Kỳ II: Sự thật bẽ bàng
Qua xác minh điều tra mở rộng, Phòng ANKT đã xác định vào thời điểm tháng 4/2008, trên địa bàn các huyện miền núi và trung du Nghệ An (Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Con Cuông, Nghĩa Đàn, thị xã Thái Hòa, Yên Thành…), một số tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đã đến các địa phương thu gom giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp với hình thức tập thể để xin dự án của các tổ chức Phi Chính phủ.
Phòng ANKT đã xác định ngoài Công ty CP Đầu tư phát triển Lâm nghiệp Quý Nhân còn có 3 doanh nghiệp hoạt động thu gom bìa đất bao gồm: Công ty CP Hợp tác đầu tư Nghệ Hà có địa chỉ tại nhà số 12, ngõ 28, khối 4, phường Trường Thi, TP Vinh do ông Hoàng Ngọc Tùng làm Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc.
Công ty này có văn phòng đại diện tại số nhà 22, ngõ 282, Lạc Long Quân, phường Bưởi, quận Tây Hồ, TP Hà Nội do bà Nguyễn Thị Kim Hoa làm đại diện đã tổ chức thu gom giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp tại địa bàn Quỳ Châu, Con Cuông; Công ty TNHH Cao Sơn có địa chỉ tại nhà số 51, đường Ngư Hải, TP Vinh do ông Cao Huy Khôi làm Giám đốc đã tổ chức thu gom giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp tại địa bàn Quỳ Hợp; Công ty TNHH Phú Tài có địa chỉ tại khối 2, phường Trường Thi, TP Vinh do bà Nguyễn Thị Thủy làm Giám đốc đã tổ chức thu gom giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp tại địa bàn Quỳ Châu.
Người dân biểu lộ sự lo lắng khi giao giấy CNQSDĐ
lâm nghiệp cho các doanh nghiệp
Do cả tin và khát vốn, huyện Anh Sơn đã chỉ đạo Phòng NN&PTNT triển khai dự án này đến 21/21 xã trong huyện và làm đầy đủ các thủ tục theo yêu cầu của Công ty Lam Hồng Việt. Đại diện Phòng NN&PTNT huyện Anh Sơn đã vài lần mang hồ sơ gốc ra Hà Nội và được ông Phan Xuân Viết giới thiệu gặp một số người, trong đó có ông Nguyễn Xuân Quý (SN 1952), quê quán ở xã Hùng Thành, huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An.
Từ thông tin này, Phòng ANKT Công an tỉnh phối hợp với Cục ANKT đã bóc mẽ nội tình của Công ty Lam Hồng Việt do ông Phan Xuân Viết đứng đầu: Từ khi thành lập đến nay, Công ty này không hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh các ngành, lĩnh vực đã đăng ký. Việc thành lập Công ty chỉ mang tính hình thức, các cổ đông có tên trong giấy phép đăng ký kinh doanh chưa góp vốn và cũng chưa tổ chức họp cổ đông thường kỳ…
Tháng 8/2012, Chi Cục thuế quận Cầu Giấy, Hà Nội đã có quyết định phạt hành chính 3 triệu đồng với lý do Công ty này không thực hiện nộp mã số thuế, nộp tờ khai theo quy định của luật thuế. Các chương trình phát triển lâm nghiệp bằng vốn viện trợ ODA của các Chính phủ cho Việt Nam, các chương trình của các tổ chức Phi Chính phủ về lâm nghiệp đều được thông qua Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ NN&PTNT, UBND các địa phương được lựa chọn chứ không có dạng chạy “dự án” như các doanh nghiệp đang làm. Như vậy, nguồn vốn tài trợ không hoàn lại cho việc trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng mà các doanh nghiệp đưa ra là không có thực.
Việc ông Nguyễn Viết Quý, người mà các đối tác một số huyện Nghệ An ra gặp để xin cấp vốn là ai? Theo trung tá Hoa Xuân Đường - Đội trưởng Đội NN&PTNT, đó là ông Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty CPĐTPT Lâm nghiệp Quý Nhân (gọi tắt là Công ty Quý Nhân) có trụ sở tại số 17, ngõ 207, đường Lê Lợi, TP Vinh, Nghệ An.
Ngành nghề kinh doanh: Trồng rừng và kinh doanh trồng rừng; kinh doanh hàng nông, lâm sản; mua bán, vận chuyển cây giống, hạt giống, con giống, các loại và mua bán vận chuyển các loại phân bón. Thông qua chính quyền sở tại, Công ty Quý Nhân đã từng tổ chức triển khai thu gom tại 5 xã Đồng Thành, Hùng Thành, Tân Thành, Phúc Thành, Mã Thành được 2.009 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp và hứa sẽ giải ngân trước Tết âm lịch 2008 nhưng chỉ là những “chiếc bánh vẽ”.
Trong khoảng thời gian này, Công ty Quý Nhân đã thu gom 4.910 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp, trong đó có 3.506 bìa của 2 huyện Yên Thành, Con Cuông và giao cho Công ty CP Đầu tư phát triển Bắc Âu có địa chỉ 15/17 Ngọc Khánh, Hà Nội do bà Vũ Thị Tư Hằng, trú tại TP Đà Nẵng làm Giám đốc.
Với sự vào cuộc tích cực của CQĐT, đến nay đã thu hồi được 1.967 bìa trả lại cho người bị hại. Công ty Nghệ Hà và Công ty Quý Nhân thu gom tại 7 xã thuộc huyện Con Cuông với 4.026 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp, trong đó có 21 sổ lâm bạ; Công ty Phú Tài thu gom 1.228 bìa tại 8 xã của huyện Quỳ Châu, trong đó có 938 bìa gốc, 190 bìa photo công chứng… Tất cả hiện nay chưa biết đang lưu lạc ở đâu.
Từ tháng 4/2009, Công ty Quý Nhân ra Hà Nội thuê văn phòng để hoạt động. Theo một nguồn tin khác, Nguyễn Viết Quý đã từng làm dịch vụ môi giới xuất khẩu lao động, nợ khoảng 4 tỷ đồng nên không dám về nơi cư trú.
Như vậy từ năm 2008 đến năm 2009, Công ty Quý Nhân thu gom giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp với số lượng lớn thông qua chính quyền cơ sở tại địa bàn các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa, Hòa Bình, Lào Cai, Đắc Lắc… với thủ đoạn thông báo có Dự án “Hỗ trợ phát quang, phát triển lâm nghiệp” của các Tổ chức Phi Chính phủ, đã soạn thảo các tài liệu như: Đơn xin tham gia dự án, các quy định về tham gia dự án, các loại giấy ủy quyền… đưa cho các hộ dân ký. Đồng thời, đưa ra các mức hỗ trợ cho vay ưu đãi từ 30 triệu đến 50 triệu đồng/ha, thời gian vay 20 năm, lãi suất 2%/năm, trả trước lúc giải ngân…
Hoặc có nơi, Công ty Quý Nhân hỗ trợ cho phát triển lâm nghiệp bảo vệ môi trường xanh, vốn không hoàn lại từ 10 triệu đến 20 triệu đồng/ha. Cụ thể, Công ty Quý Nhân đã thu gom với tổng số 12.759 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp trên địa bàn 57 xã thuộc 13 huyện, tỉnh Nghệ An.
Hiệu quả của dự án ở đâu chẳng thấy, nhưng số giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp của người dân đến thời điểm cơ quan chức năng vào cuộc mới thu hồi về được 4.572 bìa, số giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp còn lại và ông Giám đốc Nguyễn Viết Quý không biết đang lưu lạc ở đâu.
Có thể vì nhiều lý do khác nhau nên những nơi đã hợp tác với Công ty Lam Hồng Việt và người cũ một thời của Công ty Quý Nhân đã không tiện công khai chi phí mà họ đã bỏ ra, đành phải “ngậm bồ hòn làm ngọt”. Tiềm lực tài chính của Công ty Lam Hồng Việt và Công ty Quý Nhân nói hơi quá chỉ là con số không tròn trĩnh làm sao có thể đối ứng trước được “chi phí” cho các địa phương như lời hứa hão ban đầu.
Phải khẳng định rằng, hoạt động của Công ty Lam Hồng Việt là có chủ đích, vốn không hoàn lại thì không bao giờ có, nhưng ở đời “cá đã cắn câu”, “đâm lao phải theo lao” thì những đơn vị cả tin và đang khát vốn theo cho bằng được và muốn được lại phải có chi phí đưa ra cống nộp, chưa kể tiền bạc, thời gian đi lại tốn kém…
Còn nhớ khi Công ty Quý Nhân về xã Quỳnh Hoa, huyện Quỳnh Lưu gom bìa đỏ của dân và làm thủ tục xin vay vốn, tuy UBND xã không thu của dân một đồng nào nhưng đã phải chi phí hết 20 triệu đồng nhưng cuối cùng chẳng vay được đồng nào của dự án “ma”. Còn những hộ dân bị thu gom giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp luôn canh cánh lo nghĩ không biết có bị đưa đi thế chấp làm những việc mờ ám không.
Đại tá Lê Xuân Hoài - Trưởng phòng ANKT cho biết: Từ thực trạng thu gom giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp đã gây ra nhiều hậu quả và hệ lụy cho người dân cũng như các cơ quan quản lý, làm ảnh hưởng đến ANTT ở địa phương. Đó là chưa nói đến vấn đề liên quan đến công tác quy hoạch phát triển kinh tế rừng cũng như phương án bảo vệ ANQP của các địa bàn vùng sâu, vùng xa.
Thiết nghĩ hơn bao giờ hết, chúng ta tiếp tục tham mưu cho các cấp ủy Đảng, chính quyền chỉ đạo các cấp ban, ngành làm tốt công tác tuyên truyền để nhân dân hiểu phương thức, thủ đoạn hoạt động lừa đảo của các tổ chức, cá nhân trên để ngăn chặn kịp thời, không để hậu quả tiếp tục xảy ra.
Thành Trung
.