Xử lý khiếu nại, tố cáo sai: Cần cơ chế rõ ràng

(Congannghean.vn)-Năm 2018, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) của công dân đã được các cấp, ngành chức năng quan tâm thực hiện và đạt kết quả khả quan. Tuy nhiên, tỉ lệ KNTC sai vẫn chiếm tỉ lệ lớn, gây ảnh hưởng xấu đến mọi mặt đời sống xã hội.

Tăng cường đối thoại, tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo quy định góp phần hạn chế khiếu nại, tố cáo sai

Trong năm qua, công tác tiếp công dân tại các cấp, ngành được thực hiện một cách thường xuyên, nghiêm túc. Đặc biệt, ngày 14/6/2018, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 27, quy định về đánh giá, xếp loại đối với công tác thanh tra; tiếp dân; giải quyết KNTC, kiến nghị, phản ánh, tranh chấp đất đai và phòng, chống tham nhũng trên địa bàn tỉnh. Quá trình thực hiện, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhiều vụ việc KNTC phức tạp, đông người đã được giải quyết dứt điểm.

Đối với những vụ việc đã được giải quyết nhiều lần nhưng người dân vẫn chưa nhất trí, tiếp tục khiếu kiện, thanh tra tỉnh đã đề nghị thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương hướng dẫn để kiểm tra, rà soát, chỉ đạo giải quyết. Với một số vụ việc phức tạp, UBND tỉnh đã tổ chức họp để trực tiếp nghe, chỉ đạo hoặc giao các ngành chức năng làm việc và xin ý kiến chỉ đạo của các cơ quan Trung ương. Nhờ vậy, tình trạng đơn thư vượt cấp được hạn chế đáng kể, không phát sinh "điểm nóng", tình hình an ninh chính trị, trật tự ATXH được giữ vững ổn định.

Tuy nhiên, tình hình KNTC vẫn còn tiềm ẩn nhiều phức tạp, đặc biệt là số vụ KNTC sai còn nhiều. Năm 2018, các cơ quan hành chính Nhà nước các cấp trên địa bàn toàn tỉnh đã tiếp 6.021 lượt công dân đến KNTC và kiến nghị, phản ánh. Tổng số đơn thư KNTC, kiến nghị phản ánh, tranh chấp đất đai phát sinh trên địa bàn toàn tỉnh là 7.267 đơn, giảm 4,9% so với cùng kỳ năm 2017. Tổng số vụ việc thuộc thẩm quyền của các cơ quan quản lý hành chính Nhà nước các cấp là 360 vụ việc, tăng 15,8% so với cùng kỳ năm 2017.

Toàn tỉnh đã giải quyết được 213/223 vụ việc khiếu nại phát sinh thuộc thẩm quyền, đạt 95,5%; 132/137 vụ việc tố cáo phát sinh thuộc thẩm quyền, đạt 96,4%. Trong đó, số vụ việc tố cáo đúng là 16/132 vụ việc, chiếm 12,1%; số vụ việc tố cáo có đúng, có sai là 35/132 vụ việc, chiếm 26,5%. Đáng lưu ý, số vụ việc tố cáo sai là 81/132 vụ việc, chiếm 61,4%. Bên cạnh đó, còn nổi lên tình trạng nhiều trường hợp nội dung đơn thư đã được các cấp, ngành giải quyết, trả lời đúng quy định của pháp luật nhưng người dân vẫn cố tình tiếp tục khiếu nại để làm phức tạp tình hình.

Theo ông Lê Anh Sơn, Phó Chánh Thanh tra tỉnh: Một trong những nguyên nhân khách quan dẫn đến KNTC sai, đặc biệt là trên lĩnh vực đất đai là do một số bất cập trong quy định pháp luật. Ngoài ra, mặc dù việc tố cáo sai sự thật không chỉ gây lãng phí thời gian, tiền của, công sức của các cấp, ngành liên quan mà còn tác động không nhỏ đến uy tín, danh dự của một số tổ chức, cá nhân là nạn nhân và cả của chính người KNTC… Song, hành vi này thường được bỏ qua, hoặc nếu xử lý thì chỉ ở hình thức góp ý, rút kinh nghiệm.

Bên cạnh đó, hiện vẫn chưa có cơ chế, chế tài rõ ràng, cụ thể hay nghị định riêng về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực KNTC. Thực tế này khiến người KNTC chưa nhận thức hết tính chất nghiêm trọng hành vi vi phạm của mình. Về chủ quan, nguyên nhân của KNTC sai là do hiểu biết pháp luật của nhiều người dân về quyền và nghĩa vụ của người KNTC còn hạn chế. Ngoài ra, còn một bộ phận cố tình KNTC sai, KNTC kéo dài xuất phát từ động cơ, ý đồ mang tính cá nhân.

Thời gian tới, tình hình KNTC nói chung dự báo sẽ tiềm ẩn diễn biến phức tạp, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực đất đai, ở những địa phương, địa bàn thu hồi lượng lớn diện tích đất của người dân để phục vụ các dự án phát triển KT-XH. Do vậy, yêu cầu đặt ra là cần tăng cường công tác phổ biến, giáo dục pháp luật liên quan đến KNTC. Bên cạnh đó, các ngành, địa phương phải tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền KNTC, kiến nghị, phản ánh theo đúng quy định pháp luật; giải thích, hướng dẫn những trường hợp công dân cố tình KNTC kéo dài, không có căn cứ, nhằm hạn chế đơn thư vượt cấp và giảm tình trạng KNTC sai.

Một yêu cầu cấp thiết khác là đẩy mạnh đối thoại, giải quyết kịp thời, dứt điểm các vụ việc mới phát sinh từ cơ sở, không để xảy ra bức xúc, bất bình trong nhân dân, không để các vụ việc tồn đọng, kéo dài. Cùng với đó, gắn công tác thanh tra trách nhiệm với thanh tra công vụ, nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ phân loại và xử lý đơn thư của cán bộ tiếp dân khi thụ lý đơn thư. Qua đó, nội dung nào đúng sự thật thì phải nghiêm túc giải quyết; với nội dung sai sự thật, sau khi có kết luận chính thức, phải chuyển đến cá nhân, cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật để tăng tính răn đe. Đối với trường hợp cố ý tố cáo sai sự thật có dấu hiệu tội phạm, đề nghị chuyển cơ quan chức năng để điều tra, truy cứu trách nhiệm hình sự. Có như vậy mới tăng sức răn đe, qua đó hạn chế đến mức thấp nhất những hệ lụy do tình trạng KNTC sai gây ra.