Trong chương trình “Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời” đầu tiên của Xuân Giáp Ngọ tại Cổng Thông tin điện tử Chính phủ, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh chia sẻ nhiều vấn đề về đối ngoại, nhân quyền và Biển Đông đang được dư luận nhân dân quan tâm.
 |
| Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh |
- Việt Nam đã thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với tất cả 5 nước là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. Thưa Phó Thủ tướng, Việt Nam được lợi gì và cá nhân từng người dân như chúng tôi được lợi gì từ các mối quan hệ này?
- Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh: 2013 là năm có dấu ấn quan trọng về đối ngoại, đưa quan hệ của Việt Nam và các nước trên thế giới vào chiều sâu ổn định. Việc chúng ta xây dựng đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với cả 5 nước này đã đưa Việt Nam trở thành một trong số ít những nước có mối quan hệ với toàn bộ thành viên thường trực Hội đồng Bảo an. Điều đó tạo những mối quan hệ chính trị, kinh tế, an ninh - quốc phòng... ở tầm cao hơn mức bình thường.
Trước tiên đối với đất nước, có mối quan hệ hữu hảo với các nước lớn sẽ tạo môi trường ổn định cho chúng ta phát triển mạnh mẽ các mối quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư, văn hoá. Tôi lấy ví dụ, từ khi ta thiết lập mối quan hệ đối tác chiến lược với Liên bang Nga, kim ngạch thương mại giữa hai nước tăng lên 6 lần; với Trung Quốc tăng 4 lần trong 6 năm; Anh trong 3 năm tăng gấp gần 2 lần.
Năm nước thường trực Hội đồng Bảo an có giao dịch thương mại với chúng ta chiếm tới 45%; hay vốn đầu tư trực tiếp FDI thì các nước này chiếm 20%. Du học sinh của Việt Nam cũng tập trung vào 5 nước này với khoảng 60%… Đương nhiên mỗi người dân đều hưởng lợi từ các mối quan hệ này.
 |
| Lễ chào cờ và duyệt đội ngũ trên đảo Trường Sa Lớn |
- Năm 2013 xảy ra tranh cãi ở Biển Đông rất căng thẳng. Theo Phó Thủ tướng, trong bối cảnh này chúng ta cần làm gì để vừa duy trì quan hệ hợp tác với nước láng giềng và trong khu vực vừa bảo vệ chủ quyền của Việt Nam ở Biển Đông?
- Giữ vững, bảo vệ chủ quyền và phát triển đất nước là hai nhiệm vụ thiêng liêng. Trong năm 2013, vấn đề độc lập chủ quyền của chúng ta luôn được giữ vững.
Trên Biển Đông, chúng ta có nhiều biện pháp bảo vệ chủ quyền và trên thực tế hiện nay, người dân chúng ta vẫn làm ăn, sinh sống hoạt động kinh tế thường xuyên trên vùng biển, trên vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Chúng ta kiên quyết chống lại các việc làm vi phạm chủ quyền.
Biển Đông còn có những vấn đề phức tạp, tranh chấp. Đó là thực tế giữa Việt Nam và một số nước. Quan điểm của chúng ta là giải quyết tranh chấp thông qua thương lượng bằng biện pháp hòa bình, không được đe dọa sử dụng vũ lực và phải trên cơ sở luật pháp quốc tế, Công ước về Luật Biển 1982. Đó là chủ trương của chúng ta và chủ trương đó được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế cũng như trong các nước thành viên ASEAN.
Việt Nam chủ trương tiếp tục giải quyết các bất đồng thông qua đối thoại, qua các biện pháp hòa bình và cùng các nước ASEAN để phấn đấu xây dựng, tiến tới xây dựng Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) để đảm bảo hoà bình ổn định trên vùng biển này.
- Thưa Phó Thủ tướng, nhân quyền là vấn đề hàng đầu ở các nước văn minh. Tuy nhiên nếu truy cập Internet thì Phó Thủ tướng có thể thấy một số bài viết cho rằng Việt Nam không coi trọng nhân quyền, quyền con người bị vi phạm nghiêm trọng. Ông nghĩ thế nào về quan điểm này?
- Qua 30 năm đổi mới quyền con người của người dân Việt Nam ngày càng phát triển, ngày càng được nhà nước bảo đảm. Điều này được thể hiện rất rõ trong bản Hiến pháp 2013 vừa được Quốc hội thông qua. Trong chương 2 có 36 điều thì toàn bộ đều liên quan tới các quyền con người và các quyền đó liên quan tới Công ước quốc tế về quyền con người như công ước về các quyền chính trị, kinh tế xã hội mà chúng ta là thành viên.
Trong thực tế, những năm qua quyền con người ngày càng được bảo đảm hơn trên tất cả lĩnh vực, nhất là lĩnh vực Internet, Việt Nam là một trong những nước phát triển với tốc độ cao nhất trên thế giới. Hiện nay, người dân sử dụng Internet ở Việt Nam trên mức bình quân của thế giới, điều đó rất ấn tượng. Chúng ta là một trong 6 nước thực hiện được nhiều mục tiêu thiên niên kỷ và thực hiện trước thời hạn 2015. Chính những thành tựu đó nên vừa qua Việt Nam được bầu với số phiếu cao nhất vào Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc, và có lẽ nếu tôi nhớ không nhầm thì cũng là cao nhất trong lịch sử Hội đồng này với 184/193 nước tán thành.
Đương nhiên, bất cứ quốc gia nào trên thế giới cũng có những vấn đề, chính vì vậy, các nước luôn đặt mục tiêu bảo vệ, thúc đẩy quyền con người. Ở nước ta và nhiều nước cũng vậy, một số người luôn luôn tìm cách chỉ trích chính sách của Chính phủ về quyền con người. Chúng ta dù có làm tốt đến bao nhiêu thì luôn có những thế lực tìm cách để chỉ trích vì những mục tiêu khác nhau.
Vì thế chúng ta vừa phải làm tốt hơn việc bảo vệ quyền con người vừa phải cung cấp thông tin để cho người ta hiểu, cung cấp thông tin rộng rãi về những việc ta đã làm được và cũng đồng thời đưa ra những vấn đề chúng ta cần tiếp tục thực hiện. Giữa các quốc gia với nhau cũng vậy thôi. Có quốc gia chỉ trích quốc gia khác ở Hội đồng Nhân quyền, hoặc diễn đàn quốc tế về vấn đề này vấn đề kia thì có thể do thông tin họ chưa đầy đủ. Chúng ta cần tăng cường đối thoại với các nước. Hiện, Việt Nam chúng ta đã có một số cơ chế đối thoại với một số nước để trao đổi thông tin.
- Sau khi nghe báo cáo về một số đoàn đi nước ngoài kém hiệu quả, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói, “có nước thấy đoàn Việt Nam đến là người ta sợ”. Bộ Ngoại giao sẽ góp phần kiểm soát như thế nào về việc này để tiền ngân sách không bị phung phí cho các chuyến đi không hiệu quả?
- Chúng ta có quan hệ ngoại giao với 184 nước, việc thăm viếng giữa các nước với nhau là việc đương nhiên và các nước đều làm. Chúng ta hàng năm cũng đón rất nhiều đoàn của các nước tới Việt Nam.
Trong thời gian qua, các đoàn Việt Nam đi nước ngoài đều đáp ứng được các mục tiêu cơ bản là thúc đẩy quan hệ trên tất cả lĩnh vực. Năm 2013 nếu so với 2012 thì thấy các đoàn đi nước ngoài giảm tới 30%. Nhưng ở đây, theo tôi, vấn đề cần lưu ý là các đoàn đi tìm hiểu, học tập thì cần phải có lộ trình, mục tiêu rõ ràng để học tập kinh nghiệm là lĩnh vực gì. Sau khi đi thì các đoàn cần có báo cáo để chia sẻ với các cơ quan, bộ ngành, địa phương về những điều mình học tập được từ chuyến đi.
Còn các đoàn trung ương, hoặc địa phương thì biện pháp tốt nhất là phối hợp chặt chẽ với Bộ Ngoại giao, các đại sứ quán Việt Nam ở nước ngoài để được giúp bố trí chương trình nhằm đáp ứng các mục tiêu đề ra.
.