến do phẫu thuật thẩm mỹ (PTTM) cũng nhiều hơn, thậm chí là gây biến chứng nặng, tử vong. Vì lợi nhuận, nhiều cơ sở thẩm mỹ đã bất chấp các quy định, quảng cáo sai phép, tự ý phẫu thuật khi chưa có chứng chỉ, bằng cấp chuyên môn, dẫn đến những hậu quả khôn lường.
Dù nhiều hình thức chế tài, xử phạt đã được cơ quan chức năng đưa ra, tuy nhiên dư luận cho rằng các hình thức xử lý vẫn chưa tương xứng với mức độ sai phạm của các cơ sở này; do đó, căn cứ vào mức độ sai phạm có thể xử lý hình sự để răn đe…
Từ mù mắt đến mất mạng oan uổng
Gần đây, có hàng chục trường hợp phải nhập viện xử lý hậu quả do đi làm đẹp tại các thẩm mỹ viện, spa, thậm chí có trường hợp mù cả mắt, tử vong, nhưng xem ra con số nạn nhân chưa dừng lại. Mới đây nhất là hai trường hợp chịu hậu quả nặng nề đều do tiêm filler vào mũi dẫn đến bị mù mắt.
Trường hợp thứ nhất đã kiện chủ spa ra Tòa án quận 6 và được thương lượng bồi thường tổng cộng khoảng 400 triệu đồng vào đầu tháng 8-2018, tuy nhiên chuyện bồi thường này cũng không thành do chủ spa không thực hiện.
Trường hợp thứ hai là chị em chị N.T.C.D (30 tuổi, ngụ huyện Củ Chi, TP Hồ Chí Minh) đã gửi đơn tố cáo đến các cơ quan chức năng quận 4 về việc chủ spa tiêm filler làm đầy mũi khiến chị D. bị hỏng mắt. Theo đó, chị D. và em gái là N.T.B.N, khi thấy quảng cáo trên mạng xã hội, ngày 16-7-2018 đã tìm đến spa TN - Beauty clinic Spa (phòng 621, lô H3, tầng 6, chung cư 384 Hoàng Diệu, phường 6, quận 4) do bà Nguyễn Thị Thùy Trang làm chủ để sử dụng dịch vụ của spa này.
Tại đây, chị N. được bà Trang cắt mí giá 1 triệu đồng, còn chị D. được tiêm filler (loại hyaluronic acid) vào mũi với giá 2 triệu đồng. Sau khi tiêm được 5 phút, chị D. đau nhức dữ dội vùng mắt lan lên vùng trán, mờ mắt trái, không mở được mắt, đau đầu, nôn ói. Chị D. nhanh chóng được đưa đến Bệnh viện (BV) quận 4 để điều trị. Sau đó, chị D. tiếp tục được chuyển qua BV Nhân dân 115, BV Trưng Vương điều trị.
Theo kết luận của BS.CKII Lê Hồng Hà, Khoa Mắt, BV Trưng Vương, chị D. bị tắc động mạch mắt trái do tiêm filler nên không nhìn thấy, ảnh hưởng đến thần kinh trung ương... Riêng chị N., sau khi được bà Trang cắt mí cũng phải đến BV Trưng Vương để khám nhấn lại mí mắt (với chi phí 10 triệu đồng), do mí mắt không đều, sụp mí mắt phải…
 |
| Viện thẩm mỹ Việt Thành - nơi một người nước ngoài tử vong khi đến cắt da dư vùng hông. |
Sau đó, UBND TP Hồ Chí Minh đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế đối với bà Nguyễn Thị Thùy Trang với số tiền 120 triệu đồng, do các lỗi vi phạm: hành nghề không có chứng chỉ; cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh không có giấy phép hoạt động; bán thuốc cho người bệnh dưới mọi hình thức. Đồng thời, đình chỉ hoạt động của cơ sở spa này 9 tháng.
Trước đó, từ tin báo của người dân, vào ngày 10-4-2018, Thanh tra Sở Y tế TP Hồ Chí Minh phối hợp với Công an TP Hồ Chí Minh và Công an quận 5 tiến hành kiểm tra đột xuất căn hộ ở tầng 6 chung cư Ngọc Khánh, số 21-23 Nguyễn Biểu (phường 11, quận 5).
Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở này không có biển hiệu và đang thực hiện thoa thuốc tê để tiêm cằm cho khách hàng. Cơ sở không xuất trình được giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, chứng chỉ hành nghề và giấy phép hoạt động. Đoàn kiểm tra ghi nhận, tại cơ sở này có danh thiếp quảng cáo thực hiện các dịch vụ như làm đẹp thẩm mỹ (tiêm filler môi, căng da mặt chảy xệ, truyền trắng, tiêm tan mỡ…); PTTM gồm nâng mũi, nâng ngực, hút mỡ giảm béo toàn thân, thu gọn làm đẹp "trẻ hóa" âm đạo...
Một sự việc nghiêm trọng hơn khi người đi làm PTTM gọt cằm tại BV thẩm mỹ Emcas (quận 10, TP Hồ Chí Minh) đã tử vong tại nhà riêng vào ngày 11-2-2018 sau 5 tháng điều trị biến chứng. Trước đó vào ngày 17-9-2017, chị T.T.Đ đến BV thẩm mỹ Emcas để thực hiện "nắn chỉnh hai xương hàm".
Người trực tiếp phẫu thuật cho nữ bệnh nhân là TS.BS Trần Ngọc Quảng Phi, hiện đang giảng dạy tại Bộ môn Răng-Hàm-Mặt, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP Hồ Chí Minh). Ca phẫu thuật kết thúc lúc 12h cùng ngày, bệnh nhân ổn định và được rút nội khí quản, chuyển qua phòng hồi tỉnh. Tuy nhiên, sau đó chị Đ. rơi vào hôn mê, ngưng thở và được chuyển sang BV Nhân dân 115 cấp cứu. Sau gần 5 tháng điều trị ở nhiều BV trong nước lẫn ra nước ngoài, chị Đ. đã tử vong.
Cũng mất mạng oan uổng khi đến thẩm mỹ viện khám để dự định cắt da dư vùng hông là ông Edward Hartley (54 tuổi; quốc tịch Mỹ). Ông này tử vong tại Viện thẩm mỹ Việt Thành (đường Sư Vạn Hạnh, phường 13, quận 10). Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh đã vào cuộc điều tra, làm rõ nhiều vấn đề liên quan.
Theo đó, vào sáng 19-7-2017, ông Edward Hartley đến Viện thẩm mỹ Việt Thành khám với lý do muốn cắt da dư vùng hông lưng sau khi sụt cân gần 20 kg. Bác sĩ Nguyễn Việt Thành khám và chỉ định phẫu thuật cắt da dư. Đến 16 giờ cùng ngày, ông Edward Hartley trở lại phòng khám để thực hiện phẫu thuật.
Sau khi tiêm thuốc tê khoảng 10-15 phút, bác sĩ Thành nhận thấy ông Edward Hartley có dấu hiệu trụy mạch qua monitor theo dõi. Bác sĩ của Viện thẩm mỹ Việt Thành đã tiến hành hồi sức tim, phổi bằng cách đặt nội khí quản bóp bóng, xoa bóp tim ngoài lồng ngực, đặt đường truyền dùng thuốc và gọi bác sĩ BV Trưng Vương tới hỗ trợ nhưng không hiệu quả, bệnh nhân bị tử vong…
 |
| Chị em chị D. và N. bị mù mắt và sụp mí mắt sau khi tiêm filler, cắt mí. |
Kiếm tiền phi pháp trên tính mạng con người
Có thể nói, các trường hợp kể trên đều liên quan đến thực hiện các kỹ thuật nằm ngoài danh mục được cấp phép hành nghề. Thực tế, đây chỉ là một vài trong nhiều trường hợp vi phạm quy định về PTTM. Thực trạng nhốn nháo các thẩm mỹ viện, spa hoặc cơ sở chưa được cấp phép đã quảng cáo các dịch vụ làm đẹp liên quan đến phẫu thuật y khoa, đang diễn ra ngày càng nhiều.
Trao đổi với báo chí, PGS.TS.BS Đỗ Quang Hùng, Trưởng khoa Phẫu thuật Thẩm mỹ, Bệnh viện Chợ Rẫy TP Hồ Chí Minh cho biết, hiện có hơn 200 bác sĩ có chứng chỉ hành nghề nhưng có tới hàng ngàn thẩm mỹ viện, spa.
Đáng nói là việc mở những cơ sở này rất dễ, người kinh doanh chỉ cần đến phòng kinh tế quận, huyện đăng ký trong vòng 24 giờ sẽ được cấp phép. Vốn điều lệ chỉ vài chục triệu đồng mà không trải qua quá trình thẩm định cơ sở vật chất, trình độ chuyên môn. Sau khi đi vào hoạt động, nhiều cơ sở không dừng lại ở việc chăm sóc, làm đẹp da mà còn thực hiện phẫu thuật mổ xẻ cơ thể người bệnh.
Theo thống kê của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh, hiện trên địa bàn thành phố có 185 cơ sở khám chữa bệnh có loại hình PTTM, bao gồm: 7 bệnh viện công lập có khoa/đơn vị PTTM, 13 bệnh viện chuyên khoa PTTM tư nhân, 9 bệnh viện đa khoa tư nhân có khoa PTTM, 2 bệnh viện chuyên khoa tư nhân có đơn vị PTTM, 4 phòng khám đa khoa tư nhân có chuyên khoa PTTM và 150 phòng khám chuyên khoa PTTM.
Trong 6 tháng đầu năm 2018, Sở Y tế và 24 quận, huyện đã kiểm tra 3.017 cơ sở hành nghề y, dược tư nhân, số tiền xử phạt vi phạm hơn 5 tỷ đồng. Riêng lĩnh vực khám chữa bệnh thì ngành y tế kiểm tra 1.029 cơ sở; trong đó có 173 cơ sở vi phạm, hoạt động chui, 96 cơ sở bị phạt tiền, 10 cơ sở bị đình chỉ hoạt động, 1 cơ sở bị tước giấy phép hoạt động...
Các vi phạm chủ yếu là: hành nghề không chứng chỉ hành nghề; cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh mà không có giấy phép hoạt động, vượt quá phạm vi chuyên môn; sử dụng người không có chứng chỉ hành nghề; quảng cáo trái phép...
Những sự cố đã xảy ra tại cơ sở khám chữa bệnh chuyên khoa PTTM trên địa bàn thành phố gây hậu quả nghiêm trọng cho người bệnh, tạo sự hoang mang, lo lắng trong dư luận xã hội.
 |
| Cơ sở thẩm mỹ không phép hoạt động trong chung cư Ngọc Khánh đã thực hiện các dịch vụ thẩm mỹ khi chưa có giấy phép hoạt động. |
Vấn đề đặt ra ở đây, sau những vụ việc như kể trên là ngoài việc phạt hành chính số tiền không đáng là bao, không khiến các chủ cơ sở spa, thẩm mỹ viện e ngại bởi lợi nhuận rất lớn (theo quy định của Bộ Y tế, nếu cung cấp dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh vượt quá phạm vi chuyên môn được ghi trong giấy phép hoạt động, trừ trường hợp cấp cứu sẽ bị xử phạt tiền từ 50 đến 70 triệu đồng).
Họ sẵn sàng nộp phạt cũng như tái phạm, thậm chí bị rút giấy phép họ sẽ tìm cách mở lại cơ sở khác; thì có nên xử lý hình sự các cá nhân là bác sĩ hay phẫu thuật viên (thậm chí là tự nhận là bác sĩ hay phẫu thuật viên) sau khi họ không đủ chuyên môn, giấy phép hay trách nhiệm, gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí dẫn đến những cái chết đau lòng cho nạn nhân?
Theo ThS.BS Nguyễn Đức Khải - chuyên khoa trong lĩnh vực PTTM, những người làm kinh doanh thẩm mỹ viện, spa không nghĩ đến những hậu họa mà mình gây ra. Họ đề cao lợi nhuận trong kinh doanh lên hàng đầu, mà xem nhẹ tính mạng và sức khỏe của con người. Vì thế, đây hẳn là một tội ác và là những người vô đạo đức vì họ đùa giỡn và kiếm tiền phi pháp trên sức khỏe và tính mạng của người khác. Do đó, pháp luật cần phải xử phạt nghiêm minh, có các biện pháp mạnh tay hơn nữa để xử lý triệt để và răn đe họ.
BS. Đỗ Quang Hùng, Tổng thư ký Hội Thẩm mỹ TP Hồ Chí Minh đề xuất cần xử lý hình sự những người không phải là BS., thậm chí là BS. nhưng hành nghề không đúng chuyên môn dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Không thể biện hộ do dại dột, lỡ tay. Đó là vi phạm pháp luật, cần xử lý thích đáng để răn đe.
Bộ luật Hình sự bổ sung năm 2015 đã quy định hành vi vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh khá cụ thể. Theo đó, thay vì quy định chung chung về tình tiết để truy cứu trách nhiệm hình sự là "gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe" thì điều luật mới quy định "tình tiết định tội" là hậu quả do hành vi gây ra khá cụ thể, gồm: làm chết người; gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên; gây tổn hại cho sức khỏe của 2 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61 - 121%; gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng.
Có thể nói, những sai phạm này cần phải bị xử lý cứng rắn, truy cứu trách nhiệm hình sự mới hy vọng loại bỏ triệt để loại hình dịch vụ "điếc không sợ súng" này.
.