Hiện nay, trên địa bàn tỉnh ta, chỉ có lễ hội chọi trâu ở Nghi Thái, huyện Nghi Lộc được Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là lễ hội truyền thống. Đây là lễ hội thu hút được đông đảo quần chúng tham gia và cổ vũ. Ngoài việc đến lễ hội xem những trận ngưu chiến, khán giả còn hy vọng mua được một cân thịt trâu chọi về lấy lộc.
Giá thịt trâu chọi trung bình lên tới 300.000đồng/kg, con trâu vô địch, trâu về nhì có giá cao hơn rất nhiều nhưng đều được bán sạch. Nhận thấy được món lời, một số người dân xã Nghi Đức, TP Vinh đã tự đứng ra làm lễ hội chọi trâu để thu hút người tham gia rồi giết trâu để bán kiếm lời. Đây là hành vi mượn lễ hội để kinh doanh cần lên án.
Sáng 26/9, nghe tin ở xã Nghi Đức tổ chức lễ hội chọi trâu, tôi cùng một số người bạn có mặt để chứng kiến. Lễ hội được tổ chức tại xóm 12, sàn đấu cho trâu có diện tích hơn 1.000m2 sát với tuyến đường nối Vinh - Cửa Hội. Ngay tại tuyến đường này, người dân cho dựng một số cờ hội và băng rôn, khẩu hiệu thu hút người tham gia.
Cảnh lộn xộn tại hội chọi trâu
Ngay từ sáng sớm, hàng nghìn người dân vùng lân cận đã đổ về đây xem chọi trâu, loa đài liên tục phát lời kêu gọi khán giả đến cổ vũ. Được biết hội chọi này do một số cá nhân có máu mặt trên địa bàn xã phối hợp với một số chủ trâu đứng ra tổ chức. Hội chọi có 12 con trâu đến từ các xã và huyện phụ cận như Nam Đàn, Thanh Chương.
Tuy nhiên, theo quan sát của chúng tôi thì những chú trâu chọi này không mấy to tợn và máu chiến như những chú trâu tại lễ hội xã Nghi Thái. Những chú trâu này hình như cũng chưa được qua huấn luyện. Nhận định đó quả không sai khi 6 cặp vòng loại thì chỉ có một cặp giao chiến trong vòng khoảng 2 phút, 5 cặp còn lại chỉ nhìn nhau hoặc một con tự động bỏ chạy.
Hội chọi khai mạc lúc 7 giờ 30 phút thì 8 giờ Ban tổ chức đã thông báo những con trâu thua đã bị xẻ thịt bán tại nhà dân, khán giả có thể đăng ký mua ngay. Mỗi con trâu trưởng thành hiện nay có giá từ 40 đến 50 triệu đồng, nhưng khi giết thịt và bán theo giá trâu chọi có thể thu về gần 100 triệu đồng.
Rõ ràng, hội chọi trâu Nghi Đức mang tính tự phát và có mục đích kinh doanh hơn là văn hóa. Điều đó được thể hiện ở chất lượng trâu chọi quá kém, diện tích sàn đấu quá nhỏ, trong sàn đấu lúc nào cũng có hàng chục người không thuộc thành phần quản lý đứng chen chúc. Trọng tài chính là một người đàn ông bụng phệ suốt buổi ôm điện thoại di động nói chuyện dù trận đấu giữa hai chú trâu đang diễn ra. Tại hội chọi trâu, Công an xã Nghi Đức cũng không có mặt để đảm bảo ANTT.
Sau khi hội chọi trâu kết thúc, thịt trâu được bày bán la liệt trên tuyến đường Vinh - Cửa Hội với giá từ 200.000 đến 300.000 đồng/kg. Tò mò, hiếu kỳ, phần lớn người đi đường dừng lại nhìn ngó, mua bán gây ách tắc giao thông buộc Công an xã phải có mặt đảm bảo ANTT. Theo quan sát của chúng tôi thì những người dắt trâu ra chọi cũng là những người ngồi bán thịt.
Được biết, từ khi lễ hội chọi trâu Nghi Thái được tổ chức hàng năm, một số người dân lân cận đã tìm kiếm trâu chọi huấn luyện cho lễ hội. Thỉnh thoảng họ lại cho trâu đi thử sức với những con trâu khác, ban đầu chỉ tập trận để nâng cao trình độ chiến đấu nhưng sau đó là các chủ trâu, khán giả làm kèo cá độ với nhau. Vì vậy, thỉnh thoảng tại Nghi Đức, Nghi Thái lại diễn ra một trận “huyết chiến” giữa hai chú trâu mà mục đích dành cho cá độ là chính.
Lễ hội chọi trâu Nghi Thái chuẩn bị diễn ra vậy mà Nghi Đức (xã giáp ranh với Nghi Thái) từ trước đến nay không có truyền thống chọi trâu lại tổ chức một lễ hội vô thưởng vô phạt gây bức xúc cho người dân. Đừng để lễ hội chọi trâu trên xứ Nghệ “bị loãng”, đừng để những kẻ mượn lễ hội văn hóa để kinh doanh.
Hải Nguyên
.