Facebook là mạng xã hội có tính kết nối cực nhanh, với hàng triệu người chơi. Bất luận già trẻ, trai gái; bất luận cán bộ công chức hay anh dân cày, chỉ cần tiếp xúc với mạng Internet hoặc điện thoại di động có kết nối 3G là có thể tiếp cận được với Facebook. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, kết nối và tiếp cận được với đời tư của rất nhiều người, nhiều thành phần trong xã hội.
1. Xin mở đầu bài viết này bằng một sự việc đang gây xôn xao cộng đồng mạng ở xứ Nghệ trong thời gian qua, bắt nguồn từ mạng xã hội Facebook. Ấy là chuyện về nữ sinh Trần Thị Huyền T. (SN 1992) quê Nghi Xuân (Hà Tĩnh), đang là sinh viên năm cuối Trường Đại học Hà Tĩnh bị tung “ảnh nóng” lên mạng.
Sáng 1/3/2013, trong lúc đang thực tập tại một trường THCS trên địa bàn huyện Vũ Quang, Huyền T. nhận được điện thoại của bạn bè bảo trang mạng Facebook cá nhân của cô có rất nhiều “ảnh nóng” của chính mình. Vội vã mở ra thì trời đất như sụp đổ, có tất cả 6 bức hình ở các tư thế mát mẻ, hoàn toàn không mảnh vải che thân sau một cuộc mây mưa của chính chủ nhân Facebook được tung lên.
Cùng với đó là điện thoại và địa chỉ cũng như thông tin về cá nhân, kèm theo những lời thóa mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm một cách nặng nề. Ngay sau khi vụ việc xảy ra, ban đầu gia đình quá sốc, đòi từ mặt con gái, song sau hiểu ra, Huyền T. cũng chỉ là nạn nhân nên đã đâm đơn tố cáo đến Phòng An ninh văn hóa tư tưởng Công an Hà Tĩnh.
Theo đó, Huyền T. có quan hệ tình cảm với Phạm Thanh B. (SN 1991) quê ở huyện Hương Sơn và đã trót trao thân. Đến cuối năm 2012 thì chia tay, cay cú vì “bị đá”, Thanh B. đã nhiều lần gọi điện, nhắn tin đe dọa và chiêu cuối cùng là tung ảnh khỏa thân mà gã này đã lén chụp khi Huyền T. đang nằm ngủ, sau khi đã quan hệ với nhau.
Facebook mà Thanh B. dùng để tung ảnh nóng người yêu cũ lên mạng là của Huyền T., vì trong thời gian yêu nhau, Huyền T. đã cho người yêu biết mật khẩu. Nhận thấy sự việc có dấu hiệu vi phạm hình sự, nên vụ việc đã chuyển sang cơ quan điều tra. Riêng về nạn nhân Trần Thị Huyền T., sau khi vụ việc xảy ra, cô bé đã bỏ dở đợt thực tập, về nhà trong bất an, lo lắng, cuộc sống đảo lộn hoàn toàn.
 |
| Ảnh nóng của nữ sinh T. bị tung lên Facebook của chính mình |
2. Mới đây, một phóng viên của tờ báo Trung ương thường trú tại Nghệ An đã phải nhờ một tài khoản Facebook của đồng nghiệp, rồi “bôi” lên tường những người bạn của mình, thân có, sơ có, không quen biết lại càng nhiều, với nội dung cảnh báo. Đại khái, vừa bị đánh cắp mật khẩu và có một người khác đang sử dụng dưới danh nghĩa của mình. Người này không có ảnh nóng để tung lên, nên giở chiêu vào danh sách (list) bạn bè rồi mạo danh chủ nhân thật để vay tiền, nhờ và thậm chí là xin card điện thoại. Nhiều bạn bè của chủ nhân thật đã không ngần ngại, tưởng bạn mình khốn khó thật nên đã hào phóng ra tay nghĩa hiệp.
Đầu tháng 3/2013, lần đầu tiên, một đơn vị cấp tỉnh trong cả nước, ấy là UBND tỉnh Quảng Ninh đã phải ra công văn hỏa tốc chỉ đạo Sở Công an và Sở GD&ĐT cần làm rõ, xử lý nghiêm vụ việc 2 học sinh Trường THPT Hạ Long và THCS Cao Xanh đã đâm, chém nhau trọng thương khi giải quyết mâu thuẫn trên mạng xã hội Facebook. Xuất phát từ những mâu thuẫn trên thế giới ảo, chỉ vì những lời bình phẩm (comment) không vừa ý, châm chọc nhau đã dẫn đến cuộc thanh toán đẫm máu trong xã hội thật.
Lại Đức Thiện, học sinh lớp 9B, Trường THCS Cao Xanh và Phạm Đình Xuân, lớp 11A3, Trường THPT Hạ Long đã có các “bình luận” mang tính khiêu khích với nhau trên mạng xã hội Facebook rồi dẫn đến mâu thuẫn, hẹn nhau sau giờ tan học ra ngoài giải quyết. Sau khi tan trường, hai bên dẫn theo hai nhóm bạn cùng lớp, mang dao và tuýp sắt rồi đánh nhau hội đồng. Hậu quả, một trong số đó bị thương rất nặng, mất nhiều máu và đòi hỏi phải điều trị bằng công nghệ kỹ thuật cao, phải tái phẫu để nối ruột với hậu môn.
Một học sinh lớp 8, rảnh rỗi sinh nông nổi, lang thang trên mạng Facebook, thấy một bài viết xuyên tạc, nội dung đại ý, tuyên ngôn của học sinh, lời lẽ xúc phạm đến thầy cô giáo của một nickname ở trường khác. Thích, nên copy về, thay bằng tên trường nơi mình đang học rồi dán lên Facebook của mình. Nghĩ vui vui. Nào ngờ tốc độ lan truyền chóng mặt, nhà trường nhờ công an vào cuộc. Kết quả, em này bị đuổi học 1 năm vì phạm lỗi “rất nghiêm trọng”.
Một dạo, ở Nghệ An, cư dân mạng bỗng xôn xao vì trên mạng xã hội Facebook xuất hiện một pages mang tên “Hội Cave Quế Phong”. Với tiêu đề “Cộng đồng tập trung những chị em Quế Phong xa cơ lỡ bước phải đi các huyện và các tỉnh lân cận làm ăn”, trang Facebook này đăng hàng loạt bức ảnh phụ nữ thiếu vải, trong các tư thế nhạy cảm.
Dưới mỗi bức ảnh đều đăng kèm địa chỉ, quê quán, nơi làm việc của chủ nhân trong ảnh, cùng với đó là phần thông tin liên hệ của trang được dẫn đến đường link của một trang web có nội dung đồi trụy. Rất nhiều con em Quế Phong đã trở thành nạn nhân khi bị tung ảnh của mình lên pages này.
Quá trình tiếp xúc với họ, mới vỡ lẽ, ảnh thật, người thật đấy, được chủ nhân đưa lên Facebook của mình một cách vô tư, hồn nhiên. Nhưng bằng cách kết nối bạn bè, các em đã bị copy ảnh rồi đưa vào trang “Hội Cave Quế Phong” để bôi xấu, vu khống. Tất nhiên, được một thời gian ngắn, trước làn sóng phản đối dữ dội của cộng đồng mạng, pages này đã phải đóng cửa.
3. Bấy lâu nay, những người làm báo ở Nghệ An, Hà Tĩnh xì xầm chuyện, có một vài người lập ra các Facebook giấu mặt, giấu tên, với tuyên ngôn rất hùng hồn, ấy là “Nhặt sạn làng báo An - Tĩnh” nhưng thực chất là bới móc những chuyện xấu của đồng nghiệp, rồi ngọt nhạt có, đe dọa có, miệt thị có. Loan tin về đời tư của người khác với một thái độ hả hê.
Dĩ nhiên, chẳng ai thừa thời gian để đi tìm hiểu, hoặc phán quyết những điều đó đúng hay sai, song nói xấu sau lưng người khác, mà cụ thể trong trường hợp này, là giấu mặt vào Facebook, là việc làm của kẻ thiếu nhân cách. Tất nhiên, người ta có quyền xếp mình đứng trên thiên hạ và cả có quyền coi thường ai đó.
Nhưng tôi tin, một con người tử tế không ai lại đi hành xử như vậy. Facebook là thế giới riêng của mỗi cá nhân, ai muốn nói gì, viết gì là quyền riêng tư của mỗi con người. Miễn rằng, đừng ảnh hưởng đến người khác. Với người chơi Facebook cũng vậy, đừng để ôm hận vì thế giới ảo.
Thành Thảo
.