Ngày 15-12, Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia (UBATGTQG) đã phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan thành viên và Quỹ phòng chống thương vong châu Á (AIP) tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm (MBH) đối với người đi môtô, xe gắn máy tại Việt Nam.
Tại đây, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho rằng: “Việc các cơ sở sản xuất MBH giả, kém chất lượng có thể xem là một tội ác, tiếp tay cho tai nạn giao thông (TNGT) nghiêm trọng xảy ra”.
Mới chỉ có 35-40% trẻ em đội mũ bảo hiểm
Phát biểu tại hội nghị, đại diện UBATGTQG cho biết, sau 10 năm triển khai thực hiện quy định bắt buộc đội MBH đối với người đi mô tô, xe gắn máy, tỷ lệ người dân chấp hành đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông đến nay đã đạt được hơn 90%, điều đó góp phần quan trọng giảm số người tử vong vì tai nạn giao thông xuống dưới con số 9.000 người mỗi năm như hiện nay.
Theo báo cáo nghiên cứu độc lập toàn diện về quá trình 10 năm triển khai các hoạt động liên quan tới MBH tại Việt Nam của Quỹ AIP và Quỹ FIA, có đến 500.000 ca chấn thương đầu và 15.000 ca tử vong đã được ngăn chặn nhờ sự gia tăng việc đội MBH trong vòng 10 năm qua.
Ngoài ra, qua đánh giá số liệu thu thập được tại Bệnh viện Việt Đức ở Hà Nội và Bệnh viện Hải Dương ở miền Bắc Việt Nam, nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ các bệnh nhân bị tổn thương não nghiêm trọng đã giảm từ 21% năm 2007 xuống 13,6% năm 2016.
 |
| Sau 10 năm thực hiện quy định đội MBH, số vụ TNGT và thiệt hại giảm đáng kể. |
Tuy nhiên, ông Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cũng thông tin: Tỷ lệ đội MBH cho trẻ em hiện nay còn thấp, ở mức 35 - 40%, bên cạnh đó vấn đề sản xuất, kinh doanh và sử dụng mũ kém chất lượng, mũ giả, mũ nhái kiểu dáng MBH vẫn còn phổ biến.
Những điều đó đặt ra cho chúng ta phải tiếp tục thực hiện những giải pháp cấp bách nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của quy định bắt buộc đội MBH đối với người đi xe môtô, xe gắn máy, xe đạp điện trong thời gian tiếp theo.
Chia sẻ số liệu này, ông Nguyễn Ngọc Tường, Phó trưởng ban chuyên trách, Ban An toàn giao thông TP Hồ Chí Minh cho hay, tỷ lệ trẻ em đội mũ bảo hiểm đạt thấp là điều luôn khiến người làm công tác như ông không an tâm.
"Chúng tôi đã tổ chức chiến dịch tuyên truyền đến các trường học, kết hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo và Công an thành phố về việc đội mũ bảo hiểm cho trẻ em. Tỷ lệ trẻ em đội MBH trong chiến dịch lên tới 95% tại khu vực thành thị. Tại các vùng nông thôn, tỷ lệ này nâng từ 30% lên 60% nhưng hết chiến dịch thì không duy trì được.
Ở đây cần cả trách nhiệm của cha mẹ các em”, ông Tường nói. Theo quy định, trẻ em từ 6 tuổi trở lên bắt buộc phải đội mũ bảo hiểm. Tuy nhiên, trong 10 năm qua, chỉ tính riêng trên địa bàn TP Hồ Chí Minh, lực lượng chức năng đã xử phạt hơn 500 nghìn trường hợp không đội MBH, trong đó có 1.920 trường hợp không đội MBH cho trẻ em.
Đội mũ bảo hiểm đối phó, tiềm ẩn nhiều rủi ro
Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Cục trưởng Cục CSGT (Bộ Công An) cho hay, hiện nay, cả nước đang có trên 50 triệu xe máy, bình quân 2 người dân có 1 xe máy. Qua 10 năm triển khai, lực lượng Công an đã kiểm tra, xử lý gần 7 triệu trường hợp không chấp hành đội MBH.
Những người ngồi trên xe môtô không chấp hành đội MBH thường xảy ra vào dịp lễ, Tết và ở trẻ em. Theo Phó Cục trưởng Cục CSGT, khó khăn nhất của lực lượng CSGT hiện nay là việc xử lý MBH kém chất lượng và đội MBH cài quai không đúng quy cách đối với những người tham gia giao thông.
Không phủ nhận việc này, ông Trần Hùng - Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) nhấn mạnh: "Đối với MBH, chúng ta phải đặt chất lượng lên hàng đầu. Nếu chúng ta không làm tốt từ khâu nhập nguyên liệu để sản xuất MBH thì không thể an toàn được".
Là một trong những người xây dựng thành công quy định đội MBH, ông Hồ Nghĩa Dũng, nguyên Bộ trưởng Bộ GTVT chia sẻ, MBH giả, kém chất lượng vẫn tràn lan là một trong những vấn đề còn nhức nhối. Ông Dũng đề nghị cần chấn chỉnh hoạt động sản xuất, kinh doanh MBH, trong đó chú trọng kiểm tra kiểm soát ở khâu sản xuất. Đồng thời, cần đẩy mạnh tuyên truyền về việc đội MBH đạt chuẩn để quy định này được thực hiện thực sự, tránh hình thức.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ GTVT, Phó Chủ tịch Thường trực UBATGTQG Nguyễn Văn Thể cho biết, sau 10 năm, quy định bắt buộc đội MBH đã đạt được những con số ấn tượng. Ý thức người dân được nâng lên trong vấn đề chấp hành luật giao thông.
Tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề đáng bàn. Ông Thể cho rằng, tỷ lệ đội MBH vùng nông thôn chỉ đạt 50%, là quá thấp so với hơn 90% ở vùng đô thị. Bên cạnh đó, tình trạng người mua MBH kém chất lượng còn nhiều. Họ không coi trọng tính mạng của bản thân mình, mà chỉ đối phó với CSGT. Đây là vấn đề tiềm ẩn nhiều rủi ro đến an toàn của người dân.
Tư lệnh ngành giao thông nhấn mạnh: “Quản lý thị trường biết, CSGT biết và đã tổ chức nhiều đợt thanh tra nhưng tại sao vẫn chưa xử lý triệt để MBH giả, kém chất lượng? Tôi cho rằng, các cơ quan chức năng cần phải lên kế hoạch xử lý tận gốc vấn đề này”.
.